#User involvement
News

Topic within Mobility
Jochem Kootstra, Lecturer at Amsterdam University of Applied Sciences, posted

Servicemonteur vervult sleutelrol in uitstootvrije stadslogistiek

Belangrijkste conclusies na twee jaar praktijkgericht onderzoek naar uitstootvrij vervoer voor de servicelogistiek.

Servicemonteurs installeren en repareren laadpalen en zonnepanelen voor duurzame energie, maar rijden zelf nog in een dieselbus rond. Wat is er nodig voor uitstootvrij vervoer van servicemonteurs? Na twee jaar onderzoek presenteert de Hogeschool van Amsterdam (HvA) same met hogescholen, bedrijven, brancheorganisaties en de gemeente Amsterdam de resultaten van het Gas op Elektrisch-project. Wat zijn de belangrijkste conclusies?

Servicemonteur

Servicelogistiek is verantwoordelijk voor 25 tot 35% van de bestelautokilometers in Nederland en voor 10 tot 15% van de CO2-uitstoot van het goederenvervoer over de weg in Nederland.

Samen met onder meer HAN Automotive Research, Techniek Nederland, Unica, ENGIE, Heijmans en de gemeente Amsterdam heeft het lectoraat Citylogistiek van de HvA praktijkgericht onderzoek gedaan naar de inzet van uitstootvrij vervoer voor servicelogistiek. Servicelogistiek omvat het vervoer van personeel en materialen voor installatie-, reparatie- en onderhoudswerkzaamheden. Servicebedrijven zorgen dat de lift, cv-ketel en het koffieapparaat werkt, ze leveren internet en energie, beheren woningen en onderhouden groen.

Gebruikelijk is dat elke servicemonteur een eigen bestelauto heeft en met een grote variatie aan onderdelen en gereedschappen van klus naar klus rijdt en het voertuig ’s avonds mee naar huis neemt. Dit kan en moet anders om de ambities van het klimaatakkoord te bereiken en om klanten in autoluwe gebieden efficiënt te kunnen blijven bedienen. Onlangs is de Uitvoeringsagenda Stadslogistiek ondertekend door 19 gemeenten waarmee de ambities voor zero-emissiezones concreet op de agenda staan voor 2025-2030 (zie: www.opwegnaarzes.nl). Dit betekent dat servicebedrijven zich moeten voorbereiden op een werkwijze zonder dieselbus. Vanuit het ‘Gas op Elektrisch’ onderzoek worden adviezen en voorbeelden aangereikt voor servicebedrijven èn voor aanbieders van zero-emissievervoersoplossingen.

Een uiteenlopende groep van aanbieders nam deel aan het onderzoeksproject, waaronder groothandel Technische Unie, logistiek dienstverlener Deudekom, laadpaalleverancier Laadpunt Nederland en leveranciers van transportmiddelen Urban Arrow, Easy Go Electric, DOCKR en Arval. Het aanbod op de markt van zero-emissievervoer is divers, groeit en verbetert. De actieradius van elektrische bestelauto’s neemt toe, de adoptie van vrachtfietsen stijgt, er ontstaan meer samenwerkingsmogelijkheden op logistieke hubs, nieuwe bevoorradingsconcepten en slimme laadoplossingen. Desondanks blijft het aandeel zero-emissievervoer bij servicebedrijven in Nederland laag.

Aan de hand van casestudies, workshops, interviews en ritdata-analyse is praktijkgerichte kennis ontwikkeld over logistieke concepten, laadstrategieën en gedragsinterventies met als doel de transitie naar zero-emissievervoer te versnellen. De onderzoekers stellen dat het een-op-een vervangen van dieselbestelauto’s door elektrische niet de juiste aanpak is. De transitie naar zero-emissie-servicelogistiek omvat strategische, tactische en operationele keuzes op vier onderdelen van de bedrijfsvoering. Met deze brede aanpak is verbetering in servicelogistiek mogelijk met minder reistijd voor de servicemonteur, minder verliesuren en minder bestelauto’s.

De mate waarin zero-emissie-servicelogistiek te realiseren valt, hangt samen met keuzes over:

  1. Klanten en activiteiten

De omvang, locatie, wensen en eisen van de opdrachtgever en eindklant beïnvloeden de mate waarin nieuwe servicelogistieke concepten te realiseren zijn. Samen met grote opdrachtgevers (zoals onderwijsinstellingen, overheden en kantoren) kan vanaf de aanbesteding gestreefd worden om alle leveringen voor technisch onderhoud te bundelen in één rit. Of een stap verder: om deze te bundelen met de levering van pakketten, schoonmaak- en kantoorartikelen. ‘Duurzaam vervoer’ wordt dan een gunningscriterium. In het contract dienen afspraken gemaakt te worden over ketensamenwerking, het gebruik van laadinfrastructuur en opslagcapaciteit voor gereedschap en materialen (bijvoorbeeld kluizen of containers waarin geleverd kan worden).

  1. Personeel en gedrag

Het tekort aan technisch geschoold personeel op de arbeidsmarkt vormt zowel een drijfveer als uitdaging voor zero-emissie-servicelogistiek. Een drijfveer omdat servicelogistieke oplossingen de efficiënte inzet van medewerkers kunnen verhogen. Een uitdaging omdat medewerkerstevredenheid van belang is voor servicebedrijven. De adoptie door medewerkers is een belangrijke voorwaarde om zero-emissie vervoer met succes te kunnen implementeren. Aanpassingen in het wervings- en selectiebeleid, het mobiliteitsbeleid, en de operationele aansturing van monteurs kunnen de adoptie verder faciliteren.

  1. Logistiek en planning

Door de levering van materialen uit te besteden, ritten dynamischer te plannen, en met kunstmatige intelligentie het onderhoudswerk voorspelbaarder te maken, wordt de inzet van uitstootvrij vervoer eenvoudiger. Door de voorraad in de bestelauto te beperken en efficiënter te ordenen, kan met een kleiner model gereden worden, dit is positief voor de actieradius van zero-emissievoertuigen. De casestudies wijzen uit dat het maken van een wijk- of centrumplanning kansen biedt voor een rendabele inzet van vrachtfietsen. Ook zijn tijdens het onderzoeksproject gezamenlijke proposities ontstaan tussen aanbieders van (logistieke) ruimte en deelvoertuigen: de monteur stapt aan de rand van de stad over op een vrachtfiets en bespaart daarmee reistijd en parkeerkosten.

  1. Wagenpark en laadinfrastructuur

Een strategische keuze is om in de toekomst niet langer een vast voertuig aan te bieden aan de monteurs, maar gebruik te maken van flexibele leasecontracten en deelvoertuigen. Afhankelijk van de werklocaties, parkeer-, en laadmogelijkheden kan dan per dag, week of maand voor de medewerker een geschikt en beschikbaar voertuig beschikbaar gekozen worden. Het is hierbij van belang dat de beschikbaarheid van de voertuigen betrouwbaar is. Beschikbaar betekent in het geval van zero-emissie voertuigen ook dat ze van voldoende energie zijn voorzien.

Meer informatie? Neem contact op:

mw.  S.H. Balm

Projectmanager E-mobility & City Logistics
s.h.balm@hva.nl |

De Week van duurzame servicelogistiek bij Urban Tech

Tijdens de Week van duurzame servicelogistiek van 15 t/m 19 maart kom je meer te weten over het tweejarig onderzoek Gas op elektrisch van Centre of Expertise Urban Technology. Van eindpublicatie tot webinar en verdiepende artikelen, de hele week staat in teken van uitstootvrij vervoer voor de servicelogistiek.

Jochem Kootstra's picture #Mobility
Jochem Kootstra, Lecturer at Amsterdam University of Applied Sciences, posted

Bestelbus uit, vrachtfiets op

Servicemonteurs moeten straks zonder dieselbus de stad in. Maar de monteur en z’n busje, die zijn vaak onafscheidelijk. Wat te doen?

Van de bestelbus naar de elektrisch aangedreven vrachtfiets: steeds meer servicemonteurs worden gevraagd hun geliefde wagen aan de kant te zetten voor het duurzame alternatief. En dat is nodig, tussen 2025-2030 moet de stadslogistiek in 30 tot 40 gemeenten emissievrij zijn. Maar die overstap gaat niet altijd zonder slag of stoot. De monteur en z’n busje, die zijn vaak onafscheidelijk. De Hogeschool van Amsterdam (HvA) onderzocht binnen het project Gas op elektrisch met praktijkpartners de rol van de monteurs om tot nieuwe logistieke concepten te komen voor servicebedrijven.

Vrachtfiets

De elektrisch aangedreven vrachtfiets als duurzaam alternatief is fijn voor stadsbewoners, die ervaren zo minder hinder als vervuiling, verkeersdrukte en geluidsoverlast. Maar ook voor de servicemonteurs zelf. Van liftmonteurs tot cv-installateurs en klussers. Omdat het verkeer vaak vaststaat in de stad, komt de vrachtfiets goed van pas. Zo hoeven ze niet meer gefrustreerd rondjes te rijden voor een parkeerplek in de buurt of torenhoge parkeerkosten te betalen. Het bespaart tijd en geld en bevordert de productiviteit.

Cultuur- en gedragsverandering

Done deal, zou je denken. Maar de bestelbus is een soort statussymbool voor de monteur, vertelt Milan Tamis, onderzoeker bij Gas op elektrisch. ‘Het busje biedt comfort met een fijne stoel, radio en de mogelijkheid om te schuilen als het regent. Ze eten ook graag hun lunch in de bus. Daarnaast zijn de monteurs gewend om al hun gereedschap en andere spullen in de bus op te slaan, alles is binnen handbereik. Met de vrachtfiets verlies je dat comfort en gemak. Dat vraagt dus om cultuur-, gedragsverandering en flexibiliteit.’

Hoe betrek je de monteur in het verduurzamingsproces?

Servicemonteurs moeten nauw betrokken worden bij het verduurzamingsproces, concludeerde Tamis na gesprekken met de monteurs. ‘Beslissingen van bovenaf, zonder overleg, accepteren ze niet zomaar. Wij hebben hun behoeften gepeild, die we vervolgens meetten aan vervoersoplossingen aangeboden door onze partners. Zo heeft installatiebedrijf Heijmans-Brinck een pilot gestart met de vrachtfietsen en hub (overstaplocatie) van netbeheerder Liander. Monteurs deelden onderling, en met de belanghebbenden binnen Heijmans-Brinck en Liander, ervaringen via een WhatsApp-groep.’


Heijmans

Nieuwe logistieke concepten

Uiteindelijk wil je de welwillendheid van de monteur laten aansluiten bij de technische mogelijkheden om tot nieuwe logistiek concepten te komen, vertelt Wout Nijhuis, student-assistent bij Gas op Elektrisch. ‘Van de monteurs die in de stad moeten werken, komt 90 procent van buiten. Specialisten die bovendien een groot geografisch gebied bereizen. Door de ritprofielen van monteurs onder de loep te nemen, konden we achterhalen waar mogelijkheden liggen voor verandering, zoals een efficiëntere ritplanning – sommige monteurs rijden heel Nederland rond op een dag – en welk vervoersmiddel daar het beste bij past. Dat verschilt per monteur vanwege de diverse ritprofielen (woon-werkafstanden, werkafstanden en het aantal klussen), de actieradius van een elektrische bus, hoeveel spullen ze mee moeten nemen en of er thuis en/of tussendoor geladen kan worden.’

Aantrekkelijke beloning

Kies je dan uiteindelijk gezamenlijk voor de elektrische bus, of een combinatie met de vrachtfiets, dan ben je er nog niet, zegt Tamis. ‘Zo kwam er uit de ervaringen van de monteurs naar voren dat een koffiemomentje bij een hublocatie belangrijk is voor ze. En wat te doen in de winter en als het regent? Op de vrachtfiets heb je goede regenkleding nodig en wil je een vergoeding om ergens binnen te lunchen.’ ‘We adviseerden horecabonnen bij cafés in het werkgebied waar monteurs bij elkaar kunnen komen, voor een gezamenlijk pauzemoment’, vult Nijhuis aan.

En voor de nieuwe generatie servicemonteurs? Tamis: ‘Zoek technisch geschoold personeel, dat klaar is voor de energietransitie. Daar is een nijpend tekort aan. En werf jonge mensen, het liefst in de buurt van je klanten, die er al voor open staan om op de vrachtfiets te stappen. Soms hebben ze nog geen eens een rijbewijs en is de vrachtfiets de beste optie.’

De Week van duurzame servicelogistiek bij Urban Tech

Tijdens de Week van duurzame servicelogistiek van 15 t/m 19 maart kom je meer te weten over het tweejarig onderzoek Gas op elektrisch van Centre of Expertise Urban Technology. Van eindpublicatie tot webinar en verdiepende artikelen, de hele week staat in teken van uitstootvrij vervoer voor de servicelogistiek.

Jochem Kootstra's picture #Mobility
Jochem Kootstra, Lecturer at Amsterdam University of Applied Sciences, posted

De toekomst simuleren voor zero-emissievervoer

Vrachtfiets of elektrisch busje? Tirza Englebert (HvA) ontwikkelde als student een model om de keuze voor uitstootvrij vervoer makkelijker te maken.

De ambities voor ‘zero-emissiezones’ staan steeds concreter in landelijke en lokale uitvoeringsagenda’s voor 2025-2030. Hoe beïnvloeden die uitstootvrije gebieden in de binnenstad de planning en het reisgedrag van servicemonteurs bij Heijmans-Brinck? Tirza Englebert (HvA), projectassistent van Gas op elektrisch, ontwikkelde als student Transport & Supply Chain Management aan de Vrije Universiteit een model dat de overstap van bestaande dieselbusjes naar zero-emissievervoer moet optimaliseren. Simpel: overgaan op elektrisch? ‘Zo makkelijk is het niet, het vraagt om compleet nieuwe logistieke concepten die voor ieder bedrijf anders kan zijn.’

Vrachtfiets

Heijmans-Brinck, gespecialiseerd in bouw(logistiek) en infra- en installatietechniek, dacht in eerste instantie aan de elektrische auto om hun klanten in de binnenstad te bedienen. Maar die duurzame oplossing kwam niet als meest effectief uit het model, vertelt Tirza. ‘Dat was de elektrische vrachtfiets, tenzij er een lange afstand woon-werkverkeer is.’ Het model maakt de afweging tussen het gebruik van een elektrische vrachtkiets en elektrische bus inzichtelijk, door de impact van de twee uitstootvrije vervoersoplossingen binnen een specifieke context te simuleren.

Elke dag heeft Heijmans-Brinck  een stuk of acht monteurs in en om Amsterdam rijden met een auto, vertelt Stefan Daamen, manager duurzaamheid bij Heijmans-Brinck. ‘Die moeten de electriciteitsmeter vervangen voor slimme meters. Dat gebeurt op afspraak, wat niet altijd efficiënt in te plannen is. Wanneer we willen overstappen op elektrisch vervoer, hebben we een aantal dilemma’s waar we tegenaan lopen: de bewoner wilt op de exacte tijd bediend worden – die moet voor ons thuis blijven, parkeermogelijkheden en -kosten, en onze monteurs wonen niet altijd in de buurt van Amsterdam.’

De ideale route uitstippelen

Het model van Tirza stippelt de ideale route uit, gebaseerd op efficiëntie. Daarbij houdt het rekening met diverse parameters uit de aangeleverde ritdata van Heijmans-Brinck: hoe lang de monteur bij de klant is, eventuele vertraging, salariskosten, reistijd van huis naar klant, kilometerkosten – benzine ten opzichte van elektriciteit, gemiddelde snelheid van je reis, laadkosten, max aan werkuren per dag, totale batterijcapaciteit van voertuig, parkeermogelijkheden.

Alhoewel de vrachtfiets gebaseerd op de parameters als meest efficiënt uit de bus kwam, zijn er bepaalde factoren niet te kwantificeren die net zo belangrijk zijn, stelt Tirza. ‘Denk aan psychologische aspecten. Je krijgt niet zomaar de monteurs de vrachtfiets op. Die willen natuurlijk wel weten waarom hun geliefde busje aan de kant moet. En dat voor een fiets.’

Wat in ieder geval spreekt voor de vrachtfiets, is dat je variabiliteit in data wegneemt, verklaart Tirza. ‘Je hebt minder last van files, wegversperring, parkeerproblemen, eenrichtingsverkeer. Je bent simpelweg flexibeler. Die positieve factoren kunnen ondernemers gebruiken in hun verhaal naar de monteurs. Het is aan Heijmans-Brinck om de monteur te betrekken in het verduuzamingsproces, behoeften en ervaringen opvragen, om het het in goede banen te leiden.’

Model ook voor hublocaties

Hetzelfde simulatiemodel is door Tirza verder ontwikkeld om ook de ideale hublocaties te bepalen voor het gekozen voertuig: het gebied waar je van busje naar fiets overstapt, je spullen opslaat en de auto laadt. ‘Met het model gebruikte ik dezelfde methode om nu de centraliteit van de hublocatie te bepalen om zo snel mogelijk bij de klant te kunnen komen. Wat mij verbaasde, is dat er een grote filter op Amsterdam zit. Terwijl er ook hubs in Amstelveen zitten. Dus hoe baken je een stad af? Je kan met een klant op randje Amsterdam misschien wel beter de hub van Amstelveen gebruiken.’

Naast de zero-emissie-opgave ziet ook Daamen van Heijmans-Brinck veel toekomst in het gebruik van hubs uitbreiden. ‘Je wilt uiteindelijk twee dingen bereiken: uitstoot op nul en verkeer in algemeenheid terugdringen. Zo creëer je meer ruimte voor de fiets!’

De Week van duurzame servicelogistiek bij Urban Tech

Tijdens de Week van duurzame servicelogistiek van 15 t/m 19 maart kom je meer te weten over het tweejarig onderzoek Gas op elektrisch van Centre of Expertise Urban Technology. Van eindpublicatie tot webinar en verdiepende artikelen, de hele week staat in teken van uitstootvrij vervoer voor de servicelogistiek.

Jochem Kootstra's picture #Mobility
Jochem Kootstra, Lecturer at Amsterdam University of Applied Sciences, posted

Hoe bereiken we uitstootvrije servicelogistiek in 2025?

Servicebedrijven en aanbieders van zero-emissievervoersoplossingen, verbonden aan het HvA-project Gas op elekrisch, aan het woord over de emissievrije toekomst in de stad.

Vanaf 2025 moeten vracht- en bestelauto’s in de binnenstad van 30 tot 40 gemeenten emissievrij rijden. Anders kom je de stad niet meer in. Maar het huidige aandeel zero-emissievervoer bij servicebedrijven ligt nog laag: minder dan 1 procent. Hoe kan dit? En belangrijker: wat moet er volgens de servicebedrijven en aanbieders van vervoersoplossingen gebeuren om deze doelstelling in het Klimaatakkoord te halen? ‘Als ondernemer is afwachten geen optie meer.’

Cargobike

Investeren in schone voertuigen, stadshubs en slimme laadinfrastructuur, het ontwikkelen van planningssystemen die praten met het voertuig over de actieradius en het trainen van personeel dat klaar is voor de energietransitie. Het zijn de noodzakelijke langetermijnbeslissingen waar ondernemers in de servicelogistiek mee te maken krijgen, wanneer je alleen nog emissievrij de stad in mag. Toch horen nog weinig ondernemers de klok tikken, beamen Tony Santos van Technische Unie  (groothandel in technische materialen) en Bob Kranenburg van Easy go Electric  (aanbieder van lichte elektrische vrachtvoertuigen).

Weinig ondernemers voelen nog de noodzaak, ze wachten af. Het financiële plaatje voelt men als een beperking, vertelt Kranenburg. ‘Om een pilot met elektrisch vervoer te starten, moet je denken aan 10-20.000 euro. Dat schrikt gek genoeg al af bij grote bouwbedrijven.’ Daarnaast werkt de sector nog erg gefragmenteerd, stelt Santos. ‘Als er al duurzame oplossingen worden getest, dan betreft het enkel een klantgerichte aanpak. Het lijkt wel alsof partijen individueel het wiel proberen uit te vinden, we zien al jarenlang dezelfde vraagstukken en probleemstellingen voorbij komen.’

Meer samenwerking nodig

Santos pleit met Technische Unie voor meer samenwerking. ‘Tussen aanbieders van zero-emissievervoersoplossingen, servicebedrijven, opdrachtgevers én concullega’s; de gehele keten. Zo kun je tot generieke oplossingen komen zoals multi, whitelabel vervoer: alle leveringen voor technisch onderhoud bundelen in één rit. Dat zorgt voor minder kilometers en lagere kosten.’

Technische Unie schakelt in Utrecht (in maart en april als pilotvorm) fietskoeriers en licht elektrische voertuigen (LEV’s) in voor de bevoorrading van al hun klanten in de stad. Óók concullega’s. ‘Je moet schroom van je afgooien, willen we de klimaatdoelen halen’, zegt Santos. ‘Start een wagenparkverhuur waar e-cargobikes en LEV’s worden aangeboden voor hun last mile de stad in. Voor iedereen.’

Betrek de monteur in het verduurzamingsproces

Daarbij is het minstens zo belangrijk om in het verduurzamingsproces intern samen te werken. ‘Vraag je monteurs nu om op een vrachtfiets te stappen? Dan zeggen 99 van de 100 hard ‘nee’’, stelt Kranenburg. ‘Ze maken op een dag ontzettend veel kilometers. Wanneer ze opgedragen worden een extra stop te maken bij een hub, een auto te laden of over te stappen op een vrachtfiets, zonder te vragen naar hun behoeften en ervaringen, dan krijg je gegarandeerd verzet.’ Santos: ‘Je moet begrijpen dat het bestelbusje een statussymbool is voor de monteur. Het zit vol met waardevolle materialen, gereedschap en onderdelen, altijd ter beschikking. Daarnaast lunchen ze graag in hun bus! Je kunt niet zomaar hun busje vervangen, de noodzaak voor verduurzamen en de behoeften van de monteurs moeten samenkomen.’


DOCKR cargobike

Pilot met cargobikes

Stefan Daamen, manager duurzaamheid bij Heijmans-Brinck , heeft een pilot uitgevoerd met met cargobikes in Amsterdam, en heeft licht verzet aan den lijve ondervonden. ‘De chauffeurs die met de vrachtfiets op pad gingen, waren in het begin niet goed geïnformeerd en moesten extreem wennen. Wanneer je in gesprek gaat en ervaringen ophaalt, dan komen vragen naar boven als: waar ga ik mijn boterham eten, wanneer het te koud is buiten? Hoe ga ik om met de lage actieradius van een EV, wanneer ik lange afstanden moet rijden en een bus vol gereedschap heb? Het vraagt om een compleet nieuwe werkwijze, voor ons en de monteurs, die we samen met specialisten aanpakken. Zo kunnen we bij DOCKR cargobikes uittesten, en bedachten we met de HvA horecabonnen om in cafés te kunnen lunchen.’

Kranenburg: ‘Het is een geleidelijk proces. Begin eerst met de planning en kijk hoe je het reisgedrag van de bestaande busjes kunt verbeteren. Hier is nog veel winst te behalen, blijkt uit de onderzoeken die zijn verricht door de HvA. Koppel dit daarna aan de mogelijkheden van EV en pas dan opnieuw je planning aan om tot het beste resultaat te komen.’

Stimulerende en faciliterende rol overheid

‘Er moet wel iemand zijn die zegt ‘wees voorbereid, zo gaan we het doen’’, stelt Santos. ‘Daar ligt met name een rol weggelegd voor de overheid. Gemeenten moeten uiteindelijk gaan handhaven door als het ware een hek om de stad te bouwen, dieselbusjes te weren door middel van registratie van kentekens en gebruik van matrixborden. Maar ook door het faciliteren van laadinfrastructuur, infrastructuur van het stroomnetwerk en met een duidelijk overzicht van hublocaties wie waar gebruik van kan maken.’

Werken met hubs, daar ziet ook Daamen veel toekomst in. ‘Als je straks de auto’s in de binnenstad gaat tegenhouden, wat doe je dan met al die parkeergarages? Maak er hubs van voor vrachtfietsen en EV! Wij hebben ze nodig, gemeenten kunnen dit faciliteren.’

Volgens Kranenburg is een sturende rol van de overheid tevens van groot belang om stap voor stap de verandering door te zetten: ‘In het verleden gaf Amsterdam vrijstellingen voor parkeervergunningen of om op de stoep te mogen parkeren. Dat soort beloningen moet ook voor EV-gebruik gedaan worden. Ondernemers moeten uiteindelijk zelf stappen nemen, maar overheid: kom met een concrete toekomstvisie met tijdlijn, zodat het bedrijfsleven weet waar ze aan toe is en daarnaar kan handelen.’

De Week van duurzame servicelogistiek bij Urban Tech

Tijdens de Week van duurzame servicelogistiek van 15 t/m 19 maart kom je meer te weten over het tweejarig onderzoek Gas op elektrisch van Centre of Expertise Urban Technology. Van eindpublicatie tot webinar en verdiepende artikelen, de hele week staat in teken van uitstootvrij vervoer voor de servicelogistiek.

Jochem Kootstra's picture #Mobility
Roelof Hellemans, posted

Siemens Mobility bouwt landelijk MaaS-platform Rivier NS, RET en HTM zetten in op digitale ontsluiting van heel Nederland

NS, RET en HTM laten
hun landelijke MaaS-platform bouwen door Siemens Mobility. Het platform maakt het mogelijk om een reis met verschillende vervoermiddelen in één keer online te plannen, boeken en betalen. RET-directeur Maurice Unck namens Rivier, de joint venture van de drie partijen: “Na de pandemie verandert ons reisgedrag.

We reizen, werken en leren flexibeler: in tijd, plaats en keuze van het
vervoermiddel. Daarom investeren we juist nu in de beste reismogelijkheden voor de consument. We willen de drempel verlagen om een reis met meerdere
vervoermiddelen eenvoudig digitaal te plannen, boeken en betalen. Daarom roepen
we alle Nederlandse mobiliteitsaanbieders op om zich aan te sluiten.”

 Naar verwachting zien
in het najaar de eerste apps van MaaS-providers het licht waarmee consumenten
hun multimodale reis in heel Nederland kunnen plannen.

Stel: je wil
graag bij een vriend, een klant of iemand anders op bezoek en gemakkelijk weten
hoe je daar het snelst bent en hoeveel dat kost. Hoe krijg je dat voor elkaar?
Je kunt kijken of er files zijn, een deelauto boeken, uitzoeken of het OV goed
werkt, nadenken over de fiets als alternatief en meer. Maar een reis
samenstellen waarbij deze verschillende vervoermiddelen van
mobiliteitsaanbieders optimaal worden ingezet, moet je nu nog helemaal zelf
doen. Dat is best een complexe puzzel die veel mensen liever overslaan. Terwijl
juist de combinatie van vervoermiddelen je als reiziger veel tijdwinst en
bewegingsvrijheid oplevert. Daarnaast helpt zo’n combinatie onze infrastructuur
zo goed mogelijk te benutten.

 Reisopties in één
keer zichtbaar, één keer afrekenen

Met het nieuwe platform
is het straks voor consumenten veel makkelijker om gebruik te maken van
beschikbare vervoermiddelen. Het platform kan verbonden worden met al bestaande
apps van MaaS-providers zoals de NS, RET, HTM. Maar het platform kan ook andere
bestaande apps en nieuwe apps bedienen. De snelheidswinst zit ‘m erin dat alle
afzonderlijke vervoersmogelijkheden op de route in één keer inzichtelijk
worden. Maak je bijvoorbeeld graag gebruik van een deelscooter of reis je
liever per trein of metro? De app houdt rekening met ieders persoonlijke
voorkeuren en past het advies daarop aan. Bovendien is er geen gedoe met
verschillende vervoersbewijzen en de betaling ervan: ook dat regel je heel
makkelijk vanuit je favoriete app of website.

Toegankelijk voor alle mobiliteitsaanbieders:

De initiatiefnemers
willen de mobiliteitsdiensten van zoveel mogelijk aanbieders in Nederland
samenbrengen. Of het nu gaat om taxibedrijven of deelfietsen, e-scooters of
zelfs particuliere automobilisten. Hoe meer partijen hun diensten aanbieden,
hoe beter het écht mogelijk wordt om heel Nederland digitaal te ontsluiten.
Aanbieders profiteren van het gemak van eenmalig laagdrempelig aansluiten en
hebben direct een landelijk bereik te met een platform dat doorontwikkeld is om
de klantbeleving te optimaliseren. Daarom roepen de initiatiefnemers alle
aanbieders op om zich aan te sluiten.

Roelof Hellemans's picture #Mobility
Eline Meijer, Communication Specialist , posted

Metropolitan Mobility Podcast met Maurits van Hövell: van walkietalkies naar het Operationeel Mobiliteitscentrum

Featured image

“Voorheen werd er gewoon rondgebeld: ‘Wij zitten in de instroom van de ArenA. We hebben nu 20.000 man binnen. Hoe gaat het bij jullie op straat?’” In de achtste aflevering van de serie A Radical Redesign for Amsterdam, spreken Carin ten Hage en Geert Kloppenburg met Maurits van Hövell (Johan Cruijff ArenA). Hoe houdt je een wijk met de drie grootste evenementenlocaties van het land, bereikbaar en veilig? Ze spreken elkaar in het Operationeel Mobiliteitscentrum over de rol van de stad Amsterdam, data delen en het houden van regie. A Radical Redesign for Amsterdam wordt gemaakt in opdracht van de Gemeente Amsterdam.

Luister de podcast hier: http://bit.ly/mvhovell

Eline Meijer's picture #DigitalCity
Francien Huizing, Program and Communication Manager at Amsterdam Smart City, posted

Wicked Update - Eye opener workshop ‘bewuste mobiliteitskeuzes’.

Featured image

Het Wicked Problem traject binnen Amsterdam Smart City richt zich op het op tafel krijgen en houden van complexe vraagstukken. We adresseren achterliggende barrières en afhankelijkheden om een andere kijk op het vraagstuk te krijgen en daarmee ook zicht op passende oplossingen.

Het Wicked Problem team is aan de slag gegaan met het vraagstuk van de Johan Cruijff ArenA: Hoe behouden we bewuste mobiliteitskeuzes ook post corona? Gedragsverandering bleek een achterliggende barrière zijn. Om nieuwe perspectieven op dit aspect van gedragsverandering te krijgen en daarmee anders tegen het vraagstuk van bewuste mobiliteitskeuzes aan te kijken hebben Drift en RHDHV een zogenaamde ‘eye opener’ workshop begeleid. Door perspectieven van buitenaf op gedragsverandering creëren we nieuwe inzichten op het vraagstuk van Maurits van Hövell, consultant mobility & environment bij de ArenA.

Behaviour Change Wheel
Het eerste perspectief kwam van Lieve van den Boogaard, projectmanager Healthy ‘R. Lieve: ‘mensen zijn niet zo rationeel als we denken. Het idee vanuit de overheid is vaak dat als we de juiste informatie geven en werken met subsidies en/of boetes dat dit voldoende is, maar dit blijkt meestal niet het geval.’ Voordat je over mogelijke oplossingen gaat nadenken zijn de volgende twee stappen belangrijk:
• Het vraagstuk afpellen.
Als je echt gedrag wil veranderen, maak het dan zo klein mogelijk. Wat wil je zien bij wie, waar en wanneer?
• Achterhalen wat motivaties en belemmeringen zijn van verschillende doelgroepen.
Het model dat je hiervoor kunt gebruiken is het Behaviour Change Wheel. Gedrag wordt bepaald door Capaciteit (fysiek, psychologisch), Gelegenheid (fysiek of sociaal) en Motivatie (intrinsiek, automatisch). Pas als je weet in welke vlakken je doelgroep zit, kan je kijken naar mogelijke oplossingen.

Haar voorbeeld over stoppen met roken geeft bijvoorbeeld aan dat het achterliggende issue stress is. Stress verlagen blijkt een voorwaarde om rookgedrag te kunnen veranderen en ook een betere ingang om het gesprek aan te gaan.
Invloedstrategieën

Het tweede perspectief kwam van Koen van ’t Hof, gedragsexpert en werkzaam bij programma Fiets van de gemeente Amsterdam. Hij gebruikt 3 stappen: gedrag selecteren; gedrag verklaren; en gedrag beïnvloeden. Hij liet ons zien welke strategieën je in kunt zetten om invloed te hebben op gedrag:
• Educatie; vergroten van kennis en begrip
• Overtuiging;
• Beloning / dwang;
• Training; vergroten van vaardigheden van je doelgroep
• Beperking; regels gebruiken om doelgedrag aantrekkelijk te maken en alternatieven minder aantrekkelijk.
• Omgeving aanpassen;
• Modeling; voorbeeld figuren inzetten;
• Facilitering

Hieruit blijkt ook dat er meerdere disciplines nodig zijn om gedragsverandering tot stand te brengen: Vanuit de groep kwam nog de aanvulling van het model van Cialdini.

Sociale aspecten
Het laatste perspectief kwam van Peter van Vendeloo van bureau WeThePeople die ons het geheim van de Bob campagne onthulde. In essentie gaat de Bob campagne over vriendschap. Hoe lossen we het probleem van rijden en drinken in harmonie met elkaar op? In de campagne wordt niet de confronterende vraag gesteld, maar juist de ’vriendenvraag’. Het vriendschapsgevoel van de campagne bleek een enorm belangrijke driver van acceptatie van de boodschap en de driver om het gedrag te veranderen. Degene die nuchter achter het stuur ging zitten kreeg binnen de groep een belangrijke en gewaardeerde rol en dat bleek achteraf een belangrijke driver.

Zijn belangrijkste les: praat met de doelgroep en let sterk op sociale aspecten.

Eye openers
In verschillende groepen gingen we in gesprek over de eye openers die deze perspectieven opleverden. De nieuwe inzichten die Maurits van de ArenA uit deze workshop opdeed: ‘Ten eerste zijn bewuste mobiliteitskeuzes veel meer afhankelijk van gedrag dan van vraag en aanbod. Het is daarnaast belangrijk om het probleem krachtiger te definiëren en te kijken wie dit nog meer ervaren. En daarna te bepalen welk gedrag we willen zien; van wie en op welk moment. Vervolgens moeten we met die doelgroep in gesprek om te achterhalen welke sociale aspecten en drivers spelen.

Tot slot maakten we een rondje langs de groep om te horen wat ieder als eigen rol ziet in het vraagstuk van bewust mobiliteitsgedrag. Veel partijen gaven aan betrokken te willen blijven en boden Maurits commitment aan om dit gezamenlijk op te pakken. Zowel vanuit het Wicked Problem team als Amsterdam Smart City zullen we  met Maurits vervolgstappen bepalen.

Tweede vraagstuk Wicked Problem team - Warmtenetten
Een tweede vraagstuk waar het Wicked Problems team binnenkort mee aan de slag gaat is “Hoe doorbreken we de tendens tot hoge temperatuur warmtenetten?”, een vraagstuk van de gemeente Haarlemmermeer. Dit is het startschot om het makkelijker te maken om buurten te voorzien van duurzame warmte. Een complexe zoektocht, omdat dit niet alleen gaat om de keuze voor de juiste techniek , maar ook om buurtparticipatie, het goed organiseren van de warmtevraag en het aanbod, de governance, planningen en de beperkingen in wet- en regelgeving. Al deze onderdelen hebben invloed op de financierbaarheid – en dus haalbaarheid – van lokale warmteprojecten. Een echt wicked problem! Inmiddels zijn ook de gemeenten Almere, Amsterdam en Haarlem aangesloten.

Het doel van de komende sessie is om op te halen welke kennis, aanpakken en oplossingen er vandaag al liggen om de business case voor duurzame warmte makkelijker te maken, en te bepalen welke resterende witte vlekken er geprioriteerd moeten worden voor morgen.

Wil je ook meedenken in deze nog te plannen en vorm te geven sessie? Laat het ons weten, dan nemen we contact op!

Het Wicked Problem team bestaat uit Alliander, Arcadis, Drift, HvA, Kennisland, Nemo en RHDHV.

Francien Huizing's picture #Mobility
Amsterdam Smart City, Connector of opportunities at Amsterdam Smart City, posted

Check out the recap of the event 'Data Dilemma's: Sharing data for MaaS systems'

Featured image

Mobility as a Service (MaaS) enables carefree, integrated travel according to your own preferences. Governments have a lot of ambitions in this field. However, there’s not yet a fully operable MaaS system in the Amsterdam Metropolitan Area. This is mainly due to two reasons: there are a lot of different mobility parties in our region that collect data in various ways and are hesitant to share them. Besides the big amount of private parties, there are also a lot of (local) governments that have a say in the development of MaaS systems.

In some European cities, the situation is different and MaaS systems are running.
During this session, Amsterdam Smart City, together with the Province of North Holland and Datalab Amsterdam, were looking for best practices from Madrid, Helsinki and an international audience.

Madrid and Helsinki, two example cities in this field, had a very different approach. What are their success factors? Juan Corro from EMT Madrid told us about his lessons learned: take a lot of time and convince private parties to get on board and share the data. In Helsinki, companies were forced to share data. This worked, but started with resistance. Looking back, Sami Sahala from Helsinki shares his learnings with the audience.

Chris de Veer, smart mobility advisor at the Province of Noord-Holland: "I had a great, inspiring afternoon. The examples from Madrid and Helsinki gave me new insights. I connected to these experts immediately and I will continue to do so by collecting more international learnings for our regional challenges.''

Speakers:
- Chris de Veer, smart mobility advisor Province of North Holland
- Juan Corro, CIO EMT Madrid (public urban transport Madrid)
- Sami Sahala, ITS Chief Advisor, City of Helsinki & Forum Virium

Moderator:
- Leonie van den Beuken, program director Amsterdam Smart City

Amsterdam Smart City's picture #Mobility
Dimitri Bak, Strategic Communication Advisor at City of Amsterdam, posted

Amsterdam: circulaire stad in 2050

Featured image

Amsterdam: circulaire stad in 2050

Ondanks de coronacrisis zijn tal van bedrijven in regio Amsterdam bezig met circulaire projecten, business cases en onderzoeken. Net als de gemeente Amsterdam streven zij naar een circulaire stad in 2050.

Benieuwd? Bekijk de video Amsterdam: circulaire stad in 2050. Voor meer informatie kun je ook kijken op de CACR pagina of op amsterdam.nl/circulair.

Dimitri Bak's picture #CircularCity
Eline Meijer, Communication Specialist , posted

Metropolitan Mobility Podcast: Cycling in Helsinki!

Featured image

Do you change your bicycle tires in winter? In Helsinki they do!

In this podcast, Geert Kloppenburg speaks with Henna Hovi (Urban Planner at Helsingin kaupunki – Helsingfors stad – City of Helsinki) and Chris Bruntlett (Dutch Cycling Embassy), about how Helsinki is making their roads winter-proof and their involvement in the EU Handshake Project.

Listen here:
Spotify https://bit.ly/mobilitypod
Website https://lnkd.in/dyH3B4T

#podcast #helsinki

Eline Meijer's picture #Mobility
Audrie van Veen, Director Strategic Partnerships at Amsterdam Economic Board, posted

Inkopen met Impact - hoe start je daarmee?

Featured image

Met elke euro die je als organisatie uitgeeft aan producten en diensten, heb je de keuze voor het duurzamer, eerlijker of innovatiever alternatief. Denk aan circulaire en energiebesparende producten en diensten, maar ook aan verantwoorde inzet van technologie. Daarmee is inkopen een belangrijke driver voor een slimme, groene en gezonde toekomst. Budgetten worden anders ingezet en systemen en gewoontes worden zo doorbroken.
De Amsterdam Economic Board heeft inmiddels een heel Insights dossier gericht op Inkopen met Impact. Daarin vind je achtergrondartikelen, maar ook quickstarts die je op weg helpen bij het verantwoorder inkopen van bijvoorbeeld bedrijfscatering, werkkleding of bouw en onderhoud van je organisatie. Je vindt  al deze quickstarts in het dossier Inkopen met Impact. Je vindt er ook links naar hoe je je kunt aansluiten bij activiteiten van de Board die je helpen met beter inkopen.

Audrie van Veen's picture #CircularCity
Eline Meijer, Communication Specialist , posted

New Metropolitan Mobility podcast !

Featured image

Did you do a bike exam in school?

Listen how Rotterdam is trying to get all inhabitants on a bike: https://bit.ly/mobilitypod
In this podcast Geert Kloppenburg speaks with Chris Bruntlett (Dutch Cycling Embassy), urban planner José Besselink and cycling specialist Bart Christiaens of the municipality of Rotterdam.

Please share your thoughts on the podcast!
#cycling #Rotterdam #podcast

Eline Meijer's picture #Mobility
Jochem Kootstra, Lecturer at Amsterdam University of Applied Sciences, posted

Tool voor innovatie in de mobiliteitssector

Elektrisch rijden, slim laden, auto’s delen: mobiliteit is radicaal aan het veranderen. Hoe moeten bedrijven in de mobiliteitssector omgaan met die talloze mogelijkheden en de toenemende complexiteit die daarmee gepaard gaat? Onderzoeker René Bohnsack (HvA) ontwikkelde een tool met businessmodel-patronen: een verzameling van bewezen praktische oplossingen en verdienmodellen die gebruikt kan worden om de creativiteit in het innovatieproces te stimuleren.

Elektrisch voertuig

‘Onze missie is om bedrijven in staat te stellen te profiteren van de innovatie van businessmodellen in de context van digitale transformatie, duurzaamheid en internationalisering’, vertelt onderzoeker en projectleider Bohnsack. ‘Daarom ontwikkelden we in 2014 ons onafhankelijke businessmodel-platform Venturely, om bedrijven sturing te geven in innovatieprocessen binnen sterk veranderende markten. Dat doen we online met stapsgewijze begeleiding, praktische sjablonen en tools voor bedrijfsmodellering.’

Tool ingezet voor e-mobiliteit

Venturely heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een database met bewezen oplossingen en verdienmodellen binnen uiteenlopende sectoren. ‘Voor de HvA zijn we in 2020 een aparte module gestart binnen de tool omtrent elektrisch vervoer’, vertelt Bohnsack. ‘Bedrijven op het gebied van mobiliteit, zoals aanbieders van laadoplossingen, hebben namelijk te maken met diverse uitdagingen door de huidige energietransitie. Denk aan een nieuwe fysieke en digitale infrastructuur, nieuw beleid én nieuwe businessmodellen.’

‘We hebben bestaande businessmodellen voor elektrisch rijden verzameld en gecategoriseerd in een database, op een manier zodat iedereen ze kan begrijpen en gebruiken voor hun eigen businessmodellen en doeleinden. We bieden de businessmodel-patronen voor elektrische mobiliteit aan in overzichtelijke lijsten met labels, zodat beroepsbeoefenaars uitgerust zijn met een hulpmiddel om businessmodellen voor de toekomst te creëren, uit te breiden en te herzien.’

Een businessmodel beschrijft de waarde die een organisatie biedt aan verschillende klanten. Het geeft daarnaast de capaciteiten en stakeholders weer die nodig zijn voor het creëren, vermarkten en leveren van deze waarde. Met als doel: winstgevende en duurzame inkomstenstromen genereren. Dat is niet makkelijk in een sterk veranderende sector als die van mobiliteit. Driekwart van de startups faalt, mede door het gebrek aan een gezond businessmodel.

Handig in het onderwijs

Bohnsack: ‘De tool helpt je out-of-the box te denken en begeleidt in het nemen van de juiste stappen in het innovatieproces. Daarom is de tool ook bij uitstek geschikt binnen het onderwijs, waar hij al ingezet wordt. Studenten kunnen verschillende scenario’s naast elkaar zetten en deze eenvoudig visualiseren, om te experimenteren met creatieve ideeën. Zij komen zo hopelijk weer met nieuwe innovatieve businessmodellen binnen de mobiliteitssector die werken.’

Tool Venturely
Fictief voorbeeld in tool Venturely voor businessmodellen

Partners Heliox en Over Morgen

Het project gericht op elektrische mobiliteit is een samenwerking met Heliox en Over Morgen, die als klankbord dienden en de data controleerden. Heliox  zet zich in om inspirerende ideeën om te zetten in innovatieve en betrouwbare energieproducten en -diensten. Over Morgen  is een adviesbureau dat werkt aan een duurzame leefwereld met een integrale aanpak op het snijvlak van gebiedsontwikkeling en energietransitie.

Me2 en V2X

Het idee om de tool uit te breiden met een database succesvolle businessmodellen komt uit eerdere onderzoeken omtrent eigen businessmodellen waar Bohnsack bij de HvA aan werkte: Me2 en Vehicle2Grid (V2X). In het project Me2 werden lokale gebruikers van elektrische voertuigen (EV) en eigenaren van lokale slimme meters bijeen gebracht door een nieuw platform: Smart City Aggregator. Doel was het ontwikkelen en verifiëren van een stedelijke marktplaats dat vraagsturing van e-mobiliteit en automatisering van slimme meters bij elkaar brengt, met een innovatief businessmodel.

In het project V2X werd een pilot uitgerold waar de batterij in een EV als buffer gebruikt wordt, en elektriciteit teruglevert aan het net bij piekbelasting. Wanneer een auto de hele nacht bij een laadpaal staat, start de laadsessie op een moment waarop juist weinig vraag is naar elektriciteit, zoals ’s nachts. En op momenten met veel vraag naar (en een tekort aan) duurzame elektriciteit kan de energie uit de batterij weer terug worden gestuurd naar het elektriciteitsnet. Het project testte de gebruikerservaring voor de consument en bijpassende businessmodellen.

Meer informatie

Het project omtrent de Venturely-tool is onderdeel van lectoraat Energie en innovatie. Het lectoraat valt onder het onderzoeksthema Energietransitie van Centre of Expertise Urban Technology, dat gaat over het leveren van een bijdrage aan de lokale duurzame energietransitie met focus op warmtenetten, vergroting zonne-energie, smart grids (met focus op inpassing van elektrische mobiliteit), energieneutrale- en positieve gebouwen/wijken en de ontwikkeling van laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer.

Jochem Kootstra's picture #Mobility
Mathieu Dasnois, Communications Manager at Metabolic, posted

Two Communications vacancies at Metabolic

Featured image

Before we can transition to a circular economy, people need to be inspired and engaged. We're looking for two communications professionals want to dedicate their career to a sustainable cause!

We're looking for a digital communications manager, who can help us get the right messages to the right people to galvanize real change. From social media to big speaking events, digital advertising and email newsletters, spreading key ideals, ideas and messages as effectively as we can: https://bit.ly/38g9uBI

We're also looking for an experienced science journalist or environmental PR professional who can be the core pillar of our content engine: https://lnkd.in/dhc4V9c

Mathieu Dasnois's picture #Citizens&Living
Anja Reimann, Project manager , posted

Project Scale up | Bezoekersstromen - Extra tijd om aan te melden!!! New deadline 22 feb.

Featured image

Beste geïnteresseerde,

De opdrachtgevers van het project Scale up hebben besloten
om de aanmeldingsdeadline van 15 januari te verplaatsen naar 22 februari 2021
om 14.00 uur.

Dit doen we om een aantal redenen:
•  Jullie hebben goede vragen gesteld, die willen we zo goed mogelijk beantwoorden en daarna nog de mogelijkheid bieden om vervolgvragen te stellen.
•   We proberen aanvullende financiering aan te vragen voor de O&O fase;
•   We willen jullie voldoende tijd geven om partners te vinden, afspraken hierover te maken en een goede aanmelding in te dienen;

Op de website kun je ook de nieuwe timeline vinden. We kijken er naar uit om jullie aanmelding te ontvangen!

PS: Wil je ons feedback geven over innovatiepartners.nl? Kijk dan HIER.
Alle webinar video’s kun je HIER terug kijken, databootcamp video komt morgen.
De eerste antwoorden op jullie vragen komen deze week online. Kijk in de FAQ section.

Anja Reimann's picture #Mobility