#Public participation
News

The heat transition is in full swing. Municipalities want their residents off the gas and want them to switch to renewable sources of heat. Unfortunately, heat grids have often led to frustrated residents. Which in turn has led to delayed or cancelled plans for the municipality.

Dave van Loon and Marieke van Doorninck (Kennisland) have looked into the problems surrounding heat grids and came up with a plan. In this Demoday work-session we dived into the problems surrounding heat grids and their plan to solve them. The session was moderated by our own Leonie van Beuken.

Why residents get frustrated with heat grid plans

Involving residents in the planning of a heat grid is difficult. It takes a lot of time and effort and the municipality is often in a hurry. This is why they choose for a compromise in which they already make the plan, but try to involve citizens at the end part. However, this leads to residents not having anything to say in the plans. They can block the plans, but they can’t really make changes. This leads to a lot of dissatisfaction.

This top-down approach doesn't seem to be ideal for involving residents in the heat transition. That's why Kennisland is working on developing a plan for early collaboration with residents in the heat transition of neighbourhoods, with a focus on connecting with the community's concerns.

They have seen that this kind of approach can be successful by looking at the K-buurt in Amsterdam-Zuid-Oost. In the initial stages, the first plan for the K-buurt didn't gain much traction. However, when they shifted towards a more collaborative approach, people felt empowered to engage, leading to a more meaningful participation process. Instead of traditional town hall meetings, discussions took place in community spaces like the local barber shop. This shift towards genuine participation and co-creation has resulted in a much-improved end product, one that residents truly support and believe in.

The plan for co-creation in the heat transition

The plan that Kennisland came up with consists of a few key points that are necessary for success:
• Engage with residents early on in the process.
• Also consider other issues in the neighbourhood. There might be more pressing concerns for the residents themselves.
• Ensure accessibility for everyone to participate.
• Truly collaborate on developing a list of requirements.
• Harness creativity.
• Work in a less compartmentalized manner.
They aim to form a neighbourhood alliance and organize a community council. Together a plan can be made for the neighbourhood that all residents can get behind.
This plan might take a bit longer at the start, but that investment in time will pay itself back in the end.

SWOT analysis of co-creation plan

After Dave and Marieke explained their plan we did a SWOT analysis with the group. We looked at the Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats of the plan.

The main strength that was pointed out was the ability to make a plan together with the residents. The residents experience the neighbourhood differently than a government official, which makes the final plan more beneficial to everyone.

The weaknesses the group saw in the plan were mainly that this could potentially slow down the process. Should we maybe do less participation instead of more and use force to get this heat transition going?

There were a lot of opportunities identified for this plan. The quality of the plan (and the neighbourhood) can greatly increase. By slowing down at the start we can actually accelerate and improve the neighbourhood on many levels. This plan also offers a great learning experience.

Finally, we went into the threats. One of the big threats that was pointed out was the lack of trust. If residents don’t trust the municipality and the process then it will never be possible to let this plan succeed. The explanation to residents also needs to be understandable. The explanation around a heat grid can get technical very quickly, and residents often don’t have the background to understand everything. The last threat that was pointed out was that if you get a lot of input from the residents for the plan, you also have to do something with that, and still be realistic. You have to work hard to manage expectations.

We completed the session by asking the participants if they knew any partners and places to collaborate with for this plan, or if they had any other ideas to make this plan successful.

We would now like to ask the same questions to you! Do you know someone who would like to partner up with Kennisland, do you know a place where this plan can be tested, or do you have any other ideas? Let us know by contacting me at noor@amsterdamsmartcity.com.

During our 23rd Demo Day on April 18, 2024, Ruben Polderman told us more about the philosophy and method of Socratic Design. It's important for a city to collectively reflect on a good existence. Socratic Design can be a way to think about this together, collectively.
 
Thinking and Acting Differently with Socratic Design
Together with his colleagues at the Digitalization & Innovation department of the Municipality of Amsterdam, Ruben explored how a city should deal with innovation and digitalization. Things were progressing well. The municipality could act swiftly; for example, promising Smart Mobility research and innovation projects were initiated with new partners. However, the transitions are heading in various directions, and progress remains limited. No matter how groundbreaking innovation is, there's a danger in trying to solve problems with the same mindset that caused them. The ability to perceive or think differently is therefore crucial. More crucial, even, than accumulated knowledge, as filosopher David Bohm suggested.
 
Through Socratic Design, we can collectively improve the latter. You work on your own presuppositions, enhance your listening skills, and deepen your understanding of our current dominant narratives to create new narratives and practices. Ruben guided us through examples and exercises to help us understand what narratives and presuppositions entail.

Narratives
"We think we live in reality, but we live in a narrative," Ruben proposes to the group. What we say to each other and how we interact creates a culture that shapes the group and its actions. Narratives are stories that guide our culture, values, thoughts, and actions. They are paradigms so deeply rooted that we no longer question them and sometimes believe there is no alternative. Our current dominant narrative has significant consequences for the Earth and humanity, and although it seems fixed, we can also create new narratives together if we choose to do so.

We must fundamentally seek a good existence within safe ecological boundaries. This should go beyond the transitions we are currently favouring, which sustain our lifestyle but just make it less harmful for the environment. If we want to create new stories with new, positive human perceptions and lifestyles, we must first examine our current narrative and presuppositions. We will need to deconstruct our current ways of living and thinking, much like the Theory U method mentioned during the previous Knowledge Session (see our recap article of this session).
 
Understanding Presuppositions
Ruben showed us various themes and images to collectively practice recognizing presuppositions. For example, a photo of a medical patient and doctors in action demonstrates that our feeling of "to measure is to know" is also crucial in healthcare. The doctors focus on the screen, the graph, the numbers, and therefore have less focus on the patient; the human, themselves. A photo of the stock market, where a group of men is busy trading stocks, also illustrates our idea of economic growth. Here too, there is a fixation on numbers. Ideally, they're green and going up, but meanwhile, we can lose sight of what exactly we're working towards and what exactly it is that we’re ‘growing’.

As a group, we discussed some presuppositions we could find in our field of work. For example, we talked about our need for and appreciation of objective data, and technologism; the belief in solutions rooted in technology and digitalization.
 
Fundamental Presupposition Shifts and New Narratives
If you flip a presupposition like Technologism and suggest that Social Interaction could be our salvation and solution to many of our problems, you set off a fundamental presupposition shift. If you translate this into practical actions or experiments, you can collectively understand how a newly created presupposition functions. As a group, we worked on this. During this session, I myself worked with an example from the field of mobility.

If I were to apply this new presupposition in the field of mobility and we look at the development of cars, perhaps we shouldn't go towards autonomous vehicles (technologism), but look for ways to motivate and strengthen carpooling (social interaction). As an experiment, you could, for example, set up an alternative to the conventional car lease plan. Employees of an organization don't all get the option to lease a car; instead, it's considered who could commute together, and there's a maximum of 1 car for every 4 employees per organization. Just like going to an away game with your soccer team on Sundays as a kid; enjoyable!
 
Read More
This session was an introduction and gave us a good initial understanding of this philosophy and method, but there's much more to discover. The method also delves into how presuppositions are deeply rooted in us, how we validate this with feeling in our bodies, and dialogue methods to collectively arrive at new values and narratives. There's more explained about Socratic Design on Amsterdam's Open Research platform.

In a world where moving yourself from point A to point B is becoming much more crucial than ever, there are people out there who cannot experience such a luxury at the flick of a wrist, or perhaps the clack of an ankle? It is hard to imagine sometimes, but there are those who cannot move around as easily as others; be it because of financial, physical, vehicular, or other reasons. A community that can go about as they please without any issues is a happy community that is beneficial to society – For a collective of governments and businesses it is in their best interests to ensure citizens can experience freedom and liberty in their mobility. The question of how to achieve this freedom in mobility and how to deter against injustices regarding mobility remains a hot topic, however. On behalf of Provincie Noord Holland and in collaboration with Amsterdam Smart City and Amsterdam Centre of Expertise, a group of graduating students tackled this topic on the latest Demoday of 2024.

Starting the voyage : What are mobility injustices?
A value workshop led by Jackie Ippel and Jade Salomons engaged the participants in a fun, creative wave of brain-crackling activities. Participants were presented with a question of whether they knew what mobility injustices, or as we call it in Dutch “Mobiliteits Armoede”, was. An explanation of which followed suit soon after. Mobility Injustices, as described by the KiM organization, explains the inability or difficulties people experience in terms of reaching activity locations due to inadequate transport options, combined with socio-economic and spatial conditions in which people find themselves. As a result, they are often hindered in their participation in social life, which negatively affects their quality of life.

It is important to think about the definition of what exactly mobility injustices entail, as it helps us find a better understanding in finding a creative series of solutions that will solve this complex jigsaw puzzle.

Like a ball of yarn : unraveling theorems.
In order to stimulate the brain of each participant and to get the blood pumping through their legs, each participant was asked to stand in the middle of the room. As was once quoted in the horror thriller Saw; “Wanna play a game?”. Participants were presented with a series of theorems in which they had to make a choice that’d question their liberal thoughts; either stand on one side of the room for one answer or on the other side for the other – No in-betweens. Being forced to make ultimatums proved to be both challenging for the participants yet fun, as it was met with bountiful heaps of enthusiasm. In the first theorem, participants were presented with a question of whether or not mobility should be a fundamental right for each and every citizen. While agreed one did not, but can their minds be changed? A flurry of other theorems were presented, each of which dove deeper into the depths of dilemmas one may encounter when attempting to solve the puzzle of mobility inequality. Like who is more important, those who have low incomes or those who suffer from physical and mental disabilities which hinder their day-to-day lives? Brief discussions flowed forth after each and every theorem, after each voting round, reasons were given as to why one can choose one over the other. After which another second voting session followed. Perhaps new insights would change one’s opinion on the subject? It actually did once or twice! Such is the power of dialogue.

Embarking into the abyss : Worst Idea Possible.
“How ba-a-a-ad can I be? I’m just doing what comes naturally-“ -such were the words Onceler sung in Dr. Seuss’s ‘The Lorax’. While people do not like the idea of being bad or thinking of bad ideas sometimes this way of thinking can actually bring plentiful new insights never thought of before. The group split itself in two, each of which under the guidance of either Jackie Ippel or Jade Salomons. Participants were asked to come with their most horrid, ludicrous ideas that’d actually make mobility injustices worse. After which they had to decide what element made this a bad idea. Example, if public transport were to be described, the element that’d make the idea bad would be less alternatives for traveling. The final and third part of this exercise required something rather unique however. Does your mind already wonder what? Well, it’s quite simple really, now participants had to come up with what would be the opposite of their bad idea! So what would their idea be in reverse, an actual solution to the problem they created. If your bad solution was to make everything only scannable by QR-codes its reverse solution would be… using solely physical text! For a solid 20 minutes participants racked their heads and discussed until their times were down to only 5 minutes left. The last of those minutes left were spent discussing and laughing about their ideas – A method met with confusion at first was appreciated with loads of enthusiasm by the end where only time was the fun killer.

A creative view found in madness: Crazy Eight.

The creativity cannot just end after one session. Holding the thought of the previous session, participants were asked to gather in a circle around a table. With each given a paper and asked to fold it so that 8 separate square spaces would form on the sheet the Crazy Eight exercise was explained. Participants were asked to draw their solution one of their 8 square. For each drawing they had a minute per square, a total of 8 minutes until all were filled. Of course with so little time there was little room for thinking, imagination had to pull the cart here, which led to both silly and unique drawings. The longer the session went on the more difficult it became – the participants were truly pushed to their creative limits. A well-trained eye could even notice how some participants still tried to finish their previous drawing before moving onto the next despite the time. You could feel the atmosphere in the room shift to a hectic, almost crazy aura, thus doing its name of ‘Crazy Eight’ truly justice.

At the end of the session it was only natural that people presented their top 3 drawings. One after another each participant proudly showed off their creative drawings like a trophy to the rest of the group. Turns out, despite not communicating with one another during the drawing sessions there were lots of similarities in the elements used in each drawing. The bus, the civil servant, and the elderly were commonly used elements seen back in almost everyone’s drawing. Via these sources of inspiration it became clear just where the solutions may lie.

An journey’s end : Results.

At the end of the session we didn’t just start talking about what we had done. No, instead we At the end of the session, we didn’t just start talking about what we had done. No, instead we went back and looked at the very first theorem everyone was presented with; “Should mobility be a fundamental right for each and every citizen?”. Last time everyone answered all but one was in favor of this theorem, now participants were asked to revise their statement and see if they still agreed with what they said at the beginning. As said before, dialogue can change the outlook we have on the world and so someone did change their stance – The one person that disagreed with the theorem now actually agreed that mobility should be a fundamental right. A full 100% score! Only after this a talk about what we had done started. Opinions were asked and each participant shared the emotion they had experienced during this work session and to leave it behind on a post-it.

·       Fun and insightful: The gamification of thinking is taking the design world by storm, and on this Demoday, it has proven that this form of design thinking can not only be effective in bringing brand new insights but also can be fun.

·       Enthusiasm: What started off with an iffy approach ended with tons of enthusiasm. Idea generating doesn’t just have to be sitting at a table and talking in your own bubble; it can become so much more effective when the mood is changed from serious and gloomy to frivolous and enthusiastic..

·       Creativity: A creative way of thinking actually helps in generating ideas. Using playful thinking such as considering a bad idea first and then the opposite helps find solutions to problems in a much more efficient way.

During this Demoday, we as a group of graduating students got to know the thought process behind those who work within the field of mobility. While we hope that we brought them plenty of insights and, above all, a fun day, it is sufficient to say that we too learned an abundance of information. The insights made during the Demoday will be used by us in writing our final report for the Provincie Noord Holland regarding a detailed consult on how to improve the mobility of the citizens of the province of Noord-Holland and how to tackle the injustices surrounding mobility. Demoday’s are fun and can inspire even the most closed-minded people. If we could, we would do it all over again. And, if you are still on the fence about joining a Demoday, then I hope that column will ignite that curiosity.

A previous post made it clear that a 15-minute city ideally consists of a 5-minute walking zone, a 15-minute walking zone, also a 5-minute cycling zone and a the 15-minute cycling zone. These three types of neighbourhoods and districts should be developed in conjunction, with employment accessibility also playing an important role.
 
In the plans for 15-minute cities in many places around the world, these types of zones intertwine, and often it is not even clear which type of zone is meant.  In Paris too, I miss clear choices in this regard.
 
The city of Melbourne aims to give a local lifestyle a dominant place among all residents. Therefore, everyone should live within at most 10 minutes' walking distance to and from all daily amenities.  For this reason, it is referred to as a 20-minute city, whereas in most examples of a 15-minute city, such as Paris, it is only about <strong>the round trip</strong>. The policy in Melbourne has received strong support from the health sector, which highlights the negative effects of traffic and air pollution.
 
In Vancouver, there is talk of a 5-minute city. The idea is for neighbourhoods to become more distinct parts of the city. Each neighbourhood should have several locally owned shops as well as public facilities such as parks, schools, community centres, childcare and libraries. High on the agenda is the push for greater diversity of residents and housing types. Especially in inner-city neighbourhoods, this is accompanied by high densities and high-rise buildings. Confronting this idea with reality yields a pattern of about 120 such geographical units (see map above).
 
Many other cities picked up the idea of the 15-minute city.  Among them: Barcelona, London, Milan, Ottawa, Detroit and Portland. The organisation of world cities C40 (now consisting of 96 cities) elevated the idea to the main policy goal in the post-Covid period.
 
All these cities advocate a reversal of mainstream urbanisation policies. In recent decades, many billions have been invested in building roads with the aim of improving accessibility. This means increasing the distance you can travel in a given time. As a result, facilities were scaled up and concentrated in increasingly distant places. This in turn led to increased congestion that negated improvements in accessibility. The response was further expansion of the road network.  This phenomenon is known as the 'mobility trap' or the Marchetti constant.
 
Instead of increasing accessibility, the 15-minute city aims to expand the number of urban functions you can access within a certain amount of time. This includes employment opportunities. The possibility of working from home has reduced the relevance of the distance between home and workplace. In contrast, the importance of a pleasant living environment has increased. A modified version of the 15-minute city, the 'walkable city' then throws high hopes. That, among other things, is the subject of my next post.

From March 4 to April 5, Amsterdam Smart City (ASC) collaborated with international peers from 77 cities across Europe in a series of online knowledge and inspiration sessions during the Intelligent Cities Challenge (ICC) Implementation Lab. The focus was on sharing best practices and building knowledge for implementing Local Green Deals (LGDs) to accelerate the transformation towards sustainability based on the principles of good governance, policy integration, partnership with local stakeholders.
 
Colleagues, partners, and experts from the Amsterdam Smart City network shared insights in several thematic and training sessions, including:
•      Mobility & Transport Thematic Session: Pelle Menke shared the approach and lessons from ASC's Mobility Justice Challenge, while Diederik Basta introduced the City of Amsterdam's participation in the Gemini project, supporting residents in starting local, shared mobility cooperatives through a "Mobility as a Commons" (MaaC) approach.
•      Local Green Deals Training Session: Egon van Wees presented Amsterdam's experience in setting up nine Impact Deals with social enterprises under the CLIMAA Local Green Deals project. The evaluation indicates that these deals have resulted in the creation of 105 jobs for people with barriers to the labor market and a reduction of 92 tonnes of CO2 emissions. Amsterdam, in collaboration with Aalborg (Denmark), also developed a framework now utilized by other cities in setting up similar Impact Deals.
•      Social Economy Thematic Session: Frits Verhoef shared lessons from his involvement in two local energy cooperatives, including the pioneering work of NDSM-Energie in developing a 15MW wind park in the NoorderIJplas area, highlighting various financial and political barriers yet to be overcome. Frits also his work with MeerEnergie, a cooperative aiming to establish a heating network owned by local residents in the Watergraafsmeer district of Amsterdam, utilizing waste heat from nearby data centers.
 
What's Next?
Amsterdam Smart City is excited to host the ICC network in Amsterdam for a Mobility Field Visit in May, showcasing best practices for public-private collaboration in sustainable and smart mobility. We also look forward to connecting with ICC peers in person during the upcoming ICC conference in Porto in June.
 
More Information
For further details about the Implementation Lab and upcoming ICC activities, visit the ICC website: https://www.intelligentcitieschallenge.eu/events/icc-implementation-lab-1

Stakeholders in the Amsterdam Region interested in more information or wishing to connect to the ICC network during upcoming labs or other similar sessions can reach out to ASC International Liaison via cornelia@amsterdamsmartcity.com

Due to a long stay in the hospital, I was unable to post my columns. I also cannot guarantee their continuity in the near future, but I will do my best... 

In my previous post, I emphasised that urban densification should be coordinated with other claims on space. These are: expanding blue-green infrastructure and the desire to combine living and working. I am also thinking of urban horticulture. It is therefore unlikely that all the necessary housing in the Netherlands - mentioned is a number of one million housing units - can be realised in the existing built-up area. Expansion into rural areas is then inevitable and makes it possible to improve the quality of these rural areas. Densification of the many villages and small towns in our country enable to approach them from the '15-minute principle' as well. Villages should thereby become large enough to support at least a small supermarket, primary school and health centre, but also to accommodate small businesses. A fast and frequent public transport-connection to a city, to other villages and to a railway station in the vicinity is important.
 
A thorny issue is the quality of nature in the rural area. Unfortunately, it is in bad shape. A considerable part of the rural area consists of grass plots with large-scale agro-industrial use and arable land on which cattle feed is grown. Half of the Netherlands is for cows, which, incidentally, are mostly in stalls. Restoring nature in the area that is predominantly characterised by large-scale livestock farming, is an essential task for the coming decades.
 
The development of sufficiently dense built-up areas both in cities and villages and the development of new nature around and within those cities and villages is a beckoning prospect. This can be done by applying the idea of 'scheggen' in and around medium-sized and large cities. These are green zones that penetrate deep into the urban area. New residential and work locations can then join the already built-up area, preferably along existing railway lines and (fast) bus connections. These neighbourhoods can be built in their entirety with movement on foot and by bicycle as a starting point. The centre is a small densely built-up central part, where the desired amenities can be found.
 
In terms of nature development, depending on the possibilities of the soil, I am thinking of the development of forest and heath areas and lush grasslands, combined with extensive livestock farming, small-scale cultivation of agricultural and horticultural products for the benefit of nearby city, water features with a sponge function with partly recreational use, and a network of footpaths and cycle paths. Picture above: nature development and stream restoration (Photo: Bob Luijks) 

Below you can link to my free downloadable e-book: 25 Building blocks to create better streets, neighborhoods and cities

Hoe zetten we Data in voor leefbare straten, buurten en steden? En heb je die datasets echt zo hard nodig? "Of heb je de bewoner al voor je, kun je aan tafel, en kun je gewoon samen van start gaan met een idee?" (aldus Luc Manders).
 
Op 29 februari kwamen we in een volle Culture Club (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten) bijeen om het te hebben over Data en Leefbare Wijken. In een fijne samenwerking met onze partner Hieroo en SeederDeBoer nodigden we verschillende sprekers en onze communities uit op het Marineterrein Amsterdam.  

Leefbare wijken op de kaart en het visueel maken van data.

Sahar Tushuizen en Martijn Veenstra (Gemeente Amsterdam) namen verschillende kaarten mee om ons te laten zien hoe visuele data weergaven worden ingezet bij het maken van verstedelijkingsstrategieën, omgevingsvisies en beleid.

Een stad is opgebouwd uit verschillende wijken en gebieden. Simpel gezegd; in sommige wijken wordt vooral ‘gewoond’, in andere gebieden vooral gewerkt, en in sommige wijken vindt er een mooie functiemenging plaats. Samen zorgt dit voor een balans, en maakt het de stad. Maar vooral de wijken met een functiemix maken fijne wijken om in te leven, aldus Sahar en Martijn. Door de spreiding van functies visueel te maken met kaarten kan je inzichtelijk maken hoe het nu is verdeeld in Amsterdam, en inspelen op de gebieden waar functiemenging misschien wel erg achterloopt. Stedelijke vernieuwing is uiteindelijk ook een sociaal project. Het gaat niet alleen over stenen plaatsen, we moeten het ook koppelen aan bereikbaarheid en/van voorzieningen.

Sahar en Martijn gebruiken hun kaarten en gekleurde vlekken om de leefbaarheid van wijken terug te laten komen in Amsterdamse visies. Maar de kaarten vertellen niet het hele verhaal, benoemen ze op het einde van hun presentatie. “We gaan ook in gesprek met inwoners hoe functies en buurtactoren worden ervaren en gewaardeerd”. Dit maakte een mooi bruggetje naar de volgende twee sprekers.  

Welzijnsdashboard.nl

Hebe Verrest (Professor aan de Universiteit van Amsterdam) nam ons daarna mee in het verhaal van welzijnsdashboard.nl. Een samenwerkingsproject tussen Amsterdamse buurtbewoners (Venserpolder) en onderzoekers van de UvA.

Dit project vond haar oorsprong in twee ontwikkelingen: Er zijn de bewoners die zich niet altijd kunnen herkennen in het beeld dat over hun wijk en economisch welzijn bestaat, en zich niet gehoord voelen in verbeterprocessen in hun eigen omgeving. En dan zijn er ook de wetenschappers die merkten dat data over levens vaak nauw economisch gestuurd is. De data en het meten ervan gebeurt op een hoog schaalniveau, en dus vroegen onderzoekers zich af hoe je op lokale schaal kunt meten met meetinstrumenten die van nature democratischer zijn.

Onderzoekers van de UvA en bewoners van de wijk Venserpolder (Amsterdam Zuid-Oost) creëerden daarom samen een dashboard. De bewoners mochten meedenken wat het dashboard allemaal voor functies had, en het belangrijkste; ze mochten samen de variabele indicatoren bedenken die ze van belang vonden voor de buurt. Met behulp van de samengestelde indicatoren konden ze hun (persoonlijke) ervaringen vertalen naar data over de leefbaarheid en staat van hun buurt. De bewoners ervaarden meer zeggenschap en gehoor, en werden steeds beter in het werken met het dashboard en het vertalen van persoonlijke ervaringen naar wat algemenere data. De onderzoekers leerden met het dashboard over het ophalen van subjectieve, maar bruikbare data. En ten slotte was het voor beleidsmedewerkers en experts een mooie middel om een mix van ‘verhalen uit de buurt’ en abstractere data te verkrijgen.  

Het project loopt nog steeds en zal worden toegepast op verschillende buurten. Voor nu sloot Hebe haar presentatie af met een belangrijke learning: "Wat de bewoners belangrijke variabelen vinden, lijken ook die te zijn waar een probleem speelt".  

Van data naar datum

Ten slotte hield Luc Manders (Buurtvolk) een inspirerend pleidooi over zijn ervaringen met interventies in kwetsbare wijken. Hoewel data zeker bruikbaar kan zijn voor het signaleren en voorspellen van problemen, wilde hij het publiek tonen dat het uiteindelijk vooral gaat om het in gang zetten van een dialoog en interventie, samen mét de buurtbewoners.

Data kan zeker bruikbaar zijn voor het signaleren en voorspellen van problemen. Het in kaart brengen van risico’s in wijken kan ons tonen waar actie nodig is, maar uiteindelijk gaat leefbaarheid en welzijn over een geleefde werkelijkheid. Het gevaar is dat we blindstaren op data en kaarten en dat we de kaarten ‘beter’ maken, in plaats van iets echt in gang zetten in de wijk zelf. Want ook daar waar de cijfers verbetering aangeven, kunnen nog steeds dingen spelen die we niet weten te vangen met onze data en meetinstrumenten.

Luc noemde zijn presentatie daarom ‘Van data naar datum’. We zouden het iets minder mogen hebben over data, en het méér moeten hebben over de datum waarop we van start gaan met een project, een initiatief of een dialoog met buurtbewoners. Het liefst gaan we zo snel mogelijk met de bewoner aan tafel en zetten we iets in gang. Het begint bij het delen van verhalen en ervaringen over de situatie in de wijk, deze gaan verder dan cijfers die hoogover zijn opgehaald. Dan kan er samen met de bewoners worden nagedacht over een interventie die de wijk ten goede zou komen. Luc benadrukte hierbij ook dat we nog in te korte termijnen denken. Projecten van 2 jaar en professionals die zich 2 jaar in een wijk vastbijten vinden we al een mooie prestatie. Maar interventies in het sociaal domein hebben langer nodig. We zouden moeten denken in investeringen van bijvoorbeeld 10 jaar, zo kunnen we samen met bewoners meer leren van elkaar en meer vertrouwen op bouwen, en hoeven we niet steeds het wiel opnieuw uit te vinden.

Luc deelde ervaringsvoorbeelden, waarbij kleine interventies positieve bij-effecten in gang zetten, en moedigde het publiek aan: "Kosten en investeringen zullen aan de voorkant komen en blijven. Maar blijf het langdurig doen, leer samen met de bewoners, en denk aan het sneeuwbaleffect dat kleine interventies in gang zetten".

Dank aan de sprekers voor hun verhalen en het publiek voor de levendige discussies na afloop. Wil je bij onze volgende Data Dilemma's zijn? De volgende editie van deze serie open events vindt plaats op 30 mei. Het onderwerp en de sprekers worden binnenkort bekendgemaakt via ons platform en LinkedIn. Tot dan!

Exciting news! We're happy to announce the launch of the Circular Innovation Collective program guide!

Launched during the #WeekofCircularEconomy2024, the guide is a practical roadmap for local governments to foster circular innovation within their cities and regions.

Gathering insights from its first pilot program in the Metropolitan Region Amsterdam, the guide offers practical and comprehensive instructions for scoping out, designing, and executing local innovation programs. Here’s what Egon van Wees from Amsterdam Impact said about the program:

"To transition to an impact economy we need to radically change our approach. We need to work with front runners and entrepreneurs that tackle societal challenges and influence the broader ecosystem. With the CIC approach you can do just that.” - Egon Van Wees, Program Coordinator, Amsterdam Impact (CIC program Funder).

Wanting to empower other cities and regions across Europe, the CIC is sharing its FREE program guide to accelerate the transition to the new circular economy.

Download the guide in the link below

The Circular Innovation Collective is a consortium of impact-driven organizations initiated by Metabolic, Impact Hub Amsterdam, and Bankers without Boundaries. With the support of the City of Amsterdam (Amsterdam Impact), The DOEN Foundation, and Goldschmeding Foundation, this initiative specifically targeted achieving 70% circular textiles in the Metropolitan Region Amsterdam by 2030. Demonstrating the potential for impactful change, CIC is now dedicated to sharing its knowledge, experience, and strategies in an open-source manner.

#circularinnovationcollective #circularcities #ventures

Happy Thursday, all 🎈

👯While Playground 🛝 is busy building the product, we actively talk with architects, developers, and governments. One topic that keeps surfacing is that there isn’t a clear and simple framework for starting community engagement and even convincing internal stakeholders to embark on this adventure without knowing the associated costs and best practices.

For that reason, we are releasing the Playground Framework 🪄. With five simple clicks, you can generate an actionable strategy to help you navigate the complexities of making our cities more inclusive.

✨Play with the framework and share your thoughts with us. Link to public demo video 🔗

💌<strong>Our inbox is open;</strong> let’s build the future of our cities together. 🏙️🍃

A certain degree of compactness is essential for the viability of 15-minute cities.  This is due to the need for an economic threshold for facilities accessible by walking or cycling. A summary of 300 research projects by the OECD shows that compactness increases the efficiency of public services in all respects. But it also reveals disadvantages in terms of health and well-being due to pollution, traffic, and noise. The assumption is that there is an optimal density at which both pleasant living and the presence of everyday facilities - including schools - can be realised.  At this point, 'densification' is not at the expense of quality of life but contributes to it.  A lower density results in more car use and a higher density will reduce living and green space and the opportunity to create jobs.

The image above is a sketch of the 'Plan Papenvest' in Brussels. The density, 300 dwellings on an area of 1.13 hectares, is ten times that of an average neighbourhood. Urban planners often mention that the density of Dutch cities is much lower than in Paris and Barcelona, for example. Yet it is precisely in these cities that traffic is one of the main causes of air pollution, stress, and health problems. The benefits of compactness combined with a high quality of life can only be realised if the nuisances associated with increasing density are limited. This uncompromisingly means limiting car ownership and use.

Urban planners often seem to argue the other way round. They argue that building in the green areas around cities must be prevented at all costs to protect nature and that there is still enough space for building in the cities. The validity of this view is limited. In the first place, the scarce open space within cities can be better used for clean workshops and nature development in combination with water control. Secondly, much of the 'green' space outside cities is not valuable nature at all. Most of it is used to produce feed for livestock, especially cows. Using a few per cent of this space for housing does not harm nature at all. This housing must be concentrated near public transport. The worst idea is to add a road to the outskirts of every town and village. This will undoubtedly increase the use of cars.
 
Below you can link to my free downloadable e-book: 25 Building blocks to create better streets, neighborhoods and cities

*This article makes use of the term Inclusive Prosperity as the English translation for the Dutch word; ‘Brede Welvaart’

In The Netherlands, the concept of Inclusive Prosperity* is on the rise. Policy makers are busy defining this concept, figuring out how to put this concept into practice and what it means for their decision-making process. Together with his colleagues at the Municipality of Amsterdam, Yurhan Kwee hosts sessions on decision-making along the principles of Inclusive Prosperity. With the input he gathers, he hopes to make the decisions needed for our Inclusive Prosperity ambitions more understandable and transparent, both for Amsterdam’s administrators and councillors as well as its citizens.

Inclusive Prosperity

Inclusive Prosperity is about more than just money. It involves everything that people consider valuable, such as health, the quality of education, the environment, a safe living environment, and equal opportunities for everyone. It's about the quality of life in the present, and the extent to which this affects the prosperity of future generations or those of people elsewhere in the world.

According to the definition, used by the Municipality, there are 8 themes to consider:

1. Subjective Well-being

Subjective well-being refers to the evaluation people make of their lives. Consider the question, "How satisfied are you with life in general?"

2. Health

The theme of Health encompasses physical illnesses and conditions, as well as mental health, living with limitations, perceived health, and self-regulation and resilience.

3. Consumption and Income

The theme of Consumption and Income refers to how income provides people with the freedom and opportunities to consume, including purchasing services and goods, maintaining a financial buffer, and shaping one's lifestyle.

4. Education and Training

Thinking about the theme of Education and Training involves the transfer of knowledge and skills, socialization, and considering the education or training experiences of individuals.

5. Spatial Quality and Cohesion

Regarding the theme of Spatial Cohesion and Quality, consider the following: a qualitatively well-designed space is a crucial precondition for the perceived broad prosperity. This includes spatial design on a functional level and with a focus on the future.

6. Economic Capital

Depending on the case, consider how it relates to:

• Human capital: the combination of competencies, knowledge, and skills;
• Physical capital: material possessions, such as machinery, buildings, and infrastructure;
• Knowledge capital: intangible assets, such as research and development, data, and patents;
• Financial capital: the financial resources of households and the government (purchasing power).

7. Natural Capital

Natural Capital refers to the stock of natural resources. Consider items such as (drinking) water, food, minerals, wind-sun-water energy, biodiversity, etc. Assess whether they are sufficiently available, in shortage, or if there is damage to these resources.

8. Social Capital

The concept of Social Capital often refers to the benefits of social networks, such as access to information and resources. This involves connections within and between groups. Positive effects can lead to trust, while negative effects can lead to loneliness.

Experimenting (with Mobility related policies) in public space

The case we used during this session is the use of experiments in public space, altering mobility or travel infrastructure. The months leading up to this afternoon, Amsterdam had put different experiments into practice (e.g. de ‘knip’ and de ‘paaltjesproef’) resulting in heated discussions, about both the success and desirability of using this method.

In a more objective manner, we used the Broad Prosperity principles to argue why its either desirable or undesirable to put such methods into practice.

Results

The group agreed that these Amsterdam experiments, concerned with creating calmer, more liveable urban areas, score well within themes like; Health (less air & noise pollution), Nature (more space for green and biodiversity), Social capital (more space and opportunity to meet and interact), Spacial quality (less dangerous and more moving space) and education (experimenting, learning by doing, viewing urban planning as experimenting and an ongoing learning process). However, as this year’s backlash on the experiments showed, there are some negative aspects to consider. Examples of domains in which we found some negative aspects, were; Economy (decreased speed and efficiency), Consumption & Income (local shop- and restaurant-owners need to be flexible and could be victims of changing infrastructure) and Subjective Well-being (citizens feel used, disadvantaged, and there is ambiguity about the purpose).

We found it difficult to arrive at a common answer because advantages and disadvantages exist on each theme separately. However, there was a common notion that the success of this method is rooted in clear and transparent communication on the effects and goals of such experiment. Frustration should be minimized and the opposing arguments should be taken seriously. Furthermore, we discussed the difference between a ‘real’ experiment in which every outcome is a success, and a trial, which is used to test a policy that’s envisioned for future years. The one who initiates the experiment should have this very clear for itself.

While one of the strengths of this method is the need to value these different domains in a more equal and objective manner, it proved to be difficult in practice. We all had the tendency to give some aspects more weight than others. While we were supposed to set up an advice and practice with decision-making along the principles of Inclusive Prosperity, it turned out to be challenging to let go of our prior experience, prejudices and opinions on this subject. We weren’t sure whether this is always a negative thing, but it’s one of the considerations Yurhan took home in the Municipality’s exploration of this approach.

Together, we experienced the challenge of working together with a new concept and approach. It should be an ongoing practice and discussion, a collective effort. Sessions like these serve that purpose perfectly.

Feel free to get in touch with me if you want to know more about the municipality’s and Amsterdam Economic Board’s efforts on the topic of Inclusive Prosperity.

Carlos Moreno, a professor at the Sorbonne University, helped Mayor Anne Hidalgo develop the idea of the 15-minute city. He said that six things made people happy: living, working, amenities, education, wellbeing, and recreation. The quality of the urban environment is enhanced when these functions are realized near each other. The monofunctional expansion of cities in the US, but also in the bidonvilles of Paris, is a thorn in his side, partly because this justifies owning a car.
 
A more precise definition of the concept of the 15-minute city is needed before it can be implemented on a large scale. It is important to clarify which means of transport must be available to reach certain facilities in a given number of minutes. The list of facilities is usually very comprehensive, while the list of means of transport is usually only vaguely defined. But the distance you can travel in 15 minutes depends on the availability of certain modes of transport (see figure above).
Advocates of "new urbanism" have developed the tools to design 15-minute cities. They are based on three zones: the 5-minute walking zone, the 15-minute walking zone, which coincides with the 5-minute cycling zone, and finally the 15-minute cycling zone. These are not static concepts: In practice, the zones overlap and complement each other.

The 5-minute walking zone

This zone corresponds to the way in which most residential neighbourhoods functioned up until the 1960s, wherever you are in the world. Imagine a space with an average distance from the center to the edge of about 400 meters. In the center you will find a limited number of shops, a (small) supermarket, one or more cafes and a restaurant. The number of residents will vary between two and three thousand. Density will decrease from the centre and the main streets outwards. Green spaces, including a small neighbourhood park, will be distributed throughout the neighbourhood, as will workshops and offices.
In the case of new construction, it is essential that pedestrian areas have a dense network of paths without crossings at ground level with streets where car traffic is allowed. Some paths are wider and allow cycling within the 5- and 15-minute cycle zones. The streets provide access to concentrated parking facilities.

The 5-minute cycle zone and the 15-minute walking zone.

Here the distance from the center to the edge is about one kilometer. In this area, most of the facilities that residents need is available and can be distributed around the centers of the 5-minute walking zones. For example, a slightly larger supermarket may be located between two 5-minute walking zones. This zone will also contain one or more larger parks and some larger concentrations of employment.
This zone can be a large district of a city, but it can also be a small municipality or district of around 15 to 25,000 inhabitants. With such a population there will be little room for dogmatic design, especially when it comes to existing buildings. But even then, it is possible to separate traffic types by keeping cars off many streets and clustering car parks. The bottom line is that all destinations in this zone can be reached quickly by walking and cycling, and that car routes can be crossed safely.
The car will be used (occasionally) for several destinations. For example, for large shopping trips to the supermarket.

The 15-minute cycle zone.

This zone will be home to 100.00 or more residents. The large variation is due to the (accidental) presence of facilities for a larger catchment area, such as an industrial estate, a furniture boulevard or an IKEA, a university or a (regional) hospital. It is certainly not a sum of comparable 5-minute cycle zones. Nevertheless, the aim is to distribute functions over the whole area on as small a scale as possible. In practice, this zone is also crossed by several roads for car traffic. The network of cycle paths provides the most direct links between the 5-minute cycle zones and the wider area.
 
The main urban development objectives for this zone are good accessibility to urban facilities by public transport from all neighbourhoods, the prohibition of hypermarkets and a certain distribution of central functions throughout the area: Residents should be able to go out and have fun in a few places and not just in a central part of the city.
 
Below you can link to my free downloadable e-book: 25 Building blocks to create better streets, neighborhoods and cities.

Without changing the transport system in which they operate, the advent of autonomous cars will not significantly improve the quality of life in our cities. This has been discussed in previous contributions. This change includes prioritizing investment in developing high-quality public transport and autonomous minibuses to cover the first and last mile.
 
However, this is not enough by itself. The need to reduce the distances we travel daily also applies to transporting raw materials and food around the world. This is the subject of a new series of blog posts, and probably the last.
Over the next few weeks I will be discussing the sustainability of the need for people and goods to travel long distances. In many cities, the corona pandemic has been a boost to this idea. Paris is used as an example. But what applies to Paris applies to every city.
 
When Anne Hidalgo took office as the newly elected mayor in 2016, her first actions were to close the motorway over the Seine quay and build kilometres of cycle paths. Initially, these actions were motivated by environmental concerns. Apparently, there was enough support for these plans to ensure her re-election in 2020. She had understood that measures to limit car traffic would not be enough. That is why she campaigned on the idea of "La Ville du Quart d'Heure", the 15-minute city, also known as the "complete neighbourhood". In essence, the idea is to provide citizens with almost all of their daily needs - employment, housing, amenities, schools, care and recreation - within a 15-minute walk or bike ride of their homes. The idea appealed. The idea of keeping people in their cars was replaced by the more sympathetic, empirical idea of making them redundant.
 
During pandemics, lockdowns prevent people from leaving their homes or travelling more than one kilometer. For the daily journey to work or school, the tele-works took their place, and the number of (temporary) "pistes á cycler" quickly increased. For many Parisians, the rediscovery of their own neighbourhood was a revelation. They looked up to the parks every day, the neighbourhood shops had more customers, commuters suddenly had much more time and, despite all the worries, the pandemic was in a revival of "village" coziness.
 
A revival, indeed, because until the 1960s, most of the inhabitants of the countries of Europe, the United States, Canada and Australia did not know that everything they needed on a daily basis was available within walking or cycling distance. It was against this backdrop that the idea of the 15-minute city gained ground in Paris.
 
We talk about a 15-minute city when neighbourhoods have the following characteristics
- a mix of housing for people of different ages and backgrounds - pedestrians and cyclists
- Pedestrians and cyclists, especially children, can safely use car-free streets.
- Shops within walking distance (up to 400 meters) for all daily needs
- The same goes for a medical center and a primary school.
- There are excellent public transport links;
- Parking is available on the outskirts of the neighbourhood.
- Several businesses and workshops are located in each neighbourhood.
- Neighbourhoods offer different types of meeting places, from parks to cafes and restaurants.
- There are many green and leafy streets in a neighbourhood.
- The population is large enough to support these facilities.
- Citizens have a degree of self-management.
 
Urban planners have rarely lost sight of these ideas. In many cities, the pandemic has made these vague memories accessible goals, even if they are far from reality.
 
In the next post, I will reflect on how the idea of the 15-minute city is moving from dream to reality.

Below you can link to my free downloadable e-book: 25 Building blocks to create better streets, neighborhoods and cities

Dear Amsterdam Smart City Managers and Members,

As a member of your digital platform, I would like to sincerely thank you for the insightful emails and contents you provide to members like myself throughout the year.

I am delighted to share with you my latest published article, "Guidelines for a participatory Smart City model to address Amazon’s urban environmental problems," featured in the December 12, 2023 issue of PeerJ Computer Science.
The article can be fully accessed and cited at:
da Silva JG. 2023. Guidelines for a participatory Smart City model to address Amazon’s urban environmental problems. PeerJ Computer Science 9:e1694 https://doi.org/10.7717/peerj-cs.1694

I welcome you to read my publication and share it with fellow members who may find the digital solutions for the Amazon region useful. Please let me know if you have any feedback or ideas to advance this work.

Sincerely (敬具)
Prof. Jonas Gomes ( 博士ジョナス・ゴメス)
www.jgsilva.org
UFAM/FT Industrial Engineering Department (Manaus-Amazon-Brazil)
The University of Manchester/MIOIR/SCI/AMBS Research Visitor 2020/2023

Participating in a COP28 side event organized by the European Commission, the Amsterdam Region delved into Local Green Deals as instrument for achieving the green transition. The primary goal for the session was to uncover actionable strategies and prerequisites essential for fostering public-private collaboration to realize the sustainability transition. Marja Ruigrok, vice-mayor for the municipality of Haarlemmermeer, represented the Amsterdam Region alongside political and business leaders from Braga (Portugal), Aalborg (Denmark) and Skelleftea (Sweden).
 
Commencing the session, Valentina Superti, DG for Internal Market, Industry, Entrepreneurship, and SMEs at the European Commission, highlighted Europe's ambition to become the first climate-neutral continent by 2050. This necessitates a transformative shift towards sustainability, digitalization, and resilience, which is why the Commission is introducing critical legislation like the Net-Zero Industry Act and the Critical Raw Materials Act.
 
Ruigrok shared insights from the Amsterdam Metropolitan Region’s efforts in establishing Local Green Deals, emphasizing her role as political ambassador and champion for the Green Deal Bikes initiative. She stressed the importance of cycling, explaining that despite its reputation as a cycling paradise, approximately 20% of young people in the Amsterdam Region can not ride a bike: “If you don’t learn to ride a bike at a young age, you are also much less likely to use a bike for commuting later in life. That’s why in this Green Deal, we stimulate young people to learn to ride bikes, and encourage employers to support commuting by bike. This is crucial because employees who bike take on average 2.5 fewer sick days compared to those who don’t bike.”
 
Reflecting on success factors, Ruigrok emphasized the need for political commitment, and clear project ownership: "From a political point of view, you need long term commitment, and you have to create ownership. Someone has to take ownership and say ‘this is my project.’ This might be a governmental agency, a company, a knowledge institution, or civil society organisation - but someone has to take the lead. Otherwise, you will continue to talk, and nothing will happen."
 
Throughout the session, participants provided practical insights and recommendations for fostering successful public-private collaborations in general, and Local Green Deals in specific:

• Lasse Frimand Jensen, mayor of the City of Aalborg, emphasized the necessity of accountability mechanisms: “Mutual commitment is necessary and there must be mechanisms in place to keep each other accountable.”
• Ricardo Rio, mayor of City of Braga and Member of the European Committee of the Regions, highlighted the role of local authorities in mobilizing capacity and engaging stakeholders: “Local authorities need to have the spirit to engage stakeholders and shape partnerships. We  also need governance models that tranced political cycles, and that allow people to participate and hold us accountable.”
• Jens Broberg, representing the business sector, emphasized the urgent need for appropriate incentives: “Governments must use policy frameworks to incentivize and regulate businesses and industry towards a green economy.”
• Evelina Fahlesson, vice-mayor of Skelleftea Municipality emphasized the need for open and honest dialogue: “As a municipality, you have to be open about your challenges and willing to start a dialogue with your citizens and companies. Use procurement and new financing models as tools to implement a shared vision.”
• David Nordberg, from Skanska Sweden, encouraged business leaders to align their business models with sustainability ambitions: "Be brave: try new ways of doing business and work in collaborations. In the long term, there is no conflict between sustainability and the economy."

The session highlighted the pivotal role of collaborative multi-stakeholder partnerships in achieving the green transition, emphasizing sustained political commitment, robust governance structures transcending political timelines, and policy frameworks incentivising sustainable businesses.

In the context of COP28, the true challenge lies in replicating these successful approaches on a wider scale, extending beyond the relatively affluent European context to a global landscape with more limited resources. In many regions, the urgent and acute impacts of climate change are already pervasive, amplifying the need for swift, comprehensive action. This necessitates a global and concerted effort of nations and industries, to surmount the hurdles posed by resource scarcity and varying levels of socio-economic development. This calls for collaboration not only within regions but across continents, fostering knowledge-sharing, technology transfer, and collective efforts in tackling climate challenges. The urgency of the climate crisis demands a united global front, where the lessons learned and successes achieved in Local Green Deals can serve as guiding principles towards a more sustainable and resilient future for all.

Welke concrete stappen kan de overheid op korte termijn zetten om kwetsbare burgers te ondersteunen?

Bestaanszekerheid was een van de cruciale thema's tijdens de verkiezingen en zal dat ook tijdens de formatie zijn. Er zijn veel ideeën over lange termijn oplossingen, maar mensen hebben nu direct hulp nodig. Hoe kan de overheid op korte termijn kwetsbare burgers helpen? Schaal succesvolle projecten snel op, benut fondsen beter en maak gebruik van de kracht en invloed van het bedrijfsleven, adviseren John Schattori, Johan Stuiver en Channa Dijkhuis van Deloitte.

In Nederland leven bijna één miljoen mensen onder de armoedegrens. Ook worstelen steeds meer mensen om financieel het hoofd boven water te houden. Uit recent onderzoek van Deloitte blijkt dat van de 5000 ondervraagde huishoudens slechts de helft zonder problemen alle rekeningen kon voldoen. En bijna één op de vijf huishoudens had afgelopen jaar moeite met het betalen van essentiële levenskosten. Dit illustreert dat zelfs in een van de rijkste landen ter wereld een grote groep mensen in aanzienlijke onzekerheid leeft.
 
Het is dan ook niet verrassend dat 'bestaanszekerheid' een belangrijk thema was in alle verkiezingsprogramma’s. En terecht, want in een wereld van economische onzekerheid en maatschappelijke veranderingen, moeten we mensen beschermen tegen financiële kwetsbaarheid en sociale ontwrichting.
 
De politieke partijen hebben sterk uiteenlopende oplossingen voor het aanpakken van bestaanszekerheid die vooral gericht zijn op de lange termijn. Zo is een stelselwijziging noodzakelijk om gaandeweg te zorgen voor een eerlijk, eenvoudig en rechtvaardig systeem dat bestaanszekerheid voor iedereen biedt. Maar zo’n verandering is complex en tijdrovend, terwijl er nu een groeiende groep burgers is die direct dringend hulp nodig heeft. Over de vraag wat de overheid op de korte termijn al kan doen, vertellen John Schattorie, Partner Centrale Overheid, Johan Stuiver, Director WorldClass bij de Deloitte Impact Foundation en Channa Dijkhuis, Director Public Sector.

Pak de regie en werk samen

Een eerste stap voor de overheid is om in te zetten op projecten die hun succes al hebben bewezen. Veel experimenten en pilots gericht op het verhogen van bestaanszekerheid vinden plaats op gemeentelijk niveau. Maar wanneer zo'n experiment of pilot slaagt, ontbreekt het vaak aan verantwoordelijkheid voor verdere opschaling, constateren Schattorie, Stuiver en Dijkhuis.

Stuiver: “Dat is kapitaalvernietiging, omdat een geslaagd initiatief daardoor op gemeentelijk niveau blijft hangen, net als de kennis en ervaring. In die leemte, waarbij niemand zich eigenaar voelt en verantwoordelijkheid neemt, kan het Rijk vaker de regie pakken om opschaling mogelijk te maken, in samenwerking met de gemeente waar veel kennis zit.”

Schattorie: “We hebben nu eenmaal verschillende bestuurslagen in Nederland, maar daar moet het Rijk zich niet door laten weerhouden. Zij moet juist over deze lagen heen kijken, succesvolle initiatieven selecteren en onderzoeken wat nodig is om ze op te schalen.”

Innovatieve arbeidsmarktconcepten

Neem het innovatieve arbeidsmarktconcept van de basisbaan. Deze is bedoeld voor mensen die al langdurig in de bijstand zitten en moeilijk aan regulier werk kunnen komen. Dankzij het salaris van de basisbaan zijn zij niet langer afhankelijk van een uitkering. Het werk is van maatschappelijke waarde en verhoogt de leefbaarheid in buurten, denk aan onderhouds- en reparatiewerkzaamheden, zorgtaken en toezicht in de wijk.   

Dijkhuis: “Het opschalen van experimenten naar landelijk niveau is primair de verantwoordelijkheid van het Rijk. Zij zijn dan ook aan zet om zelf of in samenwerking met experts de opschaling te realiseren.”  Schattorie: “We zien dat betrokkenen bij de basisbaan er netto direct op vooruitgaan wat leidt tot verlaging van tal van maatschappelijke kosten. Dat verdient landelijke opschaling met steun van het Rijk, gemeenten, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.”  
 Stuiver: “De basisbaan is in een aantal gemeenten succesvol, maar heeft nog geen grote navolging gekregen op nationaal niveau. In plaats daarvan ontwikkelen veel gemeenten het concept vaak opnieuw.”  Dijkhuis: “Dat is het bekende psychologische effect van not invented here, waarbij nieuwe ideeën worden genegeerd omdat ze elders bedacht zijn. De overheid moet dit effect actief tegengaan.”

Betrek het bedrijfsleven

Een ander inspirerend voorbeeld van een initiatief dat opschaling naar landelijk niveau verdient is Stichting het Bouwdepot. Dat begon als een project van gemeente Eindhoven waarbij dertig thuisloze jongeren een jaar lang 1050 euro per maand ontvingen.  
 
Dijkhuis: “Het merendeel van de jongeren woonde na dat jaar zelfstandig en meer dan de helft was schuldenvrij. Dit laat zien dat als je mensen vertrouwen geeft en voor rust zorgt, ze bewuste keuzes maken.”  
Stuiver: “Pas als mensen financiële rust hebben kunnen ze de stap zetten om hun bestaanszekerheid te verbeteren, bijvoorbeeld door eindelijk alle post weer te openen, maatschappelijk actief te worden of zich te oriënteren op scholing of werk.” 
 
De vraag is nu hoe je dergelijke projecten slim opschaalt. Schattorie, Stuiver en Dijkhuis zien een belangrijke rol weggelegd voor het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Zij dragen immers al structureel bij aan initiatieven om bestaanszekerheid te verbeteren, bijvoorbeeld in onderwijs, financiële gezondheid, schuldhulpverlening en armoedebestrijding.   
 
Dijkhuis: “Feit is dat in publiek-private samenwerkingen (PPS-en) bestaanszekerheidsvraagstukken doorgaans effectiever, sneller en duurzamer kunnen worden opgelost. Niemand - overheid, bedrijfsleven of onderwijs - kan de huidige vraagstukken alleen oplossen. We hebben elkaar nodig, uit de PPS-en komen nieuwe inzichten en innovaties voort.”   
Stuiver: “Vanuit de Impact Foundation werken we bijvoorbeeld samen met onze klanten aan allerlei projecten rond financiële gezondheid voor verschillende doelgroepen, zoals SchuldenLab NL en Think Forward Initiative. Ook werken we met impact ondernemers om ongeziene talenten te helpen die moeite hebben hun plek in de samenleving te vinden.”  
Schattorie: “Het is wel nodig dat het bedrijfsleven gebundeld en voor de lange termijn haar bijdrage levert aan dergelijke programma’s, waar zij samen met de overheid de richting en inrichting van de oplossingen bepaalt. Vanuit een gemeenschappelijk belang, resultaatgericht en in onderling vertrouwen. Onze ambitie is dan ook dat we vaker samen met onze klanten gebundeld impact willen maken.”  Dijkhuis: “Nu zitten we nog te vaak met een ‘duizend bloemen bloeien-strategie’, het zou veel impactvoller zijn als je dat meer in lijn brengt met elkaar.”

Benut fondsen beter

Volgens Schattorie, Stuiver en Dijkhuis is het essentieel om met een meer geïntegreerde blik te kijken naar wat er nodig is om mensen weer op de been te helpen. Ze benadrukken dat het bedrijfsleven zich medeverantwoordelijk voelt en, mits de juiste randvoorwaarden worden gecreëerd, bereid is om meer te doen dan nu het geval is. Met andere woorden: er is genoeg potentie voor experimentele innovatie, capaciteit en budget. Het is de verantwoordelijkheid van de overheid om de regie nemen en deze zaken samen te brengen, waarbij ook fondsen beter benut kunnen worden.  
 
Schattorie: “Het aantal toeslagen, budgetten en fondsen voor het verhogen van de bestaanszekerheid en verminderen van armoede is enorm. Veel van deze budgetten blijven echter ongebruikt, bijvoorbeeld uit vrees voor de mogelijke effecten op andere toeslagen en kortingen.”  
 
Dijkhuis: “Onbekendheid en complexiteit van de beschikbare financiële steun is een belangrijke reden. Daarnaast is er in een aantal grote steden een versnipperd aanbod van honderden maatschappelijke initiatieven die zich per wijk en doelgroep op specifieke thema’s richten.” 

Stuiver: “De communicatie over deze regelingen loopt vaak via kanalen die voor (kwetsbare) burgers moeilijk te vinden zijn. Een oplossing zou zijn om bedragen uit fondsen proactief en automatisch toe te kennen aan diegenen die het nodig hebben. De impact hiervan is direct merkbaar.” 
 
Ondanks de politieke onzekerheden is één ding duidelijk: actie is nu nodig. Zelfs een demissionair kabinet kan initiatief nemen door samenwerking te stimuleren, regie te voeren en de beste initiatieven landelijk uit te rollen, menen Schattorie, Stuiver en Dijkhuis. In onderstaande tabel geven zij een aanzet voor de eerste praktische stappen. Want: bestaanszekerheid mag dan een complex politiek vraagstuk zijn, het is vooral een dringende maatschappelijke behoefte waar elke bestuurder vandaag nog mee aan de slag kan. 

Stappen om succesvolle initiatieven op te schalen

De problematiek rondom stikstof is complex en ingrijpend. Ze is diep verweven met uiteenlopende sectoren, belangen en maatschappelijke discussies. Van de veehouderij tot de industrie, van de woningbouw tot de luchtvaart: de opgave die er ligt is enorm — ook voor overheden. Tegen welke dilemma's lopen zij aan? Hoe is de onderlinge rolverdeling? En welke concrete stappen kunnen overheden zetten om zaken weer vlot te trekken? Een dubbelinterview met Deloitte’s Gijsbert Duijzer, Partner Real Estate bij Deloitte, en Mario Kortman, Director Major Programs Public Sector bij Deloitte.

Gijsbert Duijzer kent de stikstofproblematiek op het platteland van binnenuit. Hij heeft in Wageningen gestudeerd en woont op een boerderij in de Gelderse Vallei: nergens in Nederland is de stikstofopgave groter dan daar. In zijn directe omgeving ziet hij veehouders op dit moment worstelen met hun toekomst-perspectief en signaleert hij veel wantrouwen in de (rijks)overheid.

Mario Kortman heeft uitgebreide ervaring in het begeleiden van complexe en politiek gevoelige dossiers voor de rijksoverheid, onder meer voor de ministeries van Economische Zaken, Sociale Zaken en Financiën. Hij is op z'n best als gangmaker van grootschalige transformaties voor beleidsdepartementen en uitvoeringsorganisaties.

Om te beginnen, waar zit de grootste uitdaging?

Kortman: "In de kern draait het om de vraag: hoe kom je tot een gebiedsgerichte aanpak die werkt? Hoe zorg je dat rijk, provincies en gemeenten elkaar gaan vinden in het belang van de regio? En dat al die verschillende lagen van stakeholders ook echt met elkaar gaan samenwerken? Dat organiseren is bij stikstof al extreem ingewikkeld. In die dynamiek spelen ook technische aspecten een rol. Zoals met wat voor model je stikstof meet en of de uitkomst van zo’n model zwart of wit is. Als je daarover een knoop hebt doorgehakt en een fragiele balans hebt gevonden tussen alle belangen, dan moet je dat ook nog toetsen aan de menselijke maat. Met andere woorden: hoe organiseer je na al die afspraken en modellen en regels ook nog ruimte voor individueel maatwerk? Ga er maar aan staan."

Wat wordt er specifiek van de overheid verwacht?

Duijzer: "Uiteindelijk draait het allemaal om twee vragen: 'Wat wordt het beleid?' en 'Hoe gaan we het uitvoeren?'. In dit dossier hebben we het dan concreet over perspectief en duidelijkheid bieden aan de agrariërs. Als overheid zul je boeren op korte termijn helderheid moeten bieden. Alleen dan kunnen zij onderbouwd keuzes maken. En op de lange termijn zijn betrouwbaarheid en voorspelbaarheid cruciaal, maar wees ook transparant als die helderheid nog niet op alle fronten geboden kan worden."

Bij wie zou de regie moeten liggen?

Duijzer: "Rijk, provincies en gemeenten hebben allemaal een cruciale rol. De rijksoverheid zal stabiele kaders moeten bieden voor de lagere overheden, zodat zij die kunnen invullen. Maar wie gaat er formeel over de natuurvergunning? Dat is de provincie. Zij is het bevoegd gezag dat een uitspraak kan doen over het langjarige perspectief van een boerenbedrijf op een specifieke plek. En die provincies komen net uit de verkiezingen, ze hebben zojuist nieuwe gedeputeerden aangesteld. Zij zitten met veel vragen, kijken naar het rijk, naar het RIVM, naar Europa... Dat helpt niet om snel duidelijkheid te kunnen geven. Ten slotte moeten we ook de rol van de gemeenten niet vergeten, zij zijn degenen die de boeren het best kennen en vaak veel vertrouwen genieten."

Hoe staan we er momenteel voor?

Kortman: "Veel problemen in onze tijd komen neer op het anders inrichten van de balans tussen economische activiteiten en onze natuurlijke omgeving. Dat is niet eenvoudig. Hoe bescherm je het milieu en onze voedselproductie? Hoe versnel je de reductie van uitstoot, maar verlies je geen mensen onderweg? Als rijksoverheid ben je daar niet altijd op ingericht. Veel vraagstukken overstijgen individuele beleidsdepartementen, bevatten interne tegenstrijdigheden die ook in de overheid zelf tot uitdrukking komen of missen een natuurlijke regiepartner in de samenleving. En dan heeft het stikstofvraagstuk nog een eigen minister — wat voor veel andere integrale vraagstukken niet geldt."

"Wat heb je in dit dossier aan consultants die nog nooit een koe van achteren hebben gezien?"

Duijzer: "En laten we niet vergeten: de samenleving zit niet altijd te wachten op een regievoerende overheid. Op het platteland wordt toch vooral met achterdocht naar de plannen uit Den Haag gekeken. Ook niet zo gek, want boerengezinnen worden geraakt in hun bestaanszekerheid en maatschappelijk worden er heel andere verwachtingen uitgesproken richting de boeren. Daar komt nog bij dat de huidige regelingen natuurlijk open staan voor agrariërs die willen stoppen — maar er zijn er heel veel die juist dóór willen. En ook zij staan momenteel op pauze. Ze weten niet óf ze door kunnen, hoe dan en waar. En wat hun buren gaan doen... Mensen weten niet waar ze aan toe zijn."

Vraagt dat om een andere rol van de overheid?

Kortman: "Absoluut. Het rijk moet structureel met onzekerheden leren omgaan. Immers, techniek is ambigu, wetenschap geeft geen eenduidige antwoorden, de spagaat tussen collectieve en individuele belangen groeit... In de afgelopen tien jaar is besturen gewoon veel ingewikkelder geworden. En dat zal ook niet eenvoudiger worden. Daar moeten we ons op instellen. Anders communiceren, anders kijken naar het mandaat van uitvoerders, naar de samenwerking tussen departementen. Dit speelt nu op stikstof, maar eigenlijk op veel méér terreinen, alleen al als gevolg van klimaatverandering."

Duijzer: "Tegelijk moeten we wel, overal waar het kan, die complexiteit zien te reduceren. Anders kom je eenvoudigweg niet uit de startblokken. Op een gegeven moment moet je zeggen: op de plekken waar we kúnnen beginnen met een gebiedsgerichte aanpak, gaan we ook starten. Dat vraagt om bestuurlijk lef: starten met de uitvoering terwijl er nog vragen open staan."

Misschien een gekke vraag, maar wat werkt níet?

Kortman: "We maken het onszelf vreselijk lastig als we met z'n allen blijven zoeken naar die silver bullet, naar die technische uitweg. Vastklampen aan technologische oplossingen is niet de oplossing. En als we ons vastleggen in complexe akkoorden waardoor er geen flexibiliteit meer is: dat werkt ook niet. Het leidt af én het heeft veel ongewenste neveneffecten. Want iedereen die net iets buiten de norm valt, belandt buiten de regeling — terwijl er maar een fractie verschil is met de buren. We moeten realistisch zijn en beseffen dat kleine stapjes voorwaarts soms het maximaal haalbare is."

Duijzer: "En wees daar ook eerlijk over. Veel zekerheden uit het verleden zijn er vandaag niet meer. Neem bijvoorbeeld de bank. Die financierde boeren altijd op basis van twee zekerheden, naast het onderpand: de vergunning en goedgekeurde technologie. Beide staan nu ter discussie. En dat zou best wel eens blijvend kunnen zijn. Alles kan veranderen. En dat geldt voor de overheid net zo. Als provincies nu op zoek gaan naar garanties voor boeren over vijftien jaar, dan gaan ze die niet vinden. We moeten niet vergeten: op dit moment staat de veehouderij praktisch stil. Bij de bank komen vrijwel geen nieuwe financieringsaanvragen meer binnen. Je moet als overheid durven zeggen dat je die duidelijkheid wél kunt geven voor de komende jaren en een richting voor de langere termijn, maar geen zekerheid voor de komende decennia."

En wat werkt wél?

Duijzer: "Momenteel maken we als onderdeel van onze opdracht van het ministerie van LNV een rondgang langs provincies, gemeenten, de georganiseerde landbouw en andere betrokken partijen om de huidige situatie in kaart te brengen. Onze inzet is: laat je niet verlammen door complexiteit. Er zijn voldoende punten waar je wel degelijk duidelijkheid kunt geven en waar je nu al concrete stappen kunt zetten. Ook als die boodschap niet leuk is. Er zijn nu eenmaal plekken waarvan je al weet: op deze locatie kan ik een boer wél perspectief bieden — maar op die andere plek is dat perspectief er gewoon niet. Begin op die punten met het verschaffen van duidelijkheid."

"Stel je als overheid kwetsbaar op, je hoeft niet alles te weten, maar je moet wel in beweging komen."

Kortman: "Precies. Begin klein waar het kan. Durf te starten zonder dat alle problemen al helemaal opgelost zijn. Ga een constructieve dialoog aan, met belangengroepen, banken en boeren, maar mobiliseer ook alle lagen van de overheid. Stel je als regievoerder kwetsbaar op, je hoeft niet alles te weten, maar je moet wel in beweging komen."

Tot slot: zijn er nog do's en don'ts die het stikstofvraagstuk meer lucht kunnen geven?

Kortman: "Een dichtgetimmerd landbouwakkoord of een technische eindwaarde die alles oplost? Dat gaat niet de oplossing bieden in dit dossier. De onzekerheid en complexiteit zijn daar eenvoudigweg te groot voor. Alleen door transparant te zijn over onzekerheden kun je de stikstofproblematiek verteerbaar en hanteerbaar maken. En als je ondersteuning zoekt van consultants, eis dan dat zij niet de materie platslaan in een kortetermijnoplossing — maar duurzaam begrip hebben van jouw uitdaging. Dat ze de strategische problemen snappen én dat ze met praktische, haalbare oplossingen komen."

Duijzer: "Bij Deloitte werken we vanuit begrip van de situatie, de problematiek en de context, zowel op inhoud en techniek als op de dynamiek in het stakeholderveld. Mooi voorbeeld in dit verband: we hebben voor het ministerie van LNV en de provincies de zaakbegeleiders geworven om met de boeren in gesprek te gaan, om samen op zoek te gaan naar een werkbare oplossing. We snappen welk profiel daarvoor nodig is en weten de juiste mensen te vinden. Verder voeren wij verkenningen uit bij alle betrokken partijen. Wat is er nodig om boeren perspectief te bieden? En wat is er minimaal vereist om te kunnen starten met een oplossing? We zijn vooral een verbinder die kan helpen om verbeteringen daadwerkelijk te realiseren en in te richten. Maar daarvoor moet je dus wel die brug kunnen slaan. Want wat heb je in dit dossier aan een consultant die nog nooit een koe van achteren heeft gezien?"

Deloitte experts Channa Dijkhuis en Franklin Heijnen delen in deze whitepaper hoe de overheid een bijdrage kan leveren aan het herstel van vertrouwen en hoe de menselijke maat een verschil kan maken.

Vertrouwen is de startmotor voor dingen die vanzelf lijken te gaan. Dat de auto zal starten en de tram zal rijden. Dat de collega's zich op tijd melden voor de meeting. Zonder vertrouwen raken processen geblokkeerd. Als dat op grote schaal gebeurt, gaat er maatschappelijk heel veel mis.

Deze whitepaper gaat over de vicieuze cirkel van wantrouwen — en hoe we die vanuit de overheid kunnen doorbreken. Hoe de menselijke maat een bijdrage kan leveren aan herstel van vertrouwen en welke zaken daar een rol bij spelen.

Want hoe belangrijk instituties, wetten en procedures ook zijn: uiteindelijk gaat het om mensen en relaties. Precies daarom is de menselijke maat de onmisbare norm bij alles wat we doen.

Er ligt een grote uitdaging. Overheden zullen het goede voorbeeld moeten geven. We zullen het moeten aandurven om vertrouwen te geven, voordat we het krijgen. En op de weg daarnaartoe zijn veel obstakels te overwinnen. Maar gelukkig hoeft niemand dat werk alleen te verrichten. Herstel van vertrouwen kan alleen in samenspel gebeuren.

Want in één ding hebben wij het volste vertrouwen: de menselijke maat mag bescheiden zijn — het resultaat is groots.

Download onze whitepaper voor diepgaande inzichten in het herstel van vertrouwen en de cruciale rol van de menselijke maat.

De gevolgen van de woningnood manifesteren zich op vele manieren, van studenten en dertigers die nog bij hun ouders wonen tot mensen met een middeninkomen die tussen wal en schip raken, en dak- en thuislozen zonder nachtopvang. Onbetwistbaar is dat huisvestingsproblemen en het ontbreken van een stabiele woonsituatie grote sociaaleconomische gevolgen met zich meebrengen, waaronder impact op werk, gezondheid en onderwijs.

Het is dan ook niet verrassend dat het woord 'bestaanszekerheid' vaak voorkomt in diverse verkiezingsprogramma's. Het vraagstuk is urgenter en nijpender dan ooit. Er is een behoefte aan 900.000 woningen vóór 2030 vastgesteld. Daarnaast stijgt het huidige woningtekort dit jaar van 3,9 procent naar 4,8 procent, grotendeels als gevolg van toenemende migratie, ouderen die langer thuis blijven wonen en het feit dat er steeds minder mensen samen in een huis wonen.

Hoe pakken we het woningtekort aan?

In reactie op het oplopende woningtekort zei demissionair minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening): “We moeten met meer tempo en meer regie, meer betaalbare huizen gaan bouwen.” Maar: hoe doe je dat in zo'n complex krachtenveld?

Lennert Middelkoop en Gijsbert Duijzer leiden het Deloitte Real Estate team dat zich bezighoudt met alles rondom woningbouw. Momenteel werken ze in opdracht van het ministerie van BZK onder meer aan het versnellen van de realisatie van tijdelijke huisvesting.

Middelkoop: “Dat is ontstaan vanuit het idee dat we, naast analyses en diepgravend onderzoek, vooral de noodzaak zagen om te helpen bij het tekort aan realisatiekracht.”Duijzer: “We staan nu met onze voeten in de klei en zijn inmiddels betrokken bij zo'n 230 woningbouwprojecten door heel Nederland. We helpen onder meer woningcorporaties, bouwers, gemeentes, provincies, nutspartijen, en kijken wat er nodig is om de projecten van de grond te krijgen en richting realisatie te brengen. We spreken iedereen, werken met alle partijen samen, en maken op die manier verschil.”

Knelpunten

Duijzer en Middelkoop benadrukken dat het een complex vraagstuk is. Ze zien vier belangrijke knelpunten die de realisatie van huisvesting bemoeilijken. Draagvlak en locaties is een eerste punt. Middelkoop: “We merken dat er op bestuurlijk, politiek en maatschappelijk niveau vaak discussie en terughoudendheid is om bepaalde locaties toe te wijzen aan aandachtsgroepen, zoals arbeidsmigranten.” Duijzer: “Ruimte is schaars en er is altijd wel een reden te bedenken waarom er iets anders op een bepaalde plek moeten komen. Zeker als het gaat om mensen die momenteel niet tot de gemeenschap behoren van een bepaalde gemeente.”

Een tweede knelpunt is de business case die, zowel voor tijdelijke als reguliere huisvesting, op dit moment vaak niet rond te krijgen is. Duijzer: “Oorzaken zijn onder meer de stijgende rente en de hoge grond- en bouwkosten, waardoor de kosten van woningen te veel stijgen. Tegelijkertijd kun je de huurprijzen in de sociale huursector nauwelijks verhogen. Bovendien worden locaties nu vaak tijdelijk vergund voor een periode van maximaal 15 jaar, wat onduidelijkheid schept over de toekomst van deze woningen. Dit resulteert in een negatieve business case.”

Ruimtelijke ordening is een derde knelpunt. Duijzer: “De regelgeving rondom ruimtelijke ordening was al ingewikkeld, en de nieuwe omgevingswet zal bij veel gemeenten waarschijnlijk eerst vooral tot onzekerheid en vertraging leiden.” Middelkoop: “Iedereen heeft het recht er iets van te vinden, en er spelen vaak veel belangen. Denk bijvoorbeeld aan de regels voor bezwaar en beroep of de flora- en faunawet. Het is belangrijk dat we regelgeving hebben voor dit soort zaken, het gaat immers over belangrijke thema's als leefbaarheid en duurzaamheid, maar op dit moment ontbreekt een integrale uitvoering.”

Het laatste knelpunt is nutsvoorzieningen. Duijzer: “In veel delen van het land is er netcongestie en een tekort aan materialen en personeel bij netbeheerders, wat leidt tot lange wachttijden voor elektriciteitsaansluitingen.”
Het laatste knelpunt is nutsvoorzieningen.

Duijzer: “In veel delen van het land is er netcongestie en een tekort aan
materialen en personeel bij netbeheerders, wat leidt tot lange wachttijden voor
elektriciteitsaansluitingen.”
 
"Om verschil te maken als overheid, moet je een uitvoerende regie pakken."

Actieve betrokkenheid bij projecten

De grote vraag is hoe je binnen dit krachtenveld laveert en vooral wat dan wel werkt in de aanpak van het woningtekort. Als je als overheid verschil wilt maken, moet je een uitvoerende regie pakken, stellen Duijzer en Middelkoop. “Sturen door actief betrokken te zijn bij projecten”, zegt Duijzer. “Alleen op die manier kun je eigenaar worden van het probleem en echt snappen wat er in praktijk speelt. Actieve betrokkenheid legitimeert bovendien het beleid en helpt om de echte knelpunten te identificeren. Dat heeft tot gevolg dat je beleid en interventies kunt ontwikkelen die echt iets oplossen.”

Middelkoop: “Regie vanuit de Rijksoverheid is nodig. Als het gaat om draagvlak en locaties is het een illusie om te denken dat gemeenten daar alleen doorbraken zullen forceren. Daar ligt een taak voor de hele overheid.”
Duijzer: “De overheid moet locaties aanwijzen, maar dat moet wel hand in hand gaan met de uitvoering. Als je als Rijksoverheid actief en constructief betrokken bent bij de realisatie van woningbouwprojecten, en op basis daarvan locaties aanwijst, is dat veel effectiever en zal dat meer geaccepteerd worden dan wanneer je op afstand beleid formuleert.”

Middelkoop: “Een bindend beleidskader dat aanwijzen mogelijk maakt, heeft bovendien tot gevolg dat het voorspelbaar wordt waar in Nederland voor welke ruimtelijke invulling gekozen wordt. Daar is veel behoefte aan, ook bij professionele partijen die nu vaak moeten anticiperen op vele mogelijkheden en dan terugdeinzen voor grote investeringen zoals een robotlijn in een woningfabriek.”

Problemen vereenvoudigen

Volgens Duijzer en Middelkoop is er naast sturing en betrokkenheid bij de uitvoering van projecten nog een belangrijke rol weggelegd voor de Rijksoverheid: het verminderen van complexiteit. Middelkoop: “Bij de 230 projecten waar we bij betrokken zijn, zijn we continu bezig met het aanpakken van alle beren op de weg. We nemen elk probleem afzonderlijk ter hand en proberen het op te lossen."

"Ga in de bouwkeet of bij het projectteam zitten en vraag: wat hebben jullie nodig om een woning sneller neer te zetten?"

Duijzer: “Projecten lopen vaak vast door een overvloed aan uitdagingen. Het werkt echt om deze één voor één te lijf te gaan. Daarbij is het wel van belang dat alle partijen samenkomen, lef tonen en bereid zijn om concessies te doen.”Middelkoop: “Naast het geven van richting en het begrijpen van de lokale situatie, is het eveneens de taak van de Rijksoverheid om alle relevante partijen bijeen te brengen om samen te zoeken naar oplossingen. Het klinkt zo simpel, maar we merken vaak dat mensen soms jaren over elkaar kunnen praten, terwijl ze elkaar amper kennen.”

Het is verre van makkelijk om Nederland op een goede manier in te richten als het gaat om woningbouw. Middelkoop en Duijzer zeggen daarom: draai het om. Als het zo complex is op een plek, ga dan naar die plek toe om te praten met de betrokken partijen. Middelkoop: “Voer regie, zodat de uitvoering daar baat bij heeft, en niet andersom. Geef bindend richting en help waar nodig. Ga in de bouwkeet of bij het projectteam zitten en vraag: wat hebben jullie nodig om een bepaald type woning sneller neer te zetten? En pas dáár vervolgens je randvoorwaarden, beleid en regie op aan.”

Duijzer: “Regie en uitvoering zijn niet los van elkaar te zien. Als je draagvlak wilt creëren voor die regierol, hoort uitvoering daar altijd bij. Durf je te verhouden tot individuele projecten en ga ermee aan de slag. De rest volgt vanzelf. Na een bezoek aan een bouwkeet, gemeentehuis, woningcorporatie of participatieavond, ga je altijd naar huis met het idee: het kan anders, simpeler, en minder complex.”

Last months, 25 facets of the quality of streets, neighbourhoods and cities have been discussed on this spot. But what are the next steps? How urgent is improvement of the quality of the living environment actually?
 
I fear that the quality of the living environment has been going in the wrong direction for at least half a century and in two respects:  

Country of cars

 
Firstly, the car came to play an increasingly dominant role during that period. Step by step, choices have been made that make traveling by car easier and this has had far-reaching consequences for nature, air quality, climate and environmental planning. Our living environment is designed based on the use of the car instead of what is ecologically possible and desirable for our health. At the same time, public transport is rarely a good alternative, in terms of travel time, costs and punctuality.  

Country of cows

 
A second structural damage to the quality of the living environment comes from the agro-industry. About one half of the surface of our country is intended for cows. These cows make an important contribution to greenhouse gas emissions that further destroy the remaining nature. But this form of land use also leads to inefficient food production, which also results in health problems.
 
In the next months I will explore two themes: 'Are 'self-driving' cars advantageous ' and the 'The merits of the 15-minute city'. These themes are case studies regarding the quality of the living environment and in both cases mobility and nature  play an important role.
 
After the publication of these two miniseries with zeven posts each, the frequency of my posts on this site will decrease, although I will continue to draw attention on the fundamental choices we have to make regarding environmental issues.
 
Meanwhile, I started a new blog 'Expeditie Muziek' (in Dutch). I have always neglected my love for music and I am making up for it now. I think readers who love music will enjoy my posts in which pieces of text alternate with YouTube videos as much as I enjoy writing them.
 
Curious? Visit the link below