Demoday #20: Plastic, we love it!

Als Amsterdam Smart City netwerk bijten we ons vast in complexe stedelijke transitievraagstukken. Ze zijn complex omdat doorbraken nodig zijn; van kleine doorbraakjes, tot grotere systeem doorbraken. Denk aan bewegingen rond; organisatie-overstijgend werken, domein-overstijgend werken, en van competitief naar coöperatief. Als netwerk zetten we samenwerkingsprojecten op waarin we gaandeweg ondervinden met wat voor barrières we te maken hebben en wat voor doorbraken er nodig zijn.

Tijdens ons jaarlijkse Partnerdiner op 2 april, hadden we het samen met eindverantwoordelijken van onze partnerorganisaties over de strategische dilemma’s die spelen bij transitievraagstukken. Als gespreksstarters gebruikten we onze lopende onderwerpen van 2024: De coöperatieve metropool, de ondergrond, de circulaire metropool en drijvende wijken. De gesprekken aan tafel gingen echter over wat er aan de basis staat van het werken aan transitievraagstukken. Zo ging het bijvoorbeeld over; het samenwerken aan visies en scenario’s, leiderschap, burgerlijke ongehoorzaamheid en de kracht van coöperaties. In dit artikel bespreek ik beknopt een aantal onderwerpen die onder de aandacht werden gebracht door onze gasten.

Belangen en visie organiseren
Bij een vraagstuk of onderwerp als de ondergrond, gaan we het al snel hebben over de data en de oplossingen. Dat is ‘te makkelijk’. Technisch gaat het allemaal wel kunnen, maar als we daar te snel beginnen met de oplossing lopen we over een aantal jaar weer vast. Het is belangrijk om eerst een stapje terug te doen en een gedeeld belang en gedeelde visie te organiseren.

Hoe je belanghebbenden verzamelt, en de methode om tot een gedeelde visie te komen, dat is wat meer aandacht verdient. Neem het ondergrond vraagstuk als voorbeeld. Op welke schaal organiseer je daarvoor de belanghebbenden? Aan de oppervlakte hebben we Gemeentelijke en Provinciale grenzen, maar in de ondergrond liggen netwerken van kabels en leidingen die op andere schaal zijn geïnstalleerd en hebben we te maken met bodemtypologieën met verschillende behoeften.

Samen voorstellen en voorspellen
Dat waar je naartoe wilt werken, dat moet van iedereen voelen. Het is belangrijk om een setting te creëren van gedeeld eigenaarschap, waarin iedereen zich ook gehoord voelt, en dat je voelt dat de mensen met wie je gaat samenwerken ook voor jouw belangen op zullen komen. Naast het komen met een visie, is het belangrijk om te werken aan scenario’s en die samen te doorleven. Je moet het dan niet alleen hebben over waar je heen wilt, maar ook uitwerken wat er gebeurt als je niets doet of als het helemaal verkeerd uitpakt.

De scenario’s zouden op waarden moeten rusten. Het beeld wat bij de scenario’s hoort is veranderlijk, maar de waarden niet. Samen ben je continu in samenspraak over wat de waarden betekenen voor het verhaal dat je creëert.

Leiderschap en een interdisciplinaire werkwijze
Transitievraagstukken en bovenstaande aanpakken verdienen een bepaald soort leiderschap. Zo zou een leidinggevende bijvoorbeeld een veranderlijke en faciliterende houding moeten tonen, en moet hij/zij vanuit waarden werken die inspireren en verbinden. Het zou meer moeten gaan over het faciliteren van doeners, het stimuleren van doelgericht samenwerken in plaats van taakgericht en ruimte bieden voor menszijn en persoonlijke expertises. Met dit laatste wordt verwezen naar een stukje burgerlijke ongehoorzaamheid. Om dingen die we belangrijk vinden in gang te zetten moeten we soms even los kunnen denken van onze organisatiestructuren en functies. We zouden wel wat vaker mogen appelleren aan ons menszijn.

Meer faciliteren en minder hiërarchie helpt ons om beleid en praktijk dichter bij elkaar te brengen. Als je naar de uitvoering gaat mag de kracht verplaatsen naar de uitvoerders. De machtsverschuivingen tussen leidinggevenden en de doeners, met specifieke rollen en expertises, mag in een constante wisselwerking rond gaan.  

Ook interdisciplinair samenwerken aan transitievraagstukken zal nog meer moeten worden gestimuleerd, en misschien wel de norm moeten worden. Bij overheden en bestuurders bijvoorbeeld, zijn transitie thema’s verdeeld over domeinen als energie, mobiliteit, etc. maar de vraagstukken zelf zijn domein overstijgend. Als voorwaarde zou je kunnen stellen dat je altijd twee transities aan elkaar moet koppelen. We zouden meer inspirerende voorbeelden moeten laten zien waarbij verschillende domeinen en transities aan elkaar worden gekoppeld, door bijvoorbeeld overheden.

Publiek-privaat-civiel
Publieke, private en civiele partijen zouden nog meer naast elkaar aan tafel mogen, in plaats van tegenover elkaar. Bedrijven kunnen verzuild zijn, of zich zo voelen, en zouden nog meer om zich heen kunnen kijken en samenwerken. Niet alleen met overheden, maar ook met civiele organisaties. Er zijn vaak meer gezamenlijke belangen dan we denken.

In een beweging naar niet-competitief samenwerken kunnen coöperaties een belangrijke factor zijn. Wanneer je meer autoriteit bij coöperaties neerlegt, weet je zeker dat er in de basis voor een wijk, een stad, haar inwoners, een publiek belang wordt gewerkt. Er liggen dan ook veel kansen bij een faciliterende houding vanuit de overheid naar coöperaties toe, en in de samenwerking tussen bedrijven en coöperaties.
 
Er zijn tijdens dit diner veel onderwerpen aan bod gekomen waar we met het netwerk mee aan de slag kunnen in onze programmering. De input wordt gebruikt voor onze lopende vraagstukken en we gaan de komende tijd in gesprek met partners om te kijken of we van start kunnen met verdiepende sessies of het ontwikkelen van methoden op (enkele van) deze onderwerpen.
<em>Wil je doorpraten over deze onderwerpen, met ons - of een van onze partners? Mailen kan naar pelle@amsterdamsmartcity.com*</em>

Droppie, the innovative recycling start-up, is gearing up to open its first recycling hub in Amsterdam starting June 2024.

At Droppie, we're on a mission to make the world a cleaner place by adding value to recyclables. We've developed a unique collection system and a handy mobile app that rewards users for responsibly recycling all sorts of materials, from textiles to plastics to e-waste!

Bag it. Drop it. Cash it.

Stay tuned for more updates as we countdown to our official launch. Get ready to join us on this exciting journey as we continue to innovate, grow, and make a difference together!

Op 20 en 21 juni reizen we af naar het zuiden om daar van Sittard-Geleen en Heerlen te leren. Ervaar in Heerlen en Sittard-Geleen hoe de slimme stad in de praktijk toegepast wordt en waar deze slimme toepassingen het fysieke en sociale domein verbindt.

In Sittard-Geleen zie je hoe zij in hun proeftuin Zeeheldenbuurt in gesprek gaan met de inwoner over activiteiten en bewegen. In Heerlen-Noord leren we van de stappen die worden gezet in een van de gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid op gebied van kansengelijkheid. En bij de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen gaan we in gesprek over hoe onderzoek en organiseer je samen met diverse partijen digitalisering enerzijds op gebied van circulariteit, anderzijds in het kader van bestaanszekerheid en particpatie. De gebundelde kennis van data science en mensgerichte Artificial Intelligence (AI) leidt tot nieuwe slimme digitale ontwikkelingen en diensten, die de kwaliteit van leven verbeteren.

Conceptprogramma
Dag 1: Proeftuin Zeeheldenbuurt Sittard-Geleen
Met de proeftuin Zeeheldenbuurt speelt de gemeente Sittard-Geleen in op drie thema’s, (Smart City, Participatie en Klimaat adaptatie). Samen met buurtbewoners en vakspecialisten (extern en intern) zijn ze in één buurt aan de slag om een betere toekomstbestendige leefomgeving te creëren en ontmoeting te stimuleren.
De gemeente luistert aan de hand van ‘slimme’ toepassingen naar de inwoner, houdt 0-metingen en monitoren, werkt aan een Digital Twin meetnetwerk en bekijkt dit alles gezamenlijk door de glazen van VR-brillen.

Concept Programma dag 1:
12:00 We starten in ’t Kirkske met vlaai/ kleine inlooplunch en openingswoord ‘jij woont in een proeftuin -beleving’
13:00 1,5 uur interactieve sprintsessie van ReGreeny over de 4 straten herinrichting pilot met als doel dat ze klimaat robuust zijn.
We gaan in gesprek met een inwoner vanuit de 5 gevel sensoren waarin we ingaan op ‘Slim’ op weg naar een gezamenlijk schetsontwerp herinrichting klimaat robuuste straten
14:30 Wandeling naar 3 pilots door de buurt (Evertsenstraat parkeerplaats, Buurttuin, 4 straten & Koalepark)
15:30 Koalepark Amfitheater:
1. Inspiratie vanuit Vlaanderen
2. Smarticipatie & Camenaï verhaal
3. Monitoren Koalepark
16:30 Afsluiting met paneldiscussie
17:00 Borrel & ’t Kirkske spelavond analoog & Limburgs zuurvlees (eigen kosten deelnemer)
Kortom: Hoe kun je in deze buurt samen een Klimaatbestendige betere leef en ontmoet- omgeving creëren? Welke lessen leren we hier? Wat vinden de buurtbewoners van deze aanpak?

Dag 2: Van de Brightlands Smart Services Campus naar Heerlen - Noord
We starten deze dag in de Brightlands Smart Services Campus met twee parallelle tracks na een gezamenlijke aftrap over hoe de Brightlands Smart Services werkt.

Circulaire track 
CollaborAll/Monady laten aan de hand van de transformatie van het voormalige DSM-hoofdkantoor in Heerlen zien hoe hun Circulaire Build Hubs werken. De Circulaire Build Hub zorgt ervoor dat al die individuele partijen met elk hun eigen informatie, specialistische inzichten, data, specificaties etc. op een makkelijke en betrouwbare manier naar dezelfde fysieke en digitale werkelijkheid kijken én handelen. De Circulaire Build Hub voorkomt onduidelijkheid, missers, onnodig werk, uitlopende planningen en onnodige kosten, vermindert risico’s en zorgt ervoor dat alle informatie in samenhang beschikbaar is. Dit bevordert efficiëntie en draagt bij aan de overgang naar een circulaire economie door duurzaam materiaalgebruik.

Sociale track 
De Brightlands Smart Services Campus huisvest het ELSA Lab armoede en schulden. Dit lab richt zich op het voorkomen van geldproblemen, de bestrijding van schulden en armoede én het verbeteren van de financiële gezondheid. Leer wat hier wordt gedaan op gebied van AI en wat nu al de opbrengsten zijn. Daarna horen we van het Atelier Sociaal Domein van HS Zuyd hoe zij ervaringskennis hoe een samenwerking met ervaringsdeskundigen, onderwijs en onderzoek zorgt voor een betere match tussen vraag en aanbod.

Heerlen- Noord
In de middag bezoeken we Heerlen-Noord, waarin het sociaal en fysiek domein weer samenkomen. We maken een wandeling door een stukje Heerlen-Noord en bezoeken de Sjpruutshop. Een plek waar ouders van pasgeborenen gratis spullen kunnen halen voor de baby en voor de gemeente een vindplaats van de mensen voor wie we aan de slag zijn. Vervolgens lopen we via een opgeknapte kerk (tot limburgs archief), door een tweetal wijken (horende tot de armste wijken van het land). We leren hoe verduurzaming, renovatie tegen de achtergrond van het willen behouden van uniek cultureel erfgoed, namelijk de mijnwerkerswoningen samenkomen.

Let op, de overnachting is op eigen kosten. Tips voor overnachtingen in Zuid-Limburg:

• Van der Valk Heerlen
• Stadshotel Heerlen

________________________________________________________
Datum: 20 en 21 juni (Let op, overnachting op eigen kosten)
Tijd: 20ste: 12.00 - 17.00 uur (en aansluitend diner), 21ste: 10.00 - 15.00 uur 
Locatie: Sittard-Geleen, Brightlands Smart Services Campus en Heerlen- Noord
<strong>Kosten:</strong> Het event is gratis. Voor het diner vragen wij wel een eigen bijdrage.

Meld je hieronder aan: