Op 30 mei nodigden we onze community uit bij AMS Institute op het Marineterrein voor een Data Dilemma’s event over de Voedseltransitie. Het ging deze middag over technische dilemma’s rond data en de verduurzaming van voedselketens, en; wat is nou echt lokaal voedsel?
 
Data Commons: Een digitaal gemeenschapsgoed met een gezamenlijk doel
Jan Wester, directeur van Big Data Value Center, vertelde ons meer over het project ‘Data Value Center Agri & Food Korte Keten’. Aanleiding voor dit project is de transitie naar een duurzamer voedselsysteem waarbij digitalisering en data een belangrijke rol spelen. Er is de wens dat relatief meer voeding uit de regio komt (in plaats van langere ketens), dat er meer transparantie en efficiëntie is in ketensamenwerking en dat er meer informatie wordt vastgelegd over productie en herkomst (denk aan True Pricing). Dit vraagt om een neutraal precompetitief platform. Dit platform kan je zien als een zogenaamde Data Commons: een digitaal gemeenschapsgoed waarin je samen afspraken maakt over het delen van data; wat deel je, met wie, en wat is het gezamenlijke doel ermee?

De Agrifood Data Common is een veilige data-deel omgeving/marktplaats/dashboard, met verschillende gebruikersgroepen. Ondernemers kunnen hiermee bijvoorbeeld markten transparanter maken, ketensamenwerking verbeteren en meervoudige verdienmodellen creëren. Overheden kunnen gebruik maken van de omgeving voor meer evidence-based beleid en het monitoren van impact. Ten slotte kunnen kennisinstellingen gebruik maken van het platform voor de opbouw van referentiedata en het delen van data uit experimenten en fieldlabs. Belangrijk is dat de verschillende partijen vertrouwen met- en in elkaar opbouwen om dit samen te laten werken.
 
De cateringketen van de Hogeschool van Amsterdam als case
DVC Agri & Food is samen met partners cases aan het bouwen die het nut en belang van dit digitale gemeenschapsgoed in de praktijk tonen. Kees Willem Rademakers van de Hogeschool van Amsterdam vertelde ons meer over het ‘Food Governance 2.0’ project met betrekking op hun eigen cateringketen.

De HvA wilt zich actiever afvragen wat ze van (hun) voedsel vinden en hoe ze een nieuwe rol kunnen spelen in hun eigen lokale voedselsysteem. Ze kijken naar factoren als gezondheid, biodiversiteit, betaalbaarheid en energiegebruik. Als je hier kritisch naar wilt kijken blijkt hoe moeilijk het is om te onderzoeken waar kantineproducten precies vandaan komen. De precieze oorsprong, de reizen die het afgelegd heeft, de arbeidsomstandigheden; het zijn onderdelen waar je als afnemer grip op- of in ieder geval een beeld van wilt hebben. Er is nu een ongelijke machtsverdeling waarbij de leverancier meer data over de keten bezit en dit gebruikt als verdienmodel.

Binnen een keten die digitaal en transparant is georganiseerd, kan de HvA zien wat er nu gebeurt, kan er onderhandeld worden, en kunnen ze samen gaan hervormen waar ze naartoe willen. Het is belangrijk om daarom de governance structuren over voedselketens en de informatiestructuren daarbinnen opnieuw vorm te geven met elkaar. Jan Wester en Kees Willem Rademakers concluderen samen dat deze hervorming vooral zit in wederkerigheid en bereidheid om meer data met elkaar te delen, en de digitale platformen die dit mogelijk maken.

Flevo Campus: Samen werken aan het stedelijk voedselsysteem van de toekomst
Lenno Munnikes vertelde ons meer over lopende initiatieven bij de Flevo Campus. Een organisatie waar onderzoek, onderwijs, ondernemerschap en overheden samenkomen om samen te werken aan het stedelijke voedselsysteem van de toekomst. Hier verbinden ze economische, maatschappelijke en kennis-vraagstukken op het gebied van een duurzame voedseleconomie en een gezonde voedselomgeving.

In een project rond ‘de supermarkt van de toekomst’ zijn ze aan het experimenteren met het verbreden van het assortiment van lokale producten in de schappen. Als je een deel van een supermarkt bijvoorbeeld reserveert voor lokale ondernemers, ontstaat er al sneller een match tussen lokale consumenten en lokale producenten. Ook wordt er gekeken hoe je stadstuinderijen kan ontwikkelen met een mix van verschillende functies. Naast voedselzekerheid, kan zo’n plek ook een belangrijke educatiefunctie vervullen voor kinderen en jongeren in de buurt, kan er onderzoek plaatsvinden, kunnen er nieuwe verdienmodellen worden uitgeprobeerd, en kan de tuin gekoppeld worden aan een zorgcentrum in de buurt.

Ten slotte vertelde Lenno over hun projecten in de zogenaamde Labs. Hier experimenteren ze op kleine schaal om ons aan het denken te zetten over ons voedselsysteem. Een bekend voorbeeld is het hergebruiken van de ‘reststromen’ van de kip. Na slachting wordt zo’n 70% van het dier als reststroom verscheept naar andere continenten. Maar wat als je nou alles van de kip verwerkt? Hoe kan je omgaan met onderdelen van een dier dat je niet opeet? Met deze vragen gingen ze aan de slag en creëerden ze bijvoorbeeld een tasje van de huid, zeep van het vet en keramiek van de botten. Een experiment als dit kan op kleine schaal worden uitgevoerd, maar via nieuwskanalen veel mensen bereiken en aan het denken zetten over ons voedselsysteem.
 
Onderzoek naar de klimaatimpact van een voedselketen; van verantwoording naar nieuwsgierigheid
Leen Felix, adviseur Agrifood en Biodiversiteit bij Metabolic, nam ons mee in het proces waarmee ze bedrijven adviseert over de duurzaamheid van hun voedselketen. Het begint simpel, bij de ingrediëntenlijst van een product. In plaats van de locatie van de leverancier, moet je echt op zoek naar de productielocatie; het land van herkomst per ingrediënt. De impact van voedselproductie hangt namelijk af van de combinatie van het productieproces en de productielocatie. Maten van landgebruik, bodemtransformatie en uitstoot van broeikasgassen, bijvoorbeeld, hebben ieder een effect op de natuurlijke omgeving. De ruimtelijke context bepaald hoe schadelijk deze processen zijn voor de aarde en het klimaat. Je kan hierbij denken aan de volgende voorbeelden: Het verbouwen van soja, waarbij veel land voor nodig is, is schadelijker als er regenwoud in Brazilië voor wordt gekapt. Het transformeren en homogeniseren van de bodem is schadelijker voor het klimaat, als dit gebeurt op een plek waar voorheen een relatief hoge mate van biodiversiteit aanwezig is. Water-intensieve productieprocessen hebben meer impact op mens en natuur als het plaatsvind op locaties waar water schaars is.

Metabolic koppelt daarom ruimtelijke context aan productieprocessen. Via scores is te zien hoe de negatieve impact van productieprocessen nog sterker is in ‘gebieden met een gevoeligheid’. Dit legt de complexiteit vast waar je in mondiaal voedselsysteem mee te maken hebt. Hoe meer ingrediënten in een product, hoe meer productielocaties, hoe meer factoren die de klimaatimpact beïnvloeden. Het is voor Leen als analist en adviseur de balans zoeken tussen het weergeven van álle data en de complexiteit van de keten, en het adviseren met een platgeslagen verhaal waar de opdrachtgever soms naar op zoek is. Je wilt een bedrijf niet verlammen met de data, maar ze ook wel gericht handvatten geven om bijvoorbeeld risicolocaties en ingrediënten te vermijden.

Leen sluit af met een drietal lessen voor het publiek:
- Perfecte data bestaat niet, en dat is niet eens zo erg: focus op het verhaal wat je ermee kan en wilt overbrengen.
- Van verantwoording naar nieuwsgierigheid: Je kan dus niet 100% verantwoorden en berekenen, maar je moet wel een nieuwsgierige houding tonen over bijvoorbeeld alle bijkomende milieulasten en context risico’s.   
- Geen top 10 maar systeemdenken: Duurzaamheid als een simpel thema laten vallen, het is geen top 10 maar denk in systeem met contrasten, schaal, complexiteit, ruilfuncties. ‘One size fits all’ oplossingen werken niet.
 
Dank aan de sprekers voor hun verhalen en het publiek voor de levendige discussies na afloop. Wil je bij onze volgende Data Dilemma's zijn? De volgende editie van deze serie open events vindt plaats op 16 juli. Ook staan we altijd open voor nieuwe thema’s en onderwerpen voor deze serie; we zijn benieuwd wat voor data dilemma’s jij mee in aanraking komt bij je werk!

Dear,

My name is Denis Yaa Kyerewaah, and I am a business administration student at the Amsterdam University of Applied Sciences. For my project, I am seeking a current and relevant business challenge where I can provide insights and add value to your organization. I would like to propose a collaboration to optimize and improve your business processes.

Project Objective:

The goal of this project is to deliver a concrete advisory and implementation plan for a specific business process within your organization. This project will focus on one of three core areas: Operational Management (OM), Information Management (IM), or Organizational Behavior (OB).

Project Proposal:

• Core Area: [Choose one: OM, IM, OB]
• Challenge: [Briefly describe the relevant business challenge]
• Objective: Provide insights into current processes and explore opportunities for optimization and improvement.

Project Approach:

• Preliminary Research (3 weeks):
  • Conduct a minimum of 3 interviews per week with relevant stakeholders.
  • Analyze current business processes and identify optimization opportunities.
• Research and Advisory Phase:
  • Conduct an in-depth analysis of the chosen challenge.
  • Develop a concrete advisory and implementation plan.
• Implementation Phase:
  • Support the implementation of the advisory plan.
  • Evaluate results and make necessary adjustments.

Critical Success Factors and Requirements:

• Time and Support: Access to multiple stakeholders for interviews, questions, and support throughout the project.
• Organizational Requirements:
  • Minimum of 20 employees (exceptions possible upon approval).
  • At least 2 years of operational history.
  • Supervisor with at least a higher professional education (HBO) level.

Benefits for Your Organization:

• Gain insights and optimize a key business process.
• Receive a concrete and actionable implementation plan.
• Collaborate with motivated and well-trained business administration students.

I believe this collaboration will be mutually beneficial, and I look forward to discussing this further with you. Could you let me know if you are open to a meeting to explore the possibilities?
Thank you in advance for your time and consideration.

Kind regards,
Denis Yaa Kyerewaah
0634425063
Amsterdam University of Applied Sciences

Korte samenvatting 2Ping in Zuidoost

Wij maken ons sterk voor de lokale economie. Dat willen we doen met het introduceren en ontwikkelen van een complementaire lokale munt 2Ping voor Zuidoost. Purpose en waarde gedreven. Inclusief en met impact voor iedereen.

Aanleiding

'Wij maken ons zorgen hoe onze huidige economie werkt en geloven dat het anders kan'

Wij ondernemen, wonen, werken, zorgen en leren in Zuidoost. Een stadsdeel met pioniers uit alle windstreken. Zuidoost heeft een sterke en lokale identiteit: de combinatie van onze pioniersgeest, creativiteit en saamhorigheid maakt ons uniek. Zuidoost is trots, eigengereid en ademt diversiteit. Deze unieke waarden en innovatiekracht willen we benutten om de tendens van sociale ongelijkheid te keren, door anders met ons geld om te gaan en bij te dragen aan de transitie naar een donut economie. In Zuidoost is ook veel armoede en ongelijkheid. Het geld wat vanuit de multinationals worden verdiend vloeit weer even snel de wijk uit als dat het binnenkomt zonder dat bewoners en lokale ondernemers hiervan profiteren.
Vanuit de Collectieve Ruimte Grubbehoeve in het stadsdeel Zuidoost en in samenwerking met het ZZP Cafe Hartje Bijlmer en het stadsdeel Zuidoost zijn we vanaf januari 2020 intensief bezig met de voorbereidingen voor Lokaal Geld. We hebben hiervoor Bottom up draagvlak gecreëerd, wat resulteerde in een Manifest en dat door verschillende partijen is getekend (zie bijlage).

Met lokaal geld maken we nieuwe verbindingen tussen bedrijven, netwerken en bewoners met een win-win-win voor iedereen: people, planet én profit. Zodat ons stadsdeel zich inclusief en duurzaam door ontwikkelt met sterke ondernemers en eerlijke kansen voor iedereen. Dit sluit aan bij de principes van Community Wealth Building. We hebben hierover sinds februari 2020 contact met Dirk de Jager (bestuurder stadsdeel Zuidoost) naar aanleiding van zijn oproep voor ideeën voor de lokale wijkeconomie. Sindsdien hebben we nauw contact hem waarin we de nut en noodzaak van Lokaal Geld voor Zuidoost hebben uitgediept en wat voor raakvlakken dit heeft met Community Wealth Building.

Waarom lokaal geld en voor wie?

'Wij willen dat geld en onze inzet waarde schept voor onze communities en leefomgeving'

Met lokaal geld maken we bewuste keuzes met wie we de waarden, onze energie, aandacht en kracht willen uitwisselen. Geld is niet alleen 'een algemeen aanvaard en geaccepteerd ruilmiddel' (Willem Opmeer), maar ook ‘een middel dat sociale relaties creëert en waarde toekent’ (Kate Raworth). We zien dat het neoliberale systeem, waar ons huidig economisch systeem op gebouwd is, niet meer functioneert. Van Kate Raworth, Katherine Trebeck tot onze eigen Kees Klomp laten zien dat het systeem steeds meer is gaan werken voor de happy few.

Complementair geld is met name van betekenis zijn voor perifere gebieden (regio's, wijken) die kampen met economische, sociale achterstand en werkloosheid. Het stimuleert de transitie naar een sociale, duurzame of circulaire economie door het tijdelijk uit de wind houden van kleine initiatieven en waarden te geven aan zaken die nu niet zichtbaar zijn. Met lokaal geld maken we nieuwe verbindingen tussen bedrijven, netwerken en bewoners met een win-win-win3 voor iedereen: people, planet én profit.

De pijnpunten en integrale waarden waar we een bijdrage aan willen leveren zijn: Armoede; gelijke kansen, financiële inclusiviteit, gezond voedsel betaalbaar maken; meer lokale klandizie; veiligheid; lokale productie; betaalbaar vastgoed; goede invulling geven aan Social Return; korte ketens maken; verbinding formele en informele economie; zichtbaarheid maken van impact & witwassen voorkomen.
Voor wie we het doen:

• De kleine en middelgrote ondernemer uit Zuidoost (ZZP’er, Toko-eigenaar, etc)
• De sociale, lokale en/of informele netwerken
• De huishoudens met een smalle beurs

Met wie:

´Pioniers die geloven dat het anders kan, met een droom voor Zuidoost´.

Wij zijn een open consortium (samenwerkingsverband) waar we onze kennis, talenten en krachten bundelen om een lokale munt voor Zuidoost te ontwikkelen. Onze kracht is diversiteit en gelijkwaardigheid: lokale ondernemers, maatschappelijke instellingen, lokale overheid, kennisinstellingen en bewoners. Wij zien onszelf als pioniers die vanuit verschillende rollen gezamenlijk bouwen aan een andere economie. Met de consortium partners hebben we samen een manifest geschreven wat ondertekend is door 23 organisaties, individuen en bedrijven.

Concrete integrale maatschappelijke doelen en resultaten:

Een lokale munt ontwikkelen en laten groeien die leidt tot een veerkrachtige donut economie in Zuidoost: inclusief, sociaal en duurzaam.

Het bevorderen en registreren van impact op sociaal, economisch en duurzaam gebied door co-creatie met bestaande initiatieven gerelateerd aan 4 categorieën:

De lokale economie versterken
Dat doen wij door geld langer in de wijk houden en vaker te laten circuleren zodat de onderlinge handel en ruil bevorderd wordt en lokale netwerken opbloeien. Zo maken we lokaal en inclusief ondernemerschap sterker en kansrijk. We sluiten aan bij gebiedsontwikkelingen (ArenAPoort en Amstel III) en Community Wealth Building.

• 1.000 kaarten uitgeven
• 100 bestedingsposten zijn actief
• 5% absolute waarden van de totale omzet on Zuidoost zit in het systeem
• Munten moeten minimaal 5 x circuleren
• 5% omzetverhoging
• 5 nieuwe banen worden er geschapen?

De sociale waarden activeren
Dat doen we door ons te richten op uitwisseling van diensten, op de inzet van vrijwilligers en door te bouwen aan inclusieve communities en een inclusieve economie. We sluiten ons aan bij het

“Masterplan Zuidoost“ en het “Social Pact”, ondernemers- en buurtplatfoms. We betrekken actief bedrijven met hun Social Return verplichtingen en zoeken aansluiting bij hun Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) doelen.

• 1.000 burgers doen mee
• 100 vrijwilligers worden gevalideerd
• 5 burgerinitiatieven doen mee
• De burgers zijn gelukkiger en minder eenzaam

De toekomst duurzaam maken
We willen de voetafdruk die ons handelen heeft op de natuur en het klimaat verkleinen. Door het stimuleren van lokale productie en handel, met minder vervoersbewegingen, geven we prioriteit aan duurzame initiatieven. We belonen gedrag dat een duurzame en gezonde levensstijl en een nieuwe circulaire economie bevordert. Hierbij staan centraal de minder draagkrachtige bedrijven, organisaties en bewoners.

• De munt ondersteunt het programma Community Wealth Building en het Masterplan
• 5 duurzaamheids initiatieven worden in de lokale munt beloond
• Impact is meetbaar

Welk effect willen we zien na een jaar:

In samenwerking met Overheid, Burgers, Bedrijven en Kennisinstellingen experimenteren, creëren en innoveren om de transitie naar een lokale donut economie te bewerkstelligen.’
Onze droom is dat 2Ping over 5 jaar zo vanzelfsprekend is dat je het vrijwel overal in Zuidoost kunt uitgeven met regionale en internationale aantrekkingskracht. Het sociaal en economisch kapitaal dat wordt gecreëerd in Zuidoost blijft ook grotendeels in Zuidoost. Netwerken tussen bedrijven, zzp-ers, organisaties, bewoners en initiatieven zijn verstevigd. Vanuit de gezamenlijke waarde die we creëren ontstaat er een overvloed aan kansen en mogelijkheden. Het stelt ons in staat om sociale, economische en duurzame doelen te realiseren. Dat de lokale munt:
De lokale economie is versterkt door geld lokaal te laten stromen

• De lokale munt is geïntroduceerd in de Bijlmer, met behulp van bestaande software van Stro/Cyclos (Een digitaal systeem waar iedereen zich veilig bij voelt)
• Social return is lokaal ingezet
• lokale inkoop is gestimuleerd

De sociale waarden zijn geactiveerd

• Vrijwilligerswerk wordt vergoedt
• De sociale, lokale netwerken zijn versterkt

Lokaal geld heeft bijgedragen aan de toekomst meer duurzaam maken

• CO2 reductie is meetbaar gemaakt doordat lokaal transport en productie tot stand is gekomen ipv grote afstanden
• Energietransitie is gestimuleerd via projecten

Integrale resultaten

• Waarde: sociaal, in ruil en in geld zichtbaar en meetbaar maakt via een dashboard
• Er is minimaal 1 experiment uitgevoerd vanuit het Living Lab waar actiegericht leren en experimenteren centraal staat en een kennisinstelling is actief aangehaakt
• Lokaal Geld Zuidoost is iIngebed is bij het programma “Community Wealth Building en het Masterplan van de gemeente Zuidoost.
• Er is een implementatie plan ontwikkelt over hoe de vervolg stappen vorm te geven. Te denken valt aan het opschalen/uitbreiden van het experiment, het starten van nieuwe experimenten, het aanpassen van de aanpak, etc. Onderdeel van het implementatie plan is dat we kijken naar het software systeem en of we vanuit dit systeem blijven opereren of ons eigen systeem gaan ontwikkelen met behulp van lokale experts.
• De lokale munt wordt breed gedragen door diverse gemeenschappen en netwerken in Zuidoost, o.a. door de inzet van ambassadeurs en het uitrollen van onze campagne. Hierdoor ontstaat een brede en representieve community van gebruikers
• Een kennisinstelling is actief aangehaakt bij het Living Lab

Communicatie

Bij al onze activiteiten maken we gebruik van lokale media kanalen zoals Zuidoost TV, Radio Mart, Razo, New Metropolis Zuidoost, facebook en whatsapp groepen. Dit is van belang om draagvlak te creëren bij de bevolking van Zuidoost. Maar ook om het consortium uit te breiden met nieuwe partners. Ook via het verspreiden van flyers en nieuwsbrieven willen we zoveel mogelijk onze impact bekend maken. Hier zijn de links waar dit initiatief via social media in de spotlight staat: https://amsterdam.groenlinks.nl/podcast/aflevering10
https://www.dezwijger.nl/programma/cinema-klimaattafel

Meerwaarde tov andere vormen van lokaal geld. Wat voegt dit toe op de bestaande lokaal geld vormen:

Geld is een afspraak van wederzijds vertrouwen, maar geld is ook energie die pas waarde genereerd als het stroomt. Het is daarom essentieel om te kijken naar de bedding, het ecosysteem waarin het geld blijft stromen. Hoe geef je het een dienende rol? Experimenten in Nederland vonden voornamelijk plaats in bedrijfsnetwerken tussen bedrijven (United, Utrechtse Euro) en in communities waarbij individuen diensten uitwisselen (Lets, Makkies). Al deze initiatieven zijn tot nu beperkt gegroeid, maar nooit opgebloeid en een marginale rol blijven spelen. We gaan met lokaal geld 4 helixen verbinden (Overheid, Burger, Bedrijfsleven en kennisinstituten) waardoor de munt makkelijker blijft stromen en steeds weer waarde kan creëren. We omarmen daarbij bestaande initiatieven en ook bestaande munten kunnen meedraaien in het geheel.We willen het wiel niet opnieuw uitvinden, maar leren van bestaande initiatieven zoals de Noppes, de Makkie, de Ecocoin, Circulair geld van Stro, Tijdsparen. Ook innovaties op het gebied van fintech, tokens en blockchain willen wij op implementatie mogelijkheden onderzoeken. Fintech en blockchain bieden de mogelijkheid te leren van de routing die het lokaal geld aflegt.

Kernwaarden en spelregels

Met elkaar bepalen we de spelregels die voortkomen uit onze gezamenlijke kernwaarden: inclusief, verbindend, transparant, gelijkwaardig, wederkerig en duurzaam. Met bottom-up projecten stimuleren we de waardecreatie en (mede)eigenaarschap. Daarnaast ondersteunt het bedrijven om de transitie slag te maken naar een duurzame, toekomstbestendige en purposedriven onderneming. Rechtvaardigheid in plaats van ongelijkheid. Impact in plaats van onhoudbare groei. Overvloed in plaats van schaarste. We hebben oog voor veiligheid, wetgeving en privacy.