Smart city technology: a case for digital social innovation

For decades, the behaviour of urban planners and politicians, but also of residents, has been determined by images of the ideal living environment, especially for those who can afford it. The single-family home, a private garden and the car in front of the door were more prominent parts of those images than living in an inclusive and complete neighbourhood. Nevertheless, such a neighbourhood, including a 'house from the 30s', is still sought after. Attempts to revive the idea of 'trese 'traditional' neighbourhoods' have been made in several places in the Netherlands by architects inspired by the principles of 'new urbanism' (see photo collage above). In these neighbourhoods, adding a variety of functions was and is one of the starting points. But whether residents of such a neighbourhood will indeed behave more 'locally' and leave their cars at home more often does not depend on a planning concept, but on long-term behavioural change.
An important question is what changes in the living environment residents themselves prefer. Principles for the (re)design of space that are in line with this have the greatest chance of being put into practice. It would be good to take stock of these preferences, confront (future) residents conflicting ideas en preconditions, for instance with regard to the necessary density. Below is a number of options, in line with commonly expressed preferences.

1. Playing space for children

Especially parents with children want more playing space for their children. For the youngest children directly near the house, for older children on larger playgrounds. A desire that is in easy reach in new neighbourhoods, but more difficult in older ones that are already full of cars. Some parents have long been happy with the possibility of occasionally turning a street into a play street. A careful inventory often reveals the existence of surprisingly many unused spaces. Furthermore, some widening of the pavements is almost always necessary, even if it costs parking space.  

2. Safety

High on the agenda of many parents are pedestrian and cycle paths that cross car routes unevenly. Such connections substantially widen children's radius. In existing neighbourhoods, this too remains daydreaming.  What can be done here is to reduce the speed of traffic, ban through traffic and make cars 'guests' in the remaining streets.  

3. Green

A green-blue infrastructure, penetrating deep into the immediate surroundings is not only desired by almost everyone, but also has many health benefits. The presence of (safe) water buffering (wadis and overflow ponds) extends children's play opportunities, but does take up space. In old housing estates, not much more is possible in this area than façade gardens on (widened) pavements and vegetation against walls.  

4. Limiting space for cars

Even in older neighbourhoods, opportunities to play safely and to create more green space are increased by closing (parts of) streets to cars. A pain point for some residents. One option for this is to make the middle part of a street car-free and design it as an attractive green residential area with play opportunities for children of different age groups. In new housing estates, much more is possible and it hurts to see how conventionally and car-centred these are often still laid out. (Paid) parking at the edge of the neighbourhood helps create a level playing field for car and public transport use.  

5. Public space and (shopping) facilities

Sometimes it is possible to turn an intersection, where for instance a café or one or more shops are already located, into a cosy little square. Neighbourhood shops tend to struggle. Many people are used to taking the car to a supermarket once a week to stock up on daily necessities for the whole week. However, some neighbourhoods are big enough for a supermarket. In some cities, where car ownership is no longer taken for granted, a viable range of shops can develop in such a square and along adjacent streets. Greater density also contributes to this.  

6. Mix of people and functions

A diverse range of housing types and forms is appreciated. Mixing residential and commercial properties can also contribute to the liveliness of a neighbourhood. For new housing estates, this is increasingly becoming a starting point. For business properties, accessibility remains an important precondition.  

7. Public transport

The desirability of good public transport is widely supported, but in practice many people still often choose the car, even if there are good connections. Good public transport benefits from the ease and speed with which other parts of the city can be reached. This usually requires more than one line. Free bus and tram lanes are an absolute prerequisite. In the (distant) future, autonomous shuttles could significantly lower the threshold for using public transport. Company car plus free petrol is the worst way to encourage sensible car use.  

8. Centres in plural

The presence of a city centre is less important for a medium-sized city, say the size of a 15-minute cycle zone, than the presence of a few smaller centres, each with its own charm, close to where people live. These can be neighbourhood (shopping) centres, where you are sure to meet acquaintances.  Some of these will also attract residents from other neighbourhoods, who walk or cycle to enjoy the wider range of amenities. The presence of attractive alternatives to the 'traditional' city centre will greatly reduce the need to travel long distances.
 
The above measures are not a roadmap for the development of a 15-minute city; rather, they are conditions for the growth of a liveable city in general.  In practice, its characteristics certainly correspond to what proponents envisage with a 15-minute city. The man behind the transformation of Paris into a 15-minute city, Carlos Moreno, has formulated a series of pointers based on all the practical examples to date, which can help citizens and administrators realise the merits of the 15-minute city in their own environments. This book will be available from mid-June 2024 and can be reserved HERE.
 
For now, this is the last of the hundreds of posts on education, organisation and environment I have published over the past decade. If I report again, it will be in response to special events and circumstances and developments, which I will certainly continue to follow. Meanwhile, I have started a new series of posts on music, an old love of mine. Check out the 'Expedition music' website at hermanvandenbosch.online. Versions in English of the posts on this website will be available at hermanvandenbosch.com.

Als Amsterdam Smart City netwerk bijten we ons vast in complexe stedelijke transitievraagstukken. Ze zijn complex omdat doorbraken nodig zijn; van kleine doorbraakjes, tot grotere systeem doorbraken. Denk aan bewegingen rond; organisatie-overstijgend werken, domein-overstijgend werken, en van competitief naar coöperatief. Als netwerk zetten we samenwerkingsprojecten op waarin we gaandeweg ondervinden met wat voor barrières we te maken hebben en wat voor doorbraken er nodig zijn.

Tijdens ons jaarlijkse Partnerdiner op 2 april, hadden we het samen met eindverantwoordelijken van onze partnerorganisaties over de strategische dilemma’s die spelen bij transitievraagstukken. Als gespreksstarters gebruikten we onze lopende onderwerpen van 2024: De coöperatieve metropool, de ondergrond, de circulaire metropool en drijvende wijken. De gesprekken aan tafel gingen echter over wat er aan de basis staat van het werken aan transitievraagstukken. Zo ging het bijvoorbeeld over; het samenwerken aan visies en scenario’s, leiderschap, burgerlijke ongehoorzaamheid en de kracht van coöperaties. In dit artikel bespreek ik beknopt een aantal onderwerpen die onder de aandacht werden gebracht door onze gasten.

Belangen en visie organiseren
Bij een vraagstuk of onderwerp als de ondergrond, gaan we het al snel hebben over de data en de oplossingen. Dat is ‘te makkelijk’. Technisch gaat het allemaal wel kunnen, maar als we daar te snel beginnen met de oplossing lopen we over een aantal jaar weer vast. Het is belangrijk om eerst een stapje terug te doen en een gedeeld belang en gedeelde visie te organiseren.

Hoe je belanghebbenden verzamelt, en de methode om tot een gedeelde visie te komen, dat is wat meer aandacht verdient. Neem het ondergrond vraagstuk als voorbeeld. Op welke schaal organiseer je daarvoor de belanghebbenden? Aan de oppervlakte hebben we Gemeentelijke en Provinciale grenzen, maar in de ondergrond liggen netwerken van kabels en leidingen die op andere schaal zijn geïnstalleerd en hebben we te maken met bodemtypologieën met verschillende behoeften.

Samen voorstellen en voorspellen
Dat waar je naartoe wilt werken, dat moet van iedereen voelen. Het is belangrijk om een setting te creëren van gedeeld eigenaarschap, waarin iedereen zich ook gehoord voelt, en dat je voelt dat de mensen met wie je gaat samenwerken ook voor jouw belangen op zullen komen. Om samen tot een visie te komen, is het belangrijk om te werken aan scenario’s en die samen te doorleven. Je moet het dan niet alleen hebben over waar je heen wilt, maar ook uitwerken wat er gebeurt als je niets doet of als het helemaal verkeerd uitpakt.

De scenario’s zouden op waarden moeten rusten. Het beeld wat bij de scenario’s hoort is veranderlijk, maar de waarden niet. Samen ben je continu in samenspraak over wat de waarden betekenen voor het verhaal dat je creëert.

Leiderschap en een interdisciplinaire werkwijze
Transitievraagstukken en bovenstaande aanpakken verdienen een bepaald soort leiderschap. Zo zou een leidinggevende bijvoorbeeld een veranderlijke en faciliterende houding moeten tonen, en moet hij/zij vanuit waarden werken die inspireren en verbinden. Het zou meer moeten gaan over het faciliteren van doeners, het stimuleren van doelgericht samenwerken in plaats van taakgericht en ruimte bieden voor menszijn en persoonlijke expertises. Met dit laatste wordt verwezen naar een stukje burgerlijke ongehoorzaamheid. Om dingen die we belangrijk vinden in gang te zetten moeten we soms even los kunnen denken van onze organisatiestructuren en functies. We zouden wel wat vaker mogen appelleren aan ons menszijn.

Meer faciliteren en minder hiërarchie helpt ons om beleid en praktijk dichter bij elkaar te brengen, en om van competitief naar meer coöperatief te bewegen. Als je naar de uitvoering gaat mag de kracht verplaatsen naar de uitvoerders. De machtsverschuivingen tussen leidinggevenden en de doeners, met specifieke rollen en expertises, mag in een constante wisselwerking rond gaan.

Ook interdisciplinair samenwerken aan transitievraagstukken zal nog meer moeten worden gestimuleerd, en misschien wel de norm moeten worden. Bij overheden en bestuurders bijvoorbeeld, zijn transitie thema’s verdeeld over domeinen als energie, mobiliteit, etc. maar de vraagstukken zelf zijn domein overstijgend. Als voorwaarde zou je kunnen stellen dat je altijd twee transities aan elkaar moet koppelen. We zouden meer inspirerende voorbeelden moeten laten zien waarbij verschillende domeinen en transities aan elkaar worden gekoppeld, door bijvoorbeeld overheden.

Publiek-privaat-civiel
Publieke, private en civiele partijen zouden nog meer naast elkaar aan tafel mogen, in plaats van tegenover elkaar. Bedrijven kunnen verzuild zijn, of zich zo voelen, en zouden nog meer om zich heen kunnen kijken en samenwerken. Niet alleen met overheden, maar ook met civiele organisaties. Er zijn vaak meer gezamenlijke belangen dan we denken.

In een beweging naar niet-competitief samenwerken kunnen coöperaties een belangrijke factor zijn. Wanneer je meer autoriteit bij coöperaties neerlegt, weet je zeker dat er in de basis voor een wijk, een stad, haar inwoners, een publiek belang wordt gewerkt. Er liggen dan ook veel kansen bij een faciliterende houding vanuit de overheid naar coöperaties toe, en in de samenwerking tussen bedrijven en coöperaties.
 
Er zijn tijdens dit diner veel onderwerpen aan bod gekomen waar we met het netwerk mee aan de slag kunnen in onze programmering. De input wordt gebruikt voor onze lopende vraagstukken en we gaan de komende tijd in gesprek met partners om te kijken of we van start kunnen met verdiepende sessies of het ontwikkelen van methoden op (enkele van) deze onderwerpen.
<em>Wil je doorpraten over deze onderwerpen, met ons - of een van onze partners? Mailen kan naar pelle@amsterdamsmartcity.com*</em>

Op 6 en 7 juni organiseren PublicSpaces en Waag Futurelab de vierde editie van de PublicSpaces conferentie met als thema 'Taking Back the Internet'. Het tweedaags programma vindt plaats in Pakhuis de Zwijger. Via panels, keynotes, rondetafelsessies, lezingen, kunst en cultuur banen we ons een weg richting een internet waar we gezamenlijk de regels bepalen. 

> Taking Back the Internet!

Anno 2024 is het gros van digitale diensten en platforms in handen van enkele commerciële Big Tech bedrijven. Deze centralisatie van macht is niet in lijn met hoe het internet ooit bedacht is en zorgt zelfs voor maatschappij-ontwrichtende problemen. Van privacyschending en van beïnvloeding van verkiezingsuitslagen tot discriminatie door bevooroordeelde algoritmes: het monopolie van Big Tech raakt iedereen. 

Hoe herwinnen we - als burgers, organisaties en overheden - de controle op onze data en ons digitale leven? Als we zelf willen kunnen bepalen hoe ons digitale ecosysteem eruit ziet, moeten we onafhankelijk beslissingen kunnen nemen over het ontwerp, gebruik en beheer van digitale hulpmiddelen en platforms. Tijdens de conferentie gaan we daarom met sprekers, publiek en kunstenaars in gesprek over eigendom van data, privacy, interoperabiliteit, decentralisatie en meer. Kortom: technologie gebaseerd op publieke waarden. 

Programma
Het complete programma wordt in de komende weken bekend gemaakt, maar de eerste namen zijn al bekend! Staatssecretaris Alexandra van Huffelen zal de conferentie openen. Futurist Karen Palmer verzorgt de opening keynote, en econoom Francesca Bria neemt ons mee in een Europese strategie voor het ontwikkelen van een ethische digitale economie. Verwacht ook bijdragen van Luna Maurer, Mieke van Heeswijk, Bert Hubert, Kumbale Musavuli, Paolo Cirio, Nanda Piersma, Roos Groothuizen, Nastia Cistakova, Astrid Poot, Paul Keller, Toshi Reagon, Julia Janssen, Jan Zuiderveld, The Hmm, Sebastian Lasse, Marlijn Gelsing, Maaike Okano-Heijmans, Reijer Passchier, Tamara van Zwol, Lashaaawn, Benjamin Fro, Marleen Stikker, en vele anderen. 
De conferentie wordt dit jaar gemodereerd door Roland Duong en Abdo Hassan. 

Waar? Pakhuis de Zwijger, Amsterdam
Wanneer? Donderdag 6 juni & vrijdag 7 juni 2024