Waag

Public administrators, public tech developers, and public service providers face the same challenge: How to develop and use technology in accordance with public values like openness, fairness, and inclusivity? The question is urgent as we continue to rely upon proprietary technology that is developed within a surveillance capitalist context and is incompatible with the goals and missions of our democratic institutions. This problem has been a driving force behind the development of the public stack, a conceptual model developed by Waag through ACROSS and other projects, which roots technical development in public values.

The idea behind the public stack is simple: There are unseen layers behind the technology we use, including hardware, software, design processes, and business models. All of these layers affect the relationship between people and technology – as consumers, subjects, or (as the public stack model advocates) citizens and human beings in a democratic society. The public stack challenges developers, funders, and other stakeholders to develop technology based on shared public values by utilising participatory design processes and open technology. The goal is to position people and the planet as democratic agents; and as more equal stakeholders in deciding how technology is developed and implemented.

ACROSS is a Horizon2020 European project that develops open source resources to protect digital identity and personal data across European borders. In this context, Waag is developing the public stack model into a service design approach – a resource to help others reflect upon and improve the extent to which their own ‘stack’ is reflective of public values. In late 2022, Waag developed a method using the public stack as a lens to prompt reflection amongst developers. A more extensive public stack reflection process is now underway in ACROSS; resources to guide other developers through this same process will be made available later in 2023.

The public stack is a useful model for anyone involved in technology, whether as a developer, funder, active, or even passive user. In the case of ACROSS, its adoption helped project partners to implement decentralised privacy-by-design technology based on values like privacy and user control. The model lends itself to be applied just as well in other use cases:

• Municipalities can use the public stack to maintain democratic approaches to technology development and adoption in cities.
• Developers of both public and private tech can use the public stack to reflect on which values are embedded in their technology.
• Researchers can use the public stack as a way to ethically assess technology.
• Policymakers can use the public stack as a way to understand, communicate, and shape the context in which technology development and implementation occurs.

Are you interested in using the public stack in your own project, initiative, or development process? We’d love to hear about it. Let us know more by emailing us at publicstack@waag.org.

We hebben Big Tech massaal omarmd. Maar is het een warme omhelzing of verstikkende wurggreep? Kom op Witte Donderdag naar Waag Open en word getuige van een debat van evangelische proporties tussen tech nerds, technologie en gebruikers.

De dagen dat Big Tech, data-verhandelend en bubbel-creërend, ongestoord zijn gang kon gaan zijn voorbij. Maar echte spijt en verandering blijft uit. In The Silicon Passion gaat de Transmissie (David Schwarz en Derk Stenvers) op zoek naar een uitweg uit de put die technologie voor ze heeft gegraven. Op zoek naar een nieuwe relatie met Big Tech.

Hierbij halen ze inspiratie uit één van de belangrijkste verhalen over boetedoening: de kruisiging. Met Bachs’ Matthäus-Passion, live synthesizermuziek, audio- en video-technologie en een parade van kleurrijke personages zoeken ze wie of wat er precies aan het kruis genageld moet worden, en hoe de wereld er na een wederopstanding uit zou kunnen zien.

Waag Open 
Elke eerste donderdagavond van de maand opent Waag haar deuren! Kom langs om te discussiëren en te doen. Want we gaan niet alleen in discussie over maatschappelijke thema's en de toekomst - je leert daarnaast ook altijd iets praktisch. Iets dat je altijd al hebt willen uitproberen, zoals de 3D-printer in het FabLab, of juist iets dat je nooit had verwacht, zoals uitpluizen hoe DNA in elkaar zit in ons biotech-lab. Waag Open vindt plaats in (een van) de maakplaatsen op de eerste en tweede verdieping van het historische Waaggebouw op de Nieuwmarkt.

Toegankelijkheid
Omdat het Waag-gebouw een beschermd monumentaal pand is, is het helaas niet voorzien van een lift. Dit evenement vindt plaats in de Makersguild op de eerste verdieping van het Waag-gebouw. 
Mocht je krap bij kas zitten en wel graag aan dit evenement willen deelnemen, neem dan contact op met tanja [@] waag [punt] org. 

Bijzondere samenwerking
In 2021 vroeg medialab SETUP aan meerdere kunstenaars om met behulp van de Matthäus Passion op zoekt te gaan naar inspiratie voor boetedoening en vergeving voor de zonden van big tech. De samengestelde groep van multidisciplinair theatercollectief de Transmissie en muzikant Rodrigo Ferreira zorgde voor een verpletterend eindresultaat met een livestream optreden vanuit Theater Kikker en Pakhuis de Zwijger in april 2021. De performance werd in 2022 doorontwikkeld en was o.a. te zien tijdens SPRING Festival en May Contain Hackers.

On March 9 2023, it is once again time for The State of the Internet, a gathering to discuss the big issues of privacy, platformisation, self-determination and digital rights. This year's lecture will be led by writer, artist, journalist and technologist James Bridle (they/them). Bridle explores how radical technological models can decentralise power. The lecture is in English.

About James Bridle
James Bridle works as a writer, artist, journalist and technologist. Their artworks have been commissioned by galleries and institutions and exhibited worldwide. Bridle writes about literature, culture and networks and has been published in magazines and newspapers including Wired, the Atlantic, the New Statesman, the Guardian and the Financial Times.
With a background in computer science, they consider the question of what intelligence is. In the new book Ways of Being, Bridle considers the fascinating, uncanny and multiple ways of existing on Earth. They wonder what it means to be intelligent? Is it something unique to humans or do we share it with other creatures? And what can we learn from the intelligence of the natural systems that surround us?

About The State of the Internet
On 15 January 2019, Waag kicked off the first edition of The State of the Internet. Since then, we have been commemorating annually the moment when, for Amsterdam, the internet became accessible as a public domain. This year, it has been 29 years since the Digital City opened its doors and the internet became publicly accessible. During the first edition in 2019, professor of media and digital society José van Dijck delivered the lecture, zooming in on the role of platforms in our public space. In 2020, Jaap-Henk Hoepman, expert on privacy by design, addressed our digital identity. In 2021, Sennay Ghebreab spoke about bias in algorithms. In 2022 Nani Jansen Reventlow, award-winning human rights lawyer specialising in strategic litigation at the intersection of human rights, social justice and technology delivered the lecture.
Missed the previous lectures? You can find them here (all in Dutch):

• The State of the Internet 2019
• The State of the Internet 2020
• The State of the Internet 2021
• The State of the Internet 2022

The State of the Internet 2023 is organised by Waag, SIDN, the SIDN fund and the Amsterdam Public Library (OBA), Singel Uitgeverijen and De Groene Amsterdammer. For years, the SIDN Fund has supported internet initiatives that shape a strong internet in which public values are safeguarded. Money should not be a barrier in learning about ways to improve our internet. If the admission fee prevents you from attending, email puck@waag.org, so we can make sure you can attend The State of the Internet.

Neem het heft in eigen handen en word onafhankelijk van de extractieve businessmodellen van grote bedrijven die een cloud aanbieden. Tijdens Waag Open op donderdag 2 maart leer je hoe je de cloud verlaat door je eigen server te bouwen.

Als we nu willen samenwerken aan dezelfde bestanden, dan werken we vaak in de cloud. De cloud laat ons gemakkelijk bestanden delen, videogesprekken voeren en meetings inplannen in elkaars agenda. De cloud is een service die meestal door een bedrijf wordt geleverd. Het verbindt en synchroniseert verschillende computers met elkaar.

De term ‘cloud’ is vaag en impliceert iets lichts en immaterieels. Klopt dat wel? Achter een cloud liggen fysieke ruimtes vol met servers, kabels, computers en infrastructuur. Er is niks licht, immaterieel of mystiek aan een datacenter.

Alles wat je op Google Drive opslaat, wordt geanalyseerd om een profiel over je te maken, wat uiteindelijk wordt verkocht om je gepersonaliseerde reclame te tonen. Veel mensen zijn zich wel bewust van dit soort praktijken. Maar hoe ontsnap je aan dit soort ogenschijnlijke 'gratis' tools. Voor veel mensen geldt dat het gevaar van extractieve businessmodellen niet opweegt tegen het gemak van de gebruiksvriendelijke interfaces van een service zoals Google Drive.

Om het heft terug in eigen hand te nemen gaan we tijdens deze Waag Open aan de slag met het bouwen van je eigen server. Vroeger het domein van code-ninjas en nachtelijke nerds, maar nu voor iedereen binnen handbereik. Tijdens de workshop laat Douwe Schmidt zien hoe je je eigen server inricht, onderhoudt en gebruikt.

Benodigdheden:

• Een laptop met MacOS of Linux (helaas is er geen Windows support)
• Een oplader of volledig opgeladen accu

Programma

19:30 - 19:45 Welkom & introductie door Waag
19:45 - 21:15 Workshop door Douwe Schmidt: aan de slag met een eigen server
21:15 - 21:30 Plenaire samenvatting van de ervaringen en inzichten
21:30 - 22:00 Afronding en vragen

Dit evenement is in het Nederlands.

Wat je tijdens de workshop zult leren:

• Wat is een (virtuele private) server?
• Hoe krijg ik toegang tot mijn server?
• Hoe geef ik mijn familie en vrienden toegang?
• Hoe installeer ik Nextcloud?
• Wat kan ik met een eigen server?

Waag Open

Elke eerste donderdagavond van de maand opent Waag haar deuren! Kom langs om te discussiëren en te doen. Want we gaan niet alleen in discussie over maatschappelijke thema's en de toekomst - je leert daarnaast ook altijd iets praktisch. Iets dat je altijd al hebt willen uitproberen, zoals de 3D-printer in het FabLab, of juist iets dat je nooit had verwacht, zoals uitpluizen hoe DNA in elkaar zit in ons biotech-lab. Waag Open vindt plaats in (een van) de maakplaatsen op de eerste en tweede verdieping van het historische Waaggebouw op de Nieuwmarkt.

Mocht je krap bij kas zitten en wel graag aan dit evenement willen deelnemen, neem dan contact op met tanja [@] waag [punt] org.

<em>Met dank aan de sponsoring van Greenhost kunnen de eerste 30 deelnemers aan de slag met het inrichten van een eigen server en die vervolgens 3 maanden onderhouden en gebruiken.</em>

'Het bleef altijd ietwat onduidelijk hoe de ijsberen op de Noordpool er daadwerkelijk baat bij zouden hebben als ik mijn lichtschakelaar omdraaide.'

Als kind kreeg je misschien te horen dat je het licht moest uitdoen als je een kamer verliet, omdat je aan de ijsberen moest denken. Voor kunstenaar Rosalie Apituley bleef het altijd onduidelijk hoe de ijsberen op de Noordpool er uiteindelijk baat bij zouden hebben als zij de lichtschakelaar omdraaide.

Terwijl we steeds afhankelijker zijn geworden van de infrastructuren om ons heen, begrijpen we ze steeds minder. De meterkast is de afgelopen jaren een blackbox geworden; het werkt, dus maakt het minder uit om te begrijpen wat er allemaal achter die deur gebeurt. Maar vandaag, met de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis die daarmee gepaard gaat, is het ineens het gesprek van de dag.

Rosalie vroeg zich af: hoeveel kWh gebruik ik eigenlijk per dag? Het onderzoek dat ze begon leidde tot het ontwerpen van twee lampen, die ons helpen ons energieverbruik tastbaar te maken. En de blackbox van de meterkast te openen. 

Door aan de tafellamp te draaien of aan de hanglamp te trekken, kun je zelf bepalen hoeveel wattuur licht je wilt ontvangen. De tafellamp draait dan terug, en de hanglamp rolt op. Hierdoor wordt de abstracte eenheid van een wattuur vertaald in een ervaring. Een poging van Rosalie om de elektriciteitsmeter uit de meterkast te halen en in onze leefruimte te plaatsen, als een fysieke interactie. 

Tijdens deze februari-editie van Waag Open zal Rosalie haar onderzoek presenteren en de lampen die ze heeft ontwikkeld demonstreren. Hierna neemt ze je middels een workshop mee in haar ontwerpproces, waarin je zelf wordt uitgedaagd om toepassingen voor in huis te bedenken die ons anders laten nadenken over ons eigen energieverbruik. 

Programma
19:15 – 19:30 uur: inloop
19:30 – 19:40 uur: inleiding door Waag
19:40 – 20:10 uur: presentatie Rosalie Apituley
20:15 – 21:45 uur: workshop
21:45 – 22:00 uur: afsluiting

Over Rosalie Apituley
In 2022 studeerde Rosalie (cum laude) af met Product Design aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Haar specialisaties als ontwerper zijn vooral ontwerponderzoek, conceptontwikkeling en social design.
Ze heeft een kritische blik op bestaande verschijningsvormen en systemen, en houdt ervan om complexe materie te ontrafelen. Haar praktijk hecht veel waarde aan de rol van humor binnen design naar een meer regeneratieve toekomst. 
"Het is de rol van ontwerpers om onze infrastructuren te helpen vormen zodat alle mensen ze weer kunnen begrijpen."

Waag Open 
Elke eerste donderdagavond van de maand opent Waag haar deuren! Kom langs om te discussiëren en te doen. Want we gaan niet alleen in discussie over maatschappelijke thema's en de toekomst - je leert daarnaast ook altijd iets praktisch. Iets dat je altijd al hebt willen uitproberen, zoals de 3D-printer in het FabLab, of juist iets dat je nooit had verwacht, zoals uitpluizen hoe DNA in elkaar zit in ons biotech-lab. Waag Open vindt plaats in (een van) de maakplaatsen op de eerste en tweede verdieping van het historische Waaggebouw op de Nieuwmarkt.

Toegankelijkheid
Omdat het Waag-gebouw een beschermd monumentaal pand is, is het helaas niet voorzien van een lift. Dit evenement vindt plaats in de Makersguild op de eerste verdieping van het Waag-gebouw. 

Speel mee met Black Mirror Stories van kunstenaar Roos Groothuizen, een kaartspel geïnspireerd op het bestaande spel Black Stories en de populaire serie Black Mirror. Lukt het jou om ze te ontrafelen? 

De afgelopen jaren zijn de grootste spelers in de technologie, waaronder Facebook, Google en TikTok in opspraak geraakt door allerlei schandalen. Hun diensten zouden schadelijk zijn voor onze gezondheid, ons zelfvertrouwen, onze kennis en de democratie.

Digitale technologie is gigantisch en ontwikkelt zich zo snel, dat politici er maar weinig grip op krijgen. Zelfs de ontwikkelaars van de technologie zeggen dat ze “niet wisten waar ze aan begonnen” voordat alles uit de hand liep. Zo heeft onder andere de bedenker van de like-knop spijt van zijn uitvinding.

Hoe zouden die negatieve gevolgen in de toekomst voorkomen kunnen worden?
Het bedenken van verhalen en fantasieën heeft ons vaak geholpen bij dit vraagstuk. (Science-fiction)verhalen vormen tastbare voorbeelden die we in gesprekken, ontwerpen en zelfs wetsvoorstellen gebruiken om recente en toekomstige gebeurtenissen te kunnen begrijpen en in te kaderen. Door scenario’s te bedenken, kun je de consequenties van (bijvoorbeeld) technologie tastbaar maken.

Het spel Black Mirror Stories bestaat uit geïllustreerde kaarten met dystopische, tech-gerelateerde raadsels. In deze workshop creëer je na het spelen van het spel ook je eigen scenario’s door Black Mirror Stories te bedenken. 

Black Stories is een kaartspel met gitzwarte raadsels. Een speler heeft een raadselkaart vast en de andere spelers moeten raden wat er met het personage in het verhaal mis is gegaan door ja/nee-vragen te stellen.

Black Mirror is een televisieserie. Elke aflevering is een ander verhaal waarin technologische ontwikkelingen van deze eeuw centraal staan. 

Programma
19:15 deur open
19:30 - 19:40 welkom & introductie door Waag
19:40 - 19:50 introductie door Roos Groothuizen
19:50 - 20:00 start spel Black Mirror Stories
20:15 - 21:00 workshop: bedenk je eigen toekomstscenario
21:00 - 22:00 terugkoppeling, napraten en borrel

Over de kunstenaar
Roos Groothuizen is een mediakunstenaar die strijdt voor digitale mensenrechten. In haar praktijk en binnen het kunstcollectief Telemagic doet ze onderzoek naar de menselijke kant van onzichtbare algoritmes, informatiefilters en oneerlijke distributie.

Waag Open 
Elke eerste donderdagavond van de maand opent Waag haar deuren! Kom langs om te discussiëren en te doen. Want we gaan niet alleen in discussie over maatschappelijke thema's en de toekomst - je leert daarnaast ook altijd iets praktisch. Iets dat je altijd al hebt willen uitproberen, zoals de 3D-printer in het FabLab, of juist iets dat je nooit had verwacht, zoals uitpluizen hoe DNA in elkaar zit in ons biotech-lab. Waag Open vindt plaats in (een van) de maakplaatsen op de eerste en tweede verdieping van het historische Waaggebouw op de Nieuwmarkt.

Toegankelijkheid
Omdat het Waag-gebouw een beschermd monumentaal pand is, is het helaas niet voorzien van een lift. Dit evenement vindt plaats in de Makersguild op de eerste verdieping van het Waag-gebouw. 

Welke sporen laat jij achter als je online gaat? Met vijf werken van lokale en internationale kunstenaars toont de expositie Digital Shadows van Waag Futurelab onze verstrengeling met digitale technologieën, sociale media en algoritmes. De werken werpen een nieuw licht op onze dagelijkse verhouding tot technologie. 

Elke keer als we een digitale service gebruiken, laten we een digitale schaduw achter. Adverteerders en databedrijven tracken zorgvuldig je digitale schaduw: de websites die je bezoekt, de producten die je liked en de onderwerpen die je aandacht vasthouden. Hoe beter ze je kennen, hoe beter ze je kunnen benaderen met gepersonaliseerde producten of verleidelijke ideeën. 

‘Schaduw’ hier betekent niet alleen de sporen die je achterlaat, maar ook de algoritmes en fysieke infrastructuur die vaak minder zichtbaar is. Deze tentoonstelling kijkt naar de gevolgen van de snelle digitalisering van onze levens, en de onbewuste vooroordelen die dat opwerpt in de schaduwen. Door verschillende internationale en lokale kunstenaars bij elkaar te brengen, werpt de expositie een licht op de kritische, speelse, feministische, futuristische en anti-commerciële kanten in de digitale wereld. 

De schijnbaar onaantastbare digitale schaduw heeft altijd een fysieke evenknie. Hoewel niet altijd zichtbaar of herkenbaar, is de digitale en virtuele werkelijkheid gebouwd op de fysieke wereld — denk aan de servers, onderzeese kabels, de mineralen in je smartphone en de elektriciteit waarop je computer werkt. Deze tentoonstelling daagt je uit om na te denken welke materialen en interfaces we aanraken in de digitale ruimte. Welke vooronderstellingen, uitbuitingssystemen en afval creëren we hiermee? Kan het ook anders?

Wat te verwachten

Deze tentoonstelling bestaat uit vijf kunstwerken. Elk werk kietelt je brein om op een nieuwe manier na te denken over jouw digitale schaduw en de technologieën in je smartphone of laptop. We nodigen je uit om ze te bekijken en de interactie aan te gaan.

TheirTok (1) van Tomo Kihara (JP) onderzoekt op een speelse manier waarop algoritmes een profiel van je opbouwen en je aandacht vasthouden, om je data voor geld te verkopen aan reclamebedrijven. Gestures of Truthfulness (2) door Caroline Sinders (US/GB) kijkt naar hoe informatie op sociale media als ‘betrouwbaar’ wordt bestempeld, en de gebaren en scenografie waarmee iets als waarheid wordt gepresenteerd. Kunstenaar Lukas Engelhardt (DE/NL) duikt in de materialiteit van servers en de politieke relevantie van self-hosting met zijn werk Squatting the Cloud(3).

Ibiye Camps (GB) Behind Shirley (4) bekijkt de ontstaansgeschiedenis van raciale vooroordelen in gezichtsherkenningstechnologie en hoe je dit kunt tegengaan. Als onderdeel van zijn onderzoeksproject Disobedient Devices toont Dani Ploeger (NL) Een korte film, The Cults (5), met een sciencefiction perspectief op de toe-eigening van verouderde consumententechnologieën ('orodha' in Kiswahili) en de transformatie ervan tot apparaten met nieuwe toepassingen en betekenissen, een gangbare praktijk in Kenia.

Feestelijke opening

Kom je naar de feestelijke opening op vrijdagavond 9 december? We beginnen met een verdiepende panel talk met kunstenaars en experts, gevolgd door de officiële expo opening met een borrel en muziek!

Programma
15:30 - 17:00 uur: Panel talk met o.a. Ibiye Camp en Tomo Kihara (meld je hiervoor aan via de button)
17:30 - 19:00 uur: Officiële opening + borrel

Panel talk

In het openingspanel van Digital Shadows zullen deelnemende kunstenaars van de expositie samen met Waags onderzoeksdirecteur in gesprek gaan over prominente elementen van verantwoording in de sterk algoritmisch gemedieerde relaties die we in het digitale domein aangaan, bijvoorbeeld in de sociale media. Wie heeft de touwtjes in handen? Hoe kunnen we ons tegen die controle verzetten? Wat zijn de uitgangspunten of behoeften om het vertrouwen te herstellen? En wat is het gewenste beleid van aandacht?
Vanuit hun werken zullen de kunstenaars oplossingen presenteren om onopgemerkte elementen, de materialiteit en de gevolgen van de programmering van onze digitale systemen, zichtbaar en ervaarbaar te maken. Ze maken een cartografie van vooroordelen en controlemechanismen en voeren prefiguratief verzet en creatieve alternatieve manieren van relateren in de digitale transformatie uit.

meld je aan voor de panel talk

Workshops & rondleidingen

Als randprogrammering bij de tentoonstelling kun je je binnenkort inschrijven voor een workshop met kunstenaar Tomo Kihara op zaterdag 2 december om 14:00 uur. Daarnaast geven we rondleidingen in de OBA. De exacte data en tijden worden binnenkort bekend gemaakt.

Over deze expo

De tentoonstelling Digitale schaduwen is gecureerd door Waag Futurelab en mede gefinancierd en ondersteund door de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Het is onderdeel van het Europese onderzoeksproject Artsformation, waarbij kunstenaars bijdragen aan het ontwerpen van meer open, eerlijke en inclusieve technologieën.

Citizen science is on the rise and measurement communities are seen as equal by more and more governments and businesses. This is just as well, because they are the most important experts on their own living environment.

In this second edition of The State of Citizen Science we explore what it takes to democratise knowledge. How can citizen scientists and scientists work together in a satisfactory way? What do citizen scientists need from policymakers? And what can measurement communities around the country learn from each other?

The meetup will start with a panel discussion between a citizen scientist, scientist and policymaker. Then we'll break out into workshops. It promises to be an interactive meeting where the exchange of knowledge and experiences is central. At the end of the workshops there will be a tour of the DDW exhibitions in the Klokgebouw and drinks afterwards.

Programme

14:00-15:45 hrs - panel and workshops
16:00-17:00 hrs - guided tour of Klokgebouw including Waag installations
17:15-18:00 hrs - drinks back at Baltan Laboratories
This event is mostly Dutch. 

About Waag Futurelab

Waag Futurelab is a platform for designers and artists to research current societal issues. Waag brings together all relevant parties through expositions, presentations, experiments, debates and reflection. In the four-year Expeditions to planet B programme, Waag Futurelab is finding the answer to the following design questions: what if a planet B would exist? How would we re-design our world and our lives? And what does that teach us about the here and now?