Onderzoek van HvA en Metabolic maakt de impact van vrijgekomen hout uit Amsterdamse renovatieprojecten van woningcorporaties zichtbaar: ‘Het Oosterpark zou 30 jaar nodig hebben om al het hout te produceren dat hier beschikbaar komt.’
Hout, metaal, kunststof, steen: er komen veel materialen vrij bij renovatieprojecten. Maar een duidelijk overzicht hiervan ontbreekt. Zonde, want deze materialen bieden mogelijkheden voor hergebruik. Een materiaalstroomanalyse van woningcorporaties Ymere en Rochdale, uitgevoerd door de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en Metabolic als expert op gebied van circulair bouwen en materiaalgebruik, laat zien dat er vooral veel hout vrijkomt. Een materiaal dat nog te vaak in de afvalverbrandingsinstallatie belandt, terwijl het een hoog hergebruikpotentie heeft. Het onderzoek is voor de woningcorporaties een eerste stap om meer te doen met hout dat vrijkomt uit hun renovaties.
De cijfers liegen er niet om, in totaal kan er 281 m3 hout uit een selectie van 12 Amsterdamse renovatieprojecten van woningcorporaties Ymere en Rochdale worden gehaald. Dat staat gelijk aan het hout waar een bos ter grootte van het Amsterdamse Oosterpark 30 jaar voor nodig heeft om het te produceren. Meer dan 60% van dit hout wordt verbrand, wat zorgt voor 110.270 kg CO2-uitstoot; evenveel als de jaarlijkse energie- en warmtegerelateerde uitstoot van 29 huishoudens. Als we ons dan realiseren dat dit om slechts een fractie gaat van de renovatieprojecten in Nederland, laat dat concreet zien hoe groot de impact van de gebouwde omgeving is, vertelt Nico Schouten, Green building consultant bij Metabolic.
Hout voor circulaire toepassingen in de Robot Studio
De analyse toont aan dat er met name veel hout vrijkomt van raamkozijnen en deuren, dat mogelijkheden biedt voor circulaire toepassingen, zegt Tony Schoen, projectleider van het onderzoek Circular Wood for the Neighbourhood. ‘In de Robot Studio leren we hoe we dit soort hout kunnen verwerken met industriële robots. Het plan is om met de robots prototypes te maken van praktijkcases gerelateerd aan dit soort renovatieprojecten, waarin we de grootste impact kunnen maken. Wij denken met robots het hout efficiënt te kunnen verwerken, terwijl handmatige verwerking veel te duur zou zijn.’
Studenten en onderzoekers van HvA kunnen in de Robot Studio gaan ontwerpen met de reststromen, wat ervoor zorgt dat de toepassingen makkelijk schaalbaar zijn, verklaart Schouten van Metabolic. ‘Het demontabel in elkaar zetten van producten en het ontwerpen met reststromen is een belangrijke stap om de impact van de bouwsector te minimaliseren. En robottechnieken zijn essentieel om dit lokaal te doen.’
Digitale marktplaats en ontwerpersplatform
Op de lange termijn wil de HvA de gehele keten van houtinzameling tot verwerken in nieuwe toepassingen onderzoeken en ‘in de vingers krijgen’, sluit Marta Malé-Alemany, hoofd van de Robot Studio, af. ‘In dit project kijken we vooral naar de potentie van twee woningcorporaties en zien we nu al de voordelen van een intensievere samenwerking voor circulaire toepassingen. Door bijvoorbeeld de planning en logistiek van gebouwrenovaties per gebied te gaan coördineren, kunnen houten materialen worden vrijgemaakt voor hergebruik waarvan verschillende bedrijven in dat gebied profiteren. Ook gaan we de technische stappen verder onderzoeken in samenwerking met de houtverwerkende industrie. Hiermee willen we ervoor zorgen dat onze ideeën van houtverwerking tot circulaire ontwerptoepassingen geïmplementeerd kunnen worden door de bedrijven’.
Meer informatie Circular Wood for the Neighbourhood
De HvA voert het project Circular Wood for the Neighborhood (RAAK-publiek-project van Regieorgaan SiA) uit samen met Ymere , Rochdale , TU Delft , Metabolic en andere partners. Het project wordt uitgevoerd door de Digital Production Research Group van het Centre of Expertise Urban Technology van de HvA, waar onderzoek wordt gedaan hoe geavanceerde ontwerp- en productiemethoden (ook wel ‘Digitale Productie’ genoemd) gebruikt kunnen worden om maatschappelijke vraagstukken aan te vliegen. De groep werkt aan onderzoeks- en onderwijsactiviteiten in de Robot Studio.
Metabolic doet in Nederland veel werk aan het in kaart brengen van materiaalstromen en het onderzoeken van hergebruikpotentie van materialen. Zo hebben zij voor het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) de nationale consumptie en afstoot van de Nederlandse bouwsector in kaart gebracht en werken zij op nationaal en regionaal gebied veel aan urban mining . Ook doen zij dit op kleinere schaal voor gebiedsontwikkeling en bouwprojecten. De kennis die zij over de jaren hebben opgedaan, zetten zij nu in als achtergrondinformatie voor Circular Wood for the Neighbourhood.
