Elektrisch rijden, slim laden, auto’s delen: mobiliteit is radicaal aan het veranderen. Hoe moeten bedrijven in de mobiliteitssector omgaan met die talloze mogelijkheden en de toenemende complexiteit die daarmee gepaard gaat? Onderzoeker René Bohnsack (HvA) ontwikkelde een tool met businessmodel-patronen: een verzameling van bewezen praktische oplossingen en verdienmodellen die gebruikt kan worden om de creativiteit in het innovatieproces te stimuleren.
‘Onze missie is om bedrijven in staat te stellen te profiteren van de innovatie van businessmodellen in de context van digitale transformatie, duurzaamheid en internationalisering’, vertelt onderzoeker en projectleider Bohnsack. ‘Daarom ontwikkelden we in 2014 ons onafhankelijke businessmodel-platform Venturely, om bedrijven sturing te geven in innovatieprocessen binnen sterk veranderende markten. Dat doen we online met stapsgewijze begeleiding, praktische sjablonen en tools voor bedrijfsmodellering.’
Tool ingezet voor e-mobiliteit
Venturely heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een database met bewezen oplossingen en verdienmodellen binnen uiteenlopende sectoren. ‘Voor de HvA zijn we in 2020 een aparte module gestart binnen de tool omtrent elektrisch vervoer’, vertelt Bohnsack. ‘Bedrijven op het gebied van mobiliteit, zoals aanbieders van laadoplossingen, hebben namelijk te maken met diverse uitdagingen door de huidige energietransitie. Denk aan een nieuwe fysieke en digitale infrastructuur, nieuw beleid én nieuwe businessmodellen.’
‘We hebben bestaande businessmodellen voor elektrisch rijden verzameld en gecategoriseerd in een database, op een manier zodat iedereen ze kan begrijpen en gebruiken voor hun eigen businessmodellen en doeleinden. We bieden de businessmodel-patronen voor elektrische mobiliteit aan in overzichtelijke lijsten met labels, zodat beroepsbeoefenaars uitgerust zijn met een hulpmiddel om businessmodellen voor de toekomst te creëren, uit te breiden en te herzien.’
Een businessmodel beschrijft de waarde die een organisatie biedt aan verschillende klanten. Het geeft daarnaast de capaciteiten en stakeholders weer die nodig zijn voor het creëren, vermarkten en leveren van deze waarde. Met als doel: winstgevende en duurzame inkomstenstromen genereren. Dat is niet makkelijk in een sterk veranderende sector als die van mobiliteit. Driekwart van de startups faalt, mede door het gebrek aan een gezond businessmodel.
Handig in het onderwijs
Bohnsack: ‘De tool helpt je out-of-the box te denken en begeleidt in het nemen van de juiste stappen in het innovatieproces. Daarom is de tool ook bij uitstek geschikt binnen het onderwijs, waar hij al ingezet wordt. Studenten kunnen verschillende scenario’s naast elkaar zetten en deze eenvoudig visualiseren, om te experimenteren met creatieve ideeën. Zij komen zo hopelijk weer met nieuwe innovatieve businessmodellen binnen de mobiliteitssector die werken.’
Fictief voorbeeld in tool Venturely voor businessmodellen
Partners Heliox en Over Morgen
Het project gericht op elektrische mobiliteit is een samenwerking met Heliox en Over Morgen, die als klankbord dienden en de data controleerden. Heliox zet zich in om inspirerende ideeën om te zetten in innovatieve en betrouwbare energieproducten en -diensten. Over Morgen is een adviesbureau dat werkt aan een duurzame leefwereld met een integrale aanpak op het snijvlak van gebiedsontwikkeling en energietransitie.
Me2 en V2X
Het idee om de tool uit te breiden met een database succesvolle businessmodellen komt uit eerdere onderzoeken omtrent eigen businessmodellen waar Bohnsack bij de HvA aan werkte: Me2 en Vehicle2Grid (V2X). In het project Me2 werden lokale gebruikers van elektrische voertuigen (EV) en eigenaren van lokale slimme meters bijeen gebracht door een nieuw platform: Smart City Aggregator. Doel was het ontwikkelen en verifiëren van een stedelijke marktplaats dat vraagsturing van e-mobiliteit en automatisering van slimme meters bij elkaar brengt, met een innovatief businessmodel.
In het project V2X werd een pilot uitgerold waar de batterij in een EV als buffer gebruikt wordt, en elektriciteit teruglevert aan het net bij piekbelasting. Wanneer een auto de hele nacht bij een laadpaal staat, start de laadsessie op een moment waarop juist weinig vraag is naar elektriciteit, zoals ’s nachts. En op momenten met veel vraag naar (en een tekort aan) duurzame elektriciteit kan de energie uit de batterij weer terug worden gestuurd naar het elektriciteitsnet. Het project testte de gebruikerservaring voor de consument en bijpassende businessmodellen.
Meer informatie
Het project omtrent de Venturely-tool is onderdeel van lectoraat Energie en innovatie. Het lectoraat valt onder het onderzoeksthema Energietransitie van Centre of Expertise Urban Technology, dat gaat over het leveren van een bijdrage aan de lokale duurzame energietransitie met focus op warmtenetten, vergroting zonne-energie, smart grids (met focus op inpassing van elektrische mobiliteit), energieneutrale- en positieve gebouwen/wijken en de ontwikkeling van laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer.
