Upcyclecentrum Almere - Almere stad zonder afval
Op 1 maart heeft Amsterdam Smart City samen met Gerard Wiggers, programma manager grof- en bijzonderafval van de gemeente Amsterdam, het Upcyclecentrum in Almere bezocht. Henk Martens, programma manager Upcyclecentrum, ontving ons om ons in een twee uur durend bezoek uitleg te geven over het centrum en ons rond te leiden.
Het gerealiseerde Upcyclecentrum is een indirect gevolg van het binnen halen van de Floriade door de gemeente Almere. De oude afvalstraat in Almere-Haven langs de A6 moest plaatsmaken voor het verbreden en het verleggen van deze weg. Door het weghalen van de traditionele afvalstraat moest er wel een nieuwe voor in de plaats komen. De gemeente Almere zag dit als een kans om tot een afvalstraat 2.0 te komen en riep een denktank in het leven om een nieuwe duurzame en circulaire afvalstraat te bedenken en uiteindelijk te realiseren. Dit heeft geleid tot het huidige Upcyclecentrum, dat direct naast het toekomstige Floraideterrein gesitueerd is.
Het imposante gebouw, is grotendeels gebouwd van hergebruikte materialen. Zo is de houten buitenschil volledig opgebouwd uit hout van het gesloopte zwembad en sportcentrum en bomen die moesten worden gekapt voor de verbreding van de A6. Het beton dat gebruikt is, is voor 30% gemaakt van hergebruikt betongranulaat en ook de stalen behuizing komt uit het oude zwembad en sportcentrum. Belangrijk detail is dat het Upcyclecentrum modulair is opgebouwd, zodat het uiteindelijk ook gedemonteerd kan worden en de materialen gemakkelijk hergebruikt. Het gebouw is volledig klimaatneutraal, het wekt zijn eigen energie op met de zonnepanelen op het dak en vangt regenwater op waardoor het ook op dit gebied zelfvoorzienend is. Daarnaast is het gehele interieur van het educatie centrum circulair. In totaal heeft het circulair realiseren van het centrum 1,5 miljoen extra, boven op de oorspronkelijk 4 miljoen euro, gekost.
Aan de voorkant van het Upcyclecentrum zitten drie circulaire startups, die in ruil voor het uitdragen van de circulaire boodschap geen huur hoeven te betalen. Deze startups maken nieuwe producten van oude materialen die door de inwoners van Almere op de afvalstraat worden weggegooid. Uiteindelijk is het plan om direct naast het Upcyclecentrum een terrein voor circulaire bedrijven te realiseren, waar deze drie startups naar toe moeten verhuizen. Dit biedt vervolgens de mogelijkheid voor drie nieuwe startups, zich te vestigen in het Upcyclecentrum. Hiermee wordt het Upcyclecentrum een vliegwiel voor de circulaire economie. Hoewel in het bestemmingsplan geen ruimte is voor verkoop aan particulieren, is er samen met de omgevingsdiensten gezocht naar een mogelijkheid dit toch te realiseren. De startups mogen zich wel op de locatie vestigen maar niet verkopen, dit moet op een andere plek of via internet.
De rondleiding, volgend op dit verhaal, geeft inzicht op hoe de verschillende afval stromen worden gescheiden en tijdelijk worden opgeslagen. Ook leidt het ons langs een leegstaande ruimte, die plaats moet gaan maken voor een sociale werkplaats, waar circulaire fietsen geproduceerd moeten gaan worden. Uiteindelijk sluiten we af. Gerard Wiggers heeft het als zeer zinvol ervaren en is naar huis gegaan met nieuwe ideeën voor zijn project in Amsterdam.
