#Buildings and Construction

Amsterdam is one of the world cities that support the Circular Innovation City Challenge and is proud to serve on the jury. Cities are looking for early prototype to market-ready innovative solutions, with the potential to help create circular and thriving cities.

If your company has a digital or data-driven solutionthat enhances the circular economy, apply now.

Online Event 24/3
You can also join online on March 24th, 14.00-15.00 CET to participate in the @Circular City Week New York event, in which The Circular Innovation City Challenge will be presented. Sign up and read more about the session: https://bit.ly/38TOwZ4

#circularcities #cicc #climateneutral #cities #tech #digital #circulareconomy #data #wcef

Challenge partners: Glasgow City Council I Gemeente Amsterdam I New York City Economic Development Corporation | City of New York I City of Toronto I Ellen MacArthur Foundation I Leaderlab I Danish Design Centre / Dansk Design Center

Meer gaan wandelen door #corona? Ankie van Dijk (Directeur Wandelnet) en stedenbouwkundige Annemieke Molster over het ondergeschoven kindje van de mobiliteit: Lopen! #podcast: https://bit.ly/mobilitypod

Ben jij een fanatieke wandelaar?

Laat ons weten wat je van de podcast vindt!

De circulaire economie staat in veel gemeenten steeds prominenter op de agenda. Als gemeente kun je daar zelf aan bijdragen door onder andere circulair in te kopen of door circulariteit een thema te maken bij gebiedsontwikkeling. Ook kan je als gemeente een belangrijke rol spelen bij het aanjagen van circulariteit in de samenleving, samen met bedrijven, organisaties én met inwoners.

Tijdens een interactief webinar bespreken we welke stappen je in jouw gemeente kunt zetten op weg naar een circulaire economie. Tijdens dit webinar:

-Krijg je een update over de laatste (beleids)ontwikkelingen voor het thema circulaire economie.
-Kom je erachter hoe jouw eigen gemeente ervoor staat. Ook leer je hoe je de stand van zaken in beeld brengt en de voortgang monitort.
-Wisselen we ervaringen uit en delen we inspirerende voorbeelden uit succesvolle gemeenten: welke maatregelen werken écht? En waar moet je op letten als je met het thema aan de slag wilt?
-Stel jij al je vragen aan onze twee adviseurs Jurgen en Lisa.

Op 15 april om 16.00 is het tijd voor de 5e online editie van de Amsterdam Donut Coalitie Meetup. Tijdens de online meetup delen we updates en leren we elkaar kennen. Je krijgt ook de kans om via break-out ruimtes dieper in te gaan op donut thema's (donut bedrijven, donut onderwijs, donut plekken, donut beleid en wetgeving etc). Wil je een steentje bijdragen aan de transitie naar een sociaal rechtvaardige en ecologisch veilige maatschappij? Meld je dan aan via de link.

AGENDA

16.00 Welkom & agenda
16.05 Wat is de Amsterdam Donut Coalitie
16.10 De donut in de gemeente Amsterdam | Salome Galjaard
16.20 Q&A met gemeente Amsterdam en community
16.35 Oproep via Scholars United for a Sustainable Amsterdam
16.40 Break-outs rond donut onderwijs & onderzoek + donut plekken
17.00 Recap Plenair
17.10 Einde

Veel MKB-ers willen zich uit de crisis innoveren. Internationaal actief worden is kansrijk en vraagt voorbereiding en energie. Amsterdam Trade and Innovate en PIM Noord-Holland (Programma Investeringsgereed Innovatief MKB Noord-Holland) willen ondernemers helpen dit goed en succesvol aan te pakken. Ben jij een MKB-er in de MRA die actief is op de thema's van smartcity? Vul dan de enquête in zodat ons aanbod goed aansluit bij wat jij nodig hebt. Hou onze media in de gaten, in q1 organiseren we onze eerste event gericht op internationalisering.

On 16/3 the City of Amsterdam will present its ambitions and achievements in smart mobility, smart buildings, energy transition and circular economy to a delegation of Belgian startups & scaleups.

We invite you to meet these startups in a digital meet & greet session (2-4PM), to find out what solutions they have to offer and how they can help your company, administration or institution to solve your sustainable smart city challenges.

Initiative of: StartupAmsterdam, Startups.be, Flanders Investment & Trade

Interesse in SmartEnergy voor woningen en bedrijfsgebouwen? Meld je aan voor het 4e webinar van de Smart Energy Community op 9 maart 2021!



We beginnen met Remko ten Barge van NieuweStroom. Remko zal ingaan op het aanbieden van elektriciteit op basis van openbare uurprijzen.



Vervolgens hebben we 2 PowerPitches van inspirerende ondernemers:
-

* De opkomst van zonnedaken en laadpalen bij bedrijfsgebouwen biedt kansen om gebouwinstallaties slimmer aan te sturen. Door Kevin de Bont van Kropman Installatietechniek.


* Het gebouwbeheersysteem van de toekomst houdt rekening met het weer, maar ook met dynamische energieprijzen en congestie op het net. Met Frank Visscher van Priva Lab for Innovation.



We sluiten af met het verdienmodel achter de flexibele warmtepomp: waar liggen de kansen? Door Amber De Weijer (Accenture) en Roy Roessink (Enpuls). 



Programma en registreren: http://bit.ly/09_maart



Dit evenement is in het Nederlands / This event is in Dutch

Do you have an innovative digital or data-driven solution that can help create a circular city? A city where businesses and people work together to make the most of our resources? An inclusive city, in which designing for circularity means providing new jobs and opportunities for all communities and citizens?

The Circular Innovation City Challenge is seeking early prototype to market-ready innovative solutions, with the potential to help create circular and thriving cities. Your solution can be cross-sector or focus on specific areas such as plastics, food, construction, textile, or others. It can focus on direct material reductions or on business and consumer behaviour. The most important thing is that your solution is digital or data-driven at its core, and responds to one or more of the innovation areas.

The challenge is a global call to action for innovators and entrepreneurs, businesses, and organisations. Challenge partners encourage all types of innovators globally to apply and help find the answers to create better and more circular cities.

The Circular Innovation City Challenge is made possible through the collaboration between the cities of Copenhagen, Glasgow, Amsterdam, New York, and Toronto, the Ellen MacArthur Foundation, and World Circular Economy Forum. The challenge is facilitated by the Danish Business Authority, the Danish Design Centre and Leaderlab.

Find out more about the challenge and submit your innovation no later than April 23rd 2021 via https://www.circularinnovation.city/

Daktuinen en een waterberging op gebouwen: HvA-project RESILIO creëert ‘slimme groenblauwe daken’ voor klimaat- en toekomstbestendige steden.

Wanneer je na tientallen trappen het hoogste punt van het Benno Premselahuis van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) betreedt, word je beloond: een daktuin met diverse planten en bloemen, grindpaden en een bankje om van de omgeving te genieten. Het is een voorbeeld van project RESILIO, dat 10.000 m2 aan Amsterdamse daken van hete zwarte vlaktes gaat veranderen in koele plantsoenen vol biodiversiteit. Én slimme technologieën. Want de zogeheten ‘slimme groenblauwe daken’ dienen niet alleen als stadsnatuur, ze bieden technische oplossingen om onze steden klimaat- en toekomstbestendig te maken.

Het regent steeds vaker en harder, terwijl het ook heter wordt. Met als gevolg: regelmatig natte sokken en vaker hittestress. De slimme groenblauwe daken van RESILIO bieden een uitweg. Onder de laag van planten op het dak wordt extra regenwater opgevangen. Dit water wordt door een slimme klep, de stuw, vastgehouden of geloosd op basis van de weersvoorspellingen. Door het opvangen van het water kunnen de daken dus ook langer vocht verdampen tijdens hitte en droogte, waardoor het koeler blijft binnenshuis en in de buurt. En net zo belangrijk: de daken geven ruimte aan nieuwe natuur. Dat is goed voor de biodiversiteit in de stad. De bijen hebben het groen op het Benno Premselahuis van de HvA al gevonden.

HET DAK OP TEGEN HITTESTRESS

De eerste resultaten zijn veelbelovend. ‘Traditionele zwarte daken worden in de zomer al snel 50-60 graden. Het blauwgroene dak op het Benno Premselahuis warmt op tot ongeveer 30 graden.’ Aldus Anna Solcerova, onderzoeker van Centre of Expertise Urban Technology. Zij test sinds afgelopen zomer het verschil van de effecten op hittestress en leefbaarheid tussen de traditionele en blauwgroene daken.

Het verschil van 30 graden op het dak heeft direct positief effect binnenshuis, maar één blauwgroen dak maakt de buurt niet meteen hittebestendig. ‘Ik woon zelf in het grootste stedelijke hitte-eiland Den Haag, waar wijken dichtgebouwd staan met zwarte daken’, zegt Solcerova. ‘Het is daardoor zomers extra heet! Wanneer een hele wijk groen kleurt, ga je echt positief effect merken.’

SLIMME GROENBLAUWE DAKEN IN VIJF AMSTERDAMSE BUURTEN

Daarom is opschaling essentieel. Na het HvA-dak zijn de eerste blauwgroene daken op corporatiewoningen in Oosterparkbuurt en Kattenburg gelegd. En binnenkort volgen de daken in drie andere Amsterdamse buurten: Indische Buurt, Slotermeer en Rivierenbuurt. ‘Zo kunnen we de effecten op hittestress in een hele wijk meten en verschillende dakconstructies testen. In de Oosterparkbuurt doe ik nu metingen op een complex waarvan we de helft groenblauw hebben gemaakt en de andere helft zwart is gebleven. Zo kunnen we direct conclusies verbinden aan het verschil in temperatuur op één dak dat te maken heeft met dezelfde (weers)omstandigheden. En terwijl het ene dak traditioneel zwart is, hebben andere buurten daken met grijze, korrelige steentjes. Die diversiteit aan type daken geeft ons een completer beeld voor analyses.’

WATER GELEIDELIJK LOZEN IN DE STAD

Naast het meten van hittestress door de HvA, analyseert de Vrije Universiteit  (VU) het waterbeheer op dezelfde daken. De proeftuin op het HvA-dak kan liefst 30.000 liter regenwater vasthouden. Belangrijk is om te weten wanneer precies het vastgehouden water in de stad te lozen. ‘Je wilt dat doen wanneer er geen regenbuien worden verwacht, maar dat is in Nederland vaak moeilijk te voorspellen’, verklaart Solcerova. ‘Daarnaast wil je geen water verliezen dat nodig is om de planten op het dak levend te houden. Zij analyseren onder andere de werking van de stuw.’

De wethouder van Amsterdam, Laurens Ivens, omarmt de vergroening van de daken in zijn stad: ‘Deze manier is heel erg goed om te voorkomen dat een gebouw heel erg warm wordt in de zomer, maar het voorkomt ook dat al het water in een keer op het riool komt, wanneer er heel veel neerslag valt.’ Ook de bewoners van de vijf Amsterdamse buurten verwelkomen de nieuwe daken: ‘Zo wordt het koeler in de zomer, en lekker warm in de winter!’ (Een item op NOS  vertelt je er meer over)

INTERNATIONALE SAMENWERKING

Naast de metingen over de effecten van de daken op het klimaat, leefbaarheid en gezondheid, onderzoekt RESILIO ook of de effecten opwegen tegen de kosten. De bevindingen bepalen hoe verder te gaan met deze innovatie. De opgedane kennis en ervaring worden met andere Europese steden gedeeld. Zo kan de techniek en het proces ook over de grens toegepast worden. Volg de ontwikkelingen op de website van RESILIO .

RESILIO staat voor Resilience Network of Smart Innovative Climate-Adaptive Rooftop. Het is een samenwerking tussen de gemeente Amsterdam, Waternet, MetroPolder Company, Rooftop Revolution, Hogeschool van Amsterdam (HvA), Vrije Universiteit Amsterdam (VU), Stadgenoot, de Alliantie en De Key. Het project wordt mede gefinancierd uit het ERDF fonds van de Europese Unie via het Urban Innovative Actions programma.

Meer informatie

Artikel groene daken
Projectpagina RESILIO
Centre of Expertise Urban Technology
Transitiethema Designing Future Cities
Twitter, LinkedIn en Facebook

“Voorheen werd er gewoon rondgebeld: ‘Wij zitten in de instroom van de ArenA. We hebben nu 20.000 man binnen. Hoe gaat het bij jullie op straat?’” In de achtste aflevering van de serie A Radical Redesign for Amsterdam, spreken Carin ten Hage en Geert Kloppenburg met Maurits van Hövell (Johan Cruijff ArenA). Hoe houdt je een wijk met de drie grootste evenementenlocaties van het land, bereikbaar en veilig? Ze spreken elkaar in het Operationeel Mobiliteitscentrum over de rol van de stad Amsterdam, data delen en het houden van regie. A Radical Redesign for Amsterdam wordt gemaakt in opdracht van de Gemeente Amsterdam.

Luister de podcast hier: http://bit.ly/mvhovell

In de tweede aflevering van de Groen & Gezond Almere podcast, gaan we door op het thema circulaire economie. Dat onderwerp is ontzettend belangrijk in de stad, maar ook in de rest van het land: in 2050 wilt Nederland volledig circulair zijn ♻️

Onze stad groeit en daarmee lopen wij risico op een grondstoffentekort. De circulaire economie is populair onder het bedrijfsleven en de overheid, waar wordt gezocht naar manieren om anders te produceren en om te gaan met onze reststromen.

Ook in de bouwsector is dit thema terug te zien. In deze aflevering word je meegenomen in de uitdagingen én de kansen die er zijn op dit gebied. Net als in de vorige aflevering, spreekt Nadia Zerouali ook hier een Almeerder van de toekomst, student bouwkunde aan Windesheim Flevoland, Sander Verkade. Ze spreekt Raymond van Dalen & Pepijn van de Staak als ondernemers uit de sector die samenwerken in het Innovatief Bouw Collectief Flevoland. En, Arnout Sabbe spreekt zich uit als expert deze aflevering. Hij is onderzoeker bij de TU Delft en houdt zich dagelijks bezig met circulariteit in stedelijke gebieden voor AMS Institute.

Nieuwsgierig? Luisteren kan via Spotify, Soundcloud & iTunes. We zijn benieuwd naar wat je er van vindt! Laat je horen via onze social media: LinkedIn, Instagram, Facebook of Twitter

AMS Institute started the AMS startup Booster in October 2020. The aim is to guide early stage startups that want to make a positive impact on city life. The first batch attracted more than 30 applications of which we selected 7 awesome startups.

Are you curious to hear more about these startups? Then please join us on March 1 when they show you what they have been working on.
For more info on the event:
https://www.ams-institute.org/events/demo-day-ams-startup-booster/

For more info on the startups:
https://www.ams-institute.org/how-we-work/stimulating-entrepreneurship-main/ams-startup-booster-selected-teams/

Ecodam is a young initiatief aimed at creating a place where young people will learn about and help build the circular economy. Ecodam is not highbrow and elitair but inclusive, hands-on, fun and accessible. We use design thinking principles, letting visitors operate as designers and makers. Thinking of new solutions for real problems and making new, circular, products.

Ecodam is currently looking for partners to help us realise our dream and a location for a pilot lab.

ideas and tips are welcome!

Studenten en onderzoekers van de HvA Robot Studio ontwikkelden voor Johan Cruijff ArenA een circulaire ontvangstbalie

'Binnenkort gaan we robots vragen om objecten te produceren uit resthout volgens onze ontwerpkeuzes', verklaart Marta Malé-Alemany, leider van de Robot Studio en hoofddocent Digitale productie aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Samen met haar multidisciplinaire team (van architecten tot ingenieurs en tech-experts) en projectpartners onderzoekt de Digital Production Research Group (DPRG) hoe robots afvalhout kunnen verwerken tot nieuwe objecten. Het resultaat is een ontvangstbalie voor de Johan Cruijff ArenA. 'De eerste stap naar grootschalige en geautomatiseerde verwerking van resthout is gezet. ‘Deze aanpak biedt kansen voor de circulaire economie’, aldus Marta Malé-Alemany.

Fotocredits: Sander Heezen

Resthout is een complexe materiaalstroom, omdat het een gevarieerde verzameling overgebleven stukken hout is; grote, kleine, lichte, donkere en heel verschillende vezelpatronen. Bestaande technieken zijn niet geschikt om dit materiaal te bewerken, vanwege het ontbreken van standaardeigenschappen. Het komt dus neer op handmatig werk dat altijd (te) duur is. Gevolg: het materiaal belandt als afval in de open haard. 'Jammer, want het is nog steeds waardevol hout', zegt Malé-Alemany.

‘CONVERSATION-PIECE’

Alle reden voor de DPRG om bij de Robot Studio onderzoek te doen naar de verwerking van resthout door middel van computationeel ontwerp en robotproductie. Het eerste experiment was een loungestoel, gemaakt van hout verzameld bij afvalscheidingsstations. Een ‘conversation-piece' noemt Malé-Alemany het. 'Je hebt showcases zoals deze nodig om belanghebbenden te inspireren en het onderzoek verder te brengen.' Dat werd duidelijk toen Frank de Leeuw, coördinator duurzaamheid van de Johan Cruijff ArenA , de HvA bezocht: 'In de Robot Studio rook je bij binnenkomst gelijk de fijne geur van het resterend hardhout. We vonden het zo zonde om dit mooie materiaal te verbranden. De loungestoel liet ons de mogelijkheden zien van digitale productie om dit soort hout een nieuwe bestemming te geven. Voor ons: een circulair interieur in het stadion.'

ONTVANGSTBALIE IN DE SKYCLUB EN HOUSE OF LEGENDS

De Leeuw en zijn vaste leveranciers (ontwerpers en aannemers) besloten samen met de DPRG om een circulaire ontvangstbalie te creëren voor de nieuwe Level 6 Skyclub en House of Legends in het stadion. Antoine Pruyn, teamleider bij Heineken Interior Design: 'We ontwerpen op papier en wilden meer weten over deze technologie. We begrijpen de waarde van het materiaal en willen hergebruik bij onze klanten stimuleren.'

Voor interieurbouwer Nijboer  was het een mooie kans om tegen een betaalbare prijs met high-end hardhout te gaan werken. Houthandel Amsterdamsche Fijnhout  leverde het materiaal voor de balie; overgebleven stukken niet-verontreinigd hout van hoge kwaliteit, die overblijven na het zagen van grotere planken. Het zijn restanten hout die normaal als afval worden gezien en in de open haard verdwijnen. De DPRG ontwierp de balie samen met Lizzy Kroese, HvA-afstudeerder Product Design.

Fotocredits: Sander Heezen

ROBOTS AAN HET WERK

De opdracht was voor de HvA een uitgelezen kans om haar onderzoek naar digitale productie voort te zetten. 'De technologieën die we hebben geïntegreerd en ontwikkeld om de balie te produceren, zijn essentieel om grootschalige en geautomatiseerde verwerking van resthout mogelijk te maken', zegt Malé-Alemany trots. 'Het innovatieve aan onze aanpak is dat we technologieën zoals 3D-scannen en CNC (computergestuurd) frezen integreren in een continue workflow, met behulp van onze robots. Terwijl CNC-frezen vooral wordt gebruikt om vlakke oppervlakken te bewerken, kunnen robots deze techniek toepassen op objecten om elke gewenste vorm te creëren.'

MATERIAAL ALS UITGANGSPUNT

Malé-Alemany: 'Afvalmateriaal leidt hier een nieuw ontwerpproces. Vaak wordt eerst het ontwerp gemaakt en daarna pas gekeken naar het materiaal. In dit proces begint de robot met het 3D-scannen van de eigenschappen van het beschikbare resthout, zoals maat, vorm, kleur. De gegevens worden opgeslagen in een database en geïmporteerd in het 3D-ontwerp, dat zich aanpast aan het beschikbare hout. Zo ontstaan unieke objecten, afgestemd op de houtafmetingen en kenmerken. Zo werd voor de ontvangstbalie het hout gesorteerd op maat en kleur, wat zorgt voor een unieke baliestructuur en kleurverloop. Een proces dat met de hand te intensief en duur zou zijn.'

MEERDERE WAARDECREATIE

De ontvangstbalie in de Johan Cruijff ArenA is een bewijs dat het gebruik van robots voor materiaalhergebruik een nieuw en belangrijk potentieel voor de circulaire transitie is. Bovendien zijn de projectpartners tevreden met het resultaat en willen ze de ontwikkelde technologie verder implementeren. Malé-Alemany ziet het als het begin van een ontdekkingsreis: 'In de toekomst bepalen ontwerpers impactdoelen, in plaats van de vorm van een specifiek object; we krijgen meer algoritmen en robots, die ontwerpen kunnen genereren en produceren op basis van bestaande materialen; en wanneer we meer vanuit de waarde van allerlei (afval)materialen denken, kunnen we gemakkelijker duurzame objecten creëren om circulariteit te ondersteunen.’

Fotocredits: Sander Heezen

HvA & de Week van de Circulaire Economie

Hoe versnellen we de circulaire transitie? In het kader van de Week van de Circulaire Economie  staan de Digital Production Research Group en het lectoraat Circulair ontwerpen en ondernemen van Centre of Expertise Urban Technology en Faculteit Techniek in het teken van een andere kijk op produceren én consumeren. Dagelijks licht de HvA onderzoeken, masterclasses en studentenprojecten uit die de transitie naar circulaire steden een boost geven.

Twitter, LinkedIn & Facebook

Amsterdam: circulaire stad in 2050

Ondanks de coronacrisis zijn tal van bedrijven in regio Amsterdam bezig met circulaire projecten, business cases en onderzoeken. Net als de gemeente Amsterdam streven zij naar een circulaire stad in 2050.

Benieuwd? Bekijk de video Amsterdam: circulaire stad in 2050. Voor meer informatie kun je ook kijken op de CACR pagina of op amsterdam.nl/circulair.

Amsterdam 100% circular by 2050
The City of Amsterdam wants to be fully circular by 2050. That means that everything we use on a daily basis – from coffee cups to building materials – must consist of materials that have already had a previous life.

When it comes to household waste – this consists of, among others, vegetable, fruit and garden waste, paper, glass and textiles – the City has a duty to collect and process this. To give you an impression, the total household waste came down to about 380kg per year per person.

When comparing the amount of household versus company waste produced in the Amsterdam Metropolitan Area (AMA), still only 11% is household related, whereas 89% is company waste – such as sludge, scrap metals, wood and scrap lumber and very dedicated to the company processes related waste flows.

These company waste materials, as compared to consumer waste flows, often enter the waste flow in relatively good condition. This holds for instance for glass and wood, which are suitable for making window frames. If managed differently, these used materials in company 'waste' flows could be directly integrated at the start of the design process of new products.

So… How to boost the efficient re-use of company waste materials within the AMA?

geoFluxus: Turning data into comprehensible maps and graphs
With geoFluxus, incomprehensible waste data tables – including a.o. import and export and treatment methods – are converted into comprehensible maps and graphs. This is extremely valuable for spatial strategies in many other cities world-wide, and therefore TU Delft researchers Rusne Sileryte and Arnout Sabbe have founded the like-named spin off company geoFluxus, which has recently gone through a Arcadis City of 2030 Accelerator powered by Techstars.

Next to mapping waste, the geoFluxus team has connected open EU data on GHG emissions to the mapped waste flows by using transport, economic sector and waste treatment statistics. The resulting tool can provide governments with data evidence on what economic sectors, materials and locations hold the highest potential not only for waste reduction but also reductions of carbon emissions. Governments can use the tool to monitor progress towards circularity.

One company’s waste could be another one’s gain
The insights on the waste data generated by geoFluxus enable users to develop and test the impact of spatial strategies, for very specific locations, before actually implementing them. In addition, geoFluxus takes on a “match making” role: to have companies select company materials from other actors close by to re-use these instead of transporting the materials for waste treatment outside the AMA... Click on the link to read the full article >>

Brits econoom Kate Raworth (HvA Professor of Practice), bekend van de Donuteconomie, en lector Circulair ontwerpen en ondernemen Inge Oskam (HvA Centre of Expertise Urban Technology) interviewen elkaar over de circulaire economie, Donutstad Amsterdam en systeemverandering op regionaal niveau. ‘We moeten multinationals in de grootste circulaire stad Amsterdam bij elkaar krijgen en vragen: wil je bij de stad blijven horen, hoe ga je dan bijdragen aan onze circulaire doelstellingen? Amsterdam kan de éérste stad te zijn die dit doet. Meer zullen volgen.’

KR: Nederland heeft hoge ambities: In 2030 de helft minder verbruik van grondstoffen, in 2050 moeten jullie volledig circulair zijn (Grondstoffenakkoord van 2017). In hoeverre drijven deze kaders en grenzen innovatie in Amsterdam?

IO: Ik zie het akkoord en de doelstellingen als heilige graal, waar de organisaties die eraan meedoen motivatie en ambitie uit putten. 180 partijen ondertekenden het Grondstoffenakkoord. Van kennisinstellingen tot gemeenten en particuliere bedrijven. De regering en gemeenten namen het akkoord over als beleid, bedrijven en ondernemers als doelstelling. Alle stakeholders voelden de noodzaak om deze richting op te gaan.

KR: Ik ken geen ander land die circulaire ambities zo integreert in beleid als Nederland.

IO: Dat heeft denk ik te maken met ons welbekende ‘poldermodel’; we willen vaak rekening houden met iedereen. Daarnaast hebben we in Nederland een grote creatieve industrie die kundig is in het schetsen van toekomstscenario's, altijd met inachtneming van duurzaamheid. Dat zit in ons dna, kun je misschien wel zeggen. Die Nederlandse mentaliteit en het gedeelde begrip zorgen er volgens mij voor dat we collectief ons best willen doen. En dat terwijl niemand echt weet wat de circulaire economie en een afvalloos 2050 omvat.

KR: Ook weinig mensen weten goed uit te leggen wat de Donuteconomie inhoudt, haha. Het is een model dat door verschillende organisaties omarmd wordt, maar waar vaak nog concrete invulling aan gegeven moet worden.

Kate Raworth beschrijft in haar boek 'Donuteconomie' een economisch model waarin de ecologische grenzen van de aarde worden gerespecteerd. Zij gebruikt een donut om de balans tussen sociale voorspoed van mensen (de binnenste ring) en het tegengaan van aantasting van het klimaat (de buitenste ring) weer te geven. Voor het welzijn van mens en natuur is het belangrijk dat de juiste balans (de donut) wordt gevonden. In samenwerking met de gemeente Amsterdam ontwikkelde zij de Stadsdonut voor Amsterdam. Hierin wordt de stad bekeken vanuit vier perspectieven: sociaal, ecologisch, lokaal en mondiaal.

IO: Maar het Donutmodel biedt wel handvatten voor de transitie naar een circulaire economie. Het helpt je te kijken naar álle waarden die binnen een circulaire economie belangrijk zijn: zowel ecologische als economische en sociale waarde. Dat laatste wordt nog wel eens vergeten. Waar het Nederlandse beleid focust op materialen, gebouwen, infrastructuur, combineert gemeente Amsterdam, met haar Stadsdonut voor Amsterdam, dat met de sociale waarden; het gehele systeem. Zij betrekken alle stakeholders die daarvoor nodig zijn.

Wat voor mogelijkheden zie jij voor de circulaire economie op regionaal- of stadsniveau, zoals de toepassing van Stadsdonut voor Amsterdam?

KR: Amsterdam heeft een enorm bereik en vele mogelijkheden. Kijken we naar de multinationals, dan willen ze allemaal een winkel in Amsterdam hebben. Van Zara tot Apple. En als stad met een duidelijke circulaire strategie, indrukwekkende regelgeving en integriteit, dan denk ik dat je sneller een open gesprek kan voeren met de grote merken in de belangrijkste winkelstraten. Nodig de multinationals uit, wijs ze op het Grondstoffenakkoord en vraag ze hoe zij denken bij te dragen aan het collectieve belang. Hoeveel kleding of elektronica verkoop je, waar gaat het plastic heen, wat doe je met reststromen?

Ik heb het vaak over twee verschillende visies van circulariteit die zich kunnen voordoen. Een is wat ik noem siloed circularity, waarin individuele bedrijven zelf de producten of materialen terugnemen, repareren en hergebruiken. Dan houd je een gesloten kringloop, waarin bestuur en productie uitsluitend intern opereren. De ander is een circulair ecosysteem, een transparante markt met gezamenlijke waarden. Waarin we onderling data delen over wat voor materialen er zijn, waar die zich bevinden, wat er binnenkomt en uitgaat. Het verschil zit dus in de structuur: intern handelen tegenover een samenwerkend ecosysteem. Amsterdam, als eerste stad met duidelijk gedocumenteerde circulaire ambities, heeft de kracht om competitieve bedrijven bij elkaar te krijgen om richting een circulair ecosysteem te bewegen.

Maar één stad alleen gaat niet dé reden zijn om circulaire doelstellingen door te zetten in de honderden andere steden waar zij hun winkel hebben staan. Maar, je gaat wel de éérste stad zijn die deze vraag stelt. En als ze slim zijn, dan weten ze dat andere steden er ook naar gaan vragen.

IO: In Nederland zijn we net begonnen met het voeren van deze gesprekken met en tussen de bedrijven. En alhoewel ons nationale beleid een goede ontwikkeling is, denk ik dat de regelgevingen soms ook in de weg staan. Er is onderzoek gaande tussen steden om inzichten te krijgen in wat voor regelgeving beperkend werkt, denk aan bepaalde grondstoffen of materialen die een officieel label ‘afval’ krijgen waardoor je het niet meer als bron mag gebruiken, en hoe de huidige regelgeving zo aan te passen dat het juist stimuleert. Het zit nu nog soms samenwerking en daarmee algehele systeemverandering in de weg. We zitten echt nog in de voorontwikkelingsfase van de circulaire transitie.

KR: Vertel eens, van wat voor circulaire initiatieven in jouw omgeving word jij enthousiast en waar liggen kansen?

Ik zie kansen in overstappen van producteigendom naar materiaaleigendom binnen de circulaire economie. Een shift van siloed circulairty-bedrijven die hun eigen gemaakte producten terugnemen en daar nieuwe producten van maken, met de kans dat bepaalde materialen verloren gaan; naar specialistische bedrijven die nadenken over de levenscyclus van een materiaal en de meerdere toepassingsmogelijkheden in de cyclus. Dat creëert nieuwe businessmodellen en compleet nieuwe bedrijven. Zij moeten samenwerkingsverbanden aangaan met een variëteit aan producenten door ze als het ware materialen te leasen.

KR: Met wat voor materialen zie je dit de komende jaren gebeuren?

IO: Begin met materialen die erg schaars zijn. En materialen waarmee de waarde behouden kan worden, zoals hout en metaal. Materialen die meerdere levens kunnen hebben en waarvoor minder werk nodig is om dat te realiseren.

Daarnaast word ik enthousiast van de groeiende hoeveelheid initiatieven van ontwerpers en kunstenaars die nieuwe dingen maken van gebruikte materialen. En de nieuwe manieren waarop verkooppunten deze producten op de markt kunnen brengen. Hun verhalen vind ik interessant en zijn essentieel voor de transitie naar een circulaire economie. Ze kunnen iets vertellen over de herkomst van het nieuwe product. Dat creëert bewustzijn over de waarde van afval bij consumenten. Betrek daarom de burgers en consumenten, zij moeten andere producten willen en daar naar vragen. Maak ze onderdeel van de circulaire doelstellingen van de stad, bedrijven en andere organisaties.

KR: Gerelateerd aan verhalen over hergebruikte producten, denk ik ook dat de circulaire economie een zeer creatieve kan zijn. Kijk naar de vele restaurants of koffiezaakjes die vroeger een fietsenwinkel waren, mensen houden van nieuwe bestemmingen voor afgedankte maar waardevolle producten en materialen. De witty ways waarop ze de herkenbare, historische lagen in de nieuwe zaak zichtbaar houden, zoals een oude houtstructuur of fietselementen. Net als een oud kledingstuk van je moeder waarvan jij een rok hebt gemaakt. We houden van die speelsheid en verhalen. Daar liggen kansen!

Ik word nu met name enthousiast om in Amsterdam een ‘Dialogue Day’ te beginnen! Breng alle grote bedrijven bij elkaar, van supermarkten tot kledingwinkels. We heten je welkom in onze stad met een winkel, maar vertel: wat ga jij doen om kracht achter de circulaire transitie en onze doelstellingen te zetten, zodat je bij de stad kan blijven horen? Ik denk dat dat een zeer krachtige boodschap is.

IO: Ik denk dat het heel interessant is om dat met meerdere steden samen te doen, die bijvoorbeeld ook het Donutmodel gebruiken.

KR: Topidee! Ik wil graag hun verhalen horen. Dus breng internationale bedrijven in die steden samen om in gesprek te gaan over wat zij gaan bijdragen. Hoe zij willen ‘transformeren’ om onderdeel uit te maken van onze collectieve circulaire reis. Van Amsterdam tot Kopenhagen, Brussel, Nanaimo, Californië. Zij beginnen net met ontzettend mooie initiatieven.

IO: Dat zou fantastisch zijn. Laten we uitzoeken hoe we dat kunnen realiseren!

HvA & de Week van de Circulaire Economie

Hoe versnellen we de circulaire transitie? In het kader van de Week van de Circulaire Economie  staan lectoraat Circulair ontwerpen en ondernemen en de Digital Production Research Group van Centre of Expertise Urban Technology en Faculteit Techniek in het teken van een andere kijk op produceren én consumeren. Dagelijks licht de HvA onderzoeken, masterclasses en studentenprojecten uit die de transitie naar circulaire steden een boost geven.

Twitter, LinkedIn & Facebook

Video over Repurpose en circulaire economie: gebruikte producten, materialen en onderdelen een nieuwe bestemming geven

Oude kantoorkasten en gebruikte stoffen van een tentoonstelling uit het Rijksmuseum. Stuk voor stuk producten of materialen die in onze circulaire economie te waardevol zijn om weg te gooien na gebruik. We kunnen ze namelijk een herbestemming geven (Repurpose). Alleen, hoe maak je er een nieuw waardevol product van? Onderzoekers, afstudeerders en partners van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) maken je in de video bekend met de mogelijkheden van Repurpose-toepassingen, en vertellen meer over de impact en noodzaak van de circulaire techniek. ‘Als we in 2050 echt volledig circulair willen gaan, dan ontkom je er niet aan Repurpose in te zetten’.

Bekijk de video hier!

De HvA onderzoekt binnen het project Repurpose Driven Design & Manufacturing nieuwe ontwerp-, productie- en businessmodelstrategieën voor Repurpose-toepassingen. Daarvoor zetten zij ook afstudeerders en studenten van de leerroute ‘Product Ontwerpen’ in, die samen met partners in de praktijk aan de slag gaan. Het onderzoek is verbonden aan het lectoraat Circulair ontwerpen en ondernemen, waarin de circulaire transitie centraal staat.

HvA & de Week van de Circulaire Economie

Hoe versnellen we de circulaire transitie? In het kader van de Week van de Circulaire Economie staat lectoraat Circulair ontwerpen en ondernemen van het Centre of Expertise Urban Technology van de Faculteit Techniek in het teken van een andere kijk op produceren én consumeren. Dagelijks licht de HvA onderzoeken, masterclasses en studentenprojecten uit die de transitie naar circulaire steden een boost geven.

Twitter & Facebook

Hoe kunnen we product-verpakkingscombinaties verduurzamen? 'We moeten vraagtekens zetten bij het gehele ontwerp- en productieproces', aldus Nikki Groote Schaarsberg, HvA-onderzoeker Duurzaam verpakken

Paaseitjes zonder aluminiumfolie, worsten in een glazen behuizing in plaats van plastic. Het klinkt nu nog vreemd, maar veel traditionele product-verpakkingscombinaties kunnen en moeten op de schop voor een duurzame, circulaire economie. Als het aan projectgroep ‘Duurzaam verpakken’ van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) ligt. Zij doet daar samen met bedrijfspartners onderzoek naar, en dat begint al bij de vraag: ‘hebben we überhaupt verpakking nodig?’

‘Eigenlijk wil je met zo min mogelijk materialen en grondstoffen zoveel mogelijk waarde creëren en die waarde behouden over de hele levenscyclus van het product’, vertelt onderzoeker en projectleider Nikki Groote Schaarsberg. ‘Daar hoeft niet altijd verpakkingsmateriaal aan te pas te komen. Soms heeft verpakking een esthetische waarde, maar vind de gebruiker dat wel altijd belangrijk? Wat wij belangrijk vinden is eerst de vraag te stellen: wat willen de eindgebruikers, en hoe kunnen we ze in die behoefte zo duurzaam mogelijk voorzien? Wij gaan met bedrijven daarom niet alleen aan de slag duurzamere verpakkingen te ontwerpen, maar vooral om vraagtekens te zetten bij het gehele ontwerp- en productieproces. ‘Rethink’ noemen we dat binnen de circulaire economie.’

Op welke gebieden zijn ontwerpregels nodig? Een schets van Nikki Groote Schaarsberg (HvA)

RETHINK

Rethink is een strategie op de R-ladder, die de mate van circulariteit meet. Hoe hoger een strategie op deze lijst (ladder) van circulariteitsstrategieën staat, hoe circulairder die is. De trap gaat van R1 (Refuse/Rethink) tot en met R6 (Recycle/Recover).

’Bedrijven die duurzamer willen ontwerpen en ondernemen hanteren vaak recycling als circulariteitsstrategie, die laag op de ladder staat. Maar liefst 80% van de duurzame ondernemers. Dat is een goede stap hoor, maar ik vraag me dan wel af: is dat het hoogst haalbare? Bij duurzaam verpakken wordt vaak over recyclebare materialen gesproken om een product zowel duurzaam als veilig of gezond bij je thuis te brengen; welk dopje, welk label, plastic of karton? Maar dan behandel je symptomen van een probleem - low hanging fruit - en pak je niet het begin van het probleem aan.’

KETEN- EN SYSTEEMBENADERING NODIG

‘Daar is een keten- en systeembenadering voor nodig. Van ontwerp tot productie, transport en verkoop. Zo wil HEMA misschien wel paaseitjes zonder aluminiumfolie in hun schappen, maar dan moet de producent De Chocoladefabriek daar ook wat in zien. We zouden prima zonder die folie kunnen. Kan je dan melk en puur niet meer uit elkaar halen? Dan produceer je de chocolade toch op een manier waardoor dit op de chocolade zelf duidelijk wordt? Daar liggen ook kansen!’

‘Wij gaan met de stakeholders om tafel om de gehele keten bloot te leggen. Wij interviewen de bedrijven om hun duurzaamheidsvisie te leren kennen, zoeken verbinding en achterhalen samen in welke fases binnen de ketensamenwerking uitdagingen en kansen liggen. Daarnaast helpen wij ze beseffen dat circulair ontwerpen en ondernemen ook winstgevend kan zijn, en helpen ze verder te denken dan bijvoorbeeld recycling met een langetermijnvisie. Dat doen we inmiddels binnen diverse sectoren: food, cosmetica, tuinbranche en luchtvaart.’

Verpakkingsoplossingen voor KLM door HvA-studenten ‘Wereld van Verpakken’

STUDENTEN BIEDEN DUURZAME PRODUCT-VERPAKKINGSCOMBINATIES

‘Binnen de luchtvaart zien we duidelijk de behoefte van twee gebruikersgroepen veranderen: passagiers en crewleden. Passagiers willen goed kunnen eten tijdens intercontinentale vluchten. De crew wil bij passagiers graag de juiste customer experience realiseren bij het uitserveren van maaltijden vanuit de pantry (keuken) en het organiseren van de retourstroom naar en in de pantry (en daarna). DE STER, producent van maaltijdoplossingen voor luchtvaartmaatschappijen, vroeg ons om een product-service-system dat past in de circulaire economie en dat de service tijdens een vlucht menselijker en warmer maakt.’

‘Onze studenten ‘Wereld van Verpakken’ zijn aan de slag gegaan met verpakkingsoplossingen. Zo kwamen zij met duurzame materialen als bamboe en PET en verpakkingen die ruimte besparen, efficiënt in elkaar zitten en een huiselijke sfeer creëren. Het is mooi om te zien dat zij ‘Rethink’ volledig omarmen en onze methoden en ontwerpregels gebruiken om aan de slag te gaan met mogelijke oplossingsrichtingen voor duurzaam verpakken: eerst de problemen en behoeften blootleggen van alle stakeholders - van passagiers tot crewleden en producten -, zelfs nog meer vragen stellen dan wij ze geven en dan zo duurzaam mogelijk ontwerpen. Ze zijn de circulaire professionals van de toekomst!’

HvA & de Week van de Circulaire Economie

Hoe versnellen we de circulaire transitie? In het kader van de Week van de Circulaire Economie staat lectoraat Circulair ontwerpen en ondernemen van het Centre of Expertise Urban Technology van de Faculteit Techniek in het teken van een andere kijk op produceren én consumeren. Dagelijks licht de HvA onderzoeken, masterclasses en studentenprojecten uit die de transitie naar circulaire steden een boost geven.

Wat is er nodig om de circulaire transitie te versnellen? Een andere kijk op produceren en consumeren is cruciaal, vertelt Inge Oskam, HvA-lector Circulair ontwerpen en ondernemen

De Nederlandse economie moet in 2050 volledig draaien op herbruikbare grondstoffen, is de ambitie. Dat vraagt van consumenten om een shift van ‘bezit naar gebruik’. En van producenten vraagt het een omslag in de visie op afval. Want deze restmaterialen zijn te gebruiken voor nieuwe, waardevolle producten. Zeker als bedrijven vaker samenwerken, waarbij het afval van de één de grondstof is in het productieproces van een ander bedrijf. ‘Gezamenlijk een nieuw businessmodel realiseren is de weg naar systeemverandering en een circulaire wereld’.

‘Ik werk thuis aan een bureau van Ahrend, dat gerefurbished is; samengesteld uit herbruikbare onderdelen van oude bureaus’, vertelt Inge Oskam, lector Circulair ontwerpen en ondernemen aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Ahrend ontwikkelt duurzame producten voor de werkomgeving. Het is een van de partners waarmee de HvA de waarde van oude materialen en grondstoffen onderzoekt en deze toepast in nieuwe producten. ‘Zij zijn daar succesvol in omdat ze een circulair businessmodel hebben, met een duidelijke waardepropositie: de verbinding tussen ecologische, economische en sociale waarde. En de verbinding tussen producent en consument. De gebruiker moet natuurlijk ook circulair willen.’

Oskam pleit daarom voor een herijking van ons economisch systeem en voor nieuwe businessmodellen die niet alleen duurzaamheid en circulariteit centraal zetten, maar ook sociale waarde nastreven. ‘Dat vereist meer samenwerking, van ondernemers tot samenleving’, verklaart Oskam. ‘Een algehele systeemverandering.’

Ecologische, economische en sociale waarde

‘In het onderzoek naar de circulaire transitie bij de HvA denken we vanuit de waarde van een restmateriaal; hoe we dat opnieuw kunnen inzetten voor andere producten en doeleinden. Zo maken we van oude plastic ArenA-stoeltjes designstoelen en van afvalhout nieuwe interieurproducten. Dat levert duidelijk ecologische waarde op. Je hebt geen nieuwe grondstoffen nodig. Daarnaast creëer je economische waarde, omdat je een nieuw, aantrekkelijk product op de markt brengt. En waar je misschien wel een nieuwe doelgroep mee aanspreekt. Tenslotte ontwikkel je sociale waarde, door bewustzijn te creëren bij de gebruiker over circulariteit en duurzaamheid. Vertel iets over de herkomst van het product. Bij de nieuwe designstoelen, gemaakt van oude ArenA-stoeltjes, was sprake van een grote emotionele waarde voor de nieuwe eigenaren.’

Studenten experimenteren bij partners

‘HvA-studenten ‘Engineering’, ‘Technische bedrijfskunde’ en ‘Product ontwerpen’ zetten zich in bij partners als Ahrend en Bugaboo (producent kinderwagens) om casestudies te doen. Samen met onze onderzoekers helpen zij de bedrijven om vanuit een restmateriaal te denken en tot een nieuwe waardepropositie te komen: wat voor waarde zit er in het materiaal, wat voor toepassingen kunnen we ermee realiseren, hoe ontwerp je daarmee en hoe breng je het op de markt? Samen doen we onderzoek naar het ontwerpproces, creëren we nieuwe producten uit de restmaterialen om tastbaar te maken wat er mogelijk is. Ook ontwikkelen we nieuwe, circulaire businessmodellen.’

Samenwerking voor systeemverandering

Logischerwijs wil je reststromen van producten en materialen nieuwe waarde geven binnen je eigen sector. Zoals partner Bugaboo oude onderdelen of materialen van een kinderwagen wil inzetten voor nieuwe producten voor ouders en kinderen. Of partner Ahrend die reststromen van kantoorproducten hergebruiken voor de werkomgeving. Maar dat kan niet altijd. Wat nou als je reststromen hebt waar lokale makers en ontwerpers maar al te graag mee willen werken? Oskam: ‘Die verbinding maken tussen stakeholders, daar ligt een enorme kans waarmee systeemverandering gerealiseerd kan worden; een gezamenlijk businessmodel tussen en voor meerdere bedrijven.’

‘Een netwerk kan zijn: afvalbedrijven, gemeente, lokale makers, ontwerpers, producenten, verkopers én consumenten en bewoners. Stel, de consument brengt reststromen afval bij de gemeente of ander centraal punt. Die kan vervolgens werken met lokale ontwerpers en makers om het een nieuw leven te geven. Verkoop kan daarna mogelijk plaatsvinden via andere kanalen dan gebruikelijk. Omdat er ook een nieuwe doelgroep aangesproken moet worden.’

Van bezit naar gebruik

Gezien vanuit consumenten vraagt de transitie om een andere kijk op eigendom; een shift van ‘bezit naar gebruik’, zoals abonnementen of P**roduct-as-a-Service (PaaS). ‘Straks zien we veel meer deelauto’s en huren we elektronische producten’, verklaart Oskam. ‘Is er iets mis met je ‘gehuurde’ speaker en kun je het niet maken? Dan belandt het niet meer in de afvalbak, maar stuur je het terug naar de fabrikant voor reparatie of een nodige software-update. Of producten worden na een verhuurperiode door de producent (als eigenaar) gerecycled of gerefurbished en opnieuw in de markt gezet. We moeten af van de wegwerpmentaliteit.’

‘Er komen veel nieuwe schakelpunten bij kijken om kracht te zetten achter dit soort nieuwe services en samenwerkingen. Het is niet makkelijk, maar wel essentieel. Gezamenlijk, van bedrijven tot gebruikers, een nieuw, circulair businessmodel realiseren is de weg naar systeemverandering en een circulaire wereld.’

HvA & de Week van de Circulaire Economie

Hoe versnellen we de circulaire transitie? In het kader van de Week van de Circulaire Economie  staat lectoraat Circulair ontwerpen en ondernemen van het Centre of Expertise Urban Technology van de Faculteit Techniek in het teken van een andere kijk op produceren én consumeren. Dagelijks licht de HvA onderzoeken, masterclasses en studentenprojecten uit die de transitie naar circulaire steden een boost geven.