#Data
News

The healthcare sector is responsible for approximately 7% of all greenhouse gas emissions in the Netherlands. How can a hospital become climate-neutral?

The first step on the sustainability journey is to measure the organization’s carbon footprint. A precise carbon footprint is crucial for setting impactful and realistic targets, and for aligning with regulations and Green Deal Healthcare 3.0.

In support of Erasmus Medical Center's sustainability goals to reduce its CO2e emissions by 55% by 2030 and to achieve climate neutrality by 2050, Metabolic mapped its carbon footprint, focusing on scope 1, 2, and 3 emissions. 

💡A sneak peek: 60% of Erasmus’ CO2e footprint results from indirect emissions from purchased goods and services, such as medicines.

Erasmus MC is one of the first hospitals to use this method to map emissions across all its operations. This research provides the hospital—and the entire sector—with insights into emission hotspots and highlights potential areas for impactful sustainability interventions.

Explore Metabolic's work with Erasmus in the link below

Interested in learning more about carbon footprint assessment? This is for you: https://bit.ly/3UUdMHf 

#sustainability #carbonfootprintassessment #environmentalimpact #sustainablehealthcare

In the big tech-dominated era, data has been commercially exploited for so long that it is now hard to imagine that data sharing might also benefit the community. Yet that is what a collective of businesses, governments, social institutions and residents in Amsterdam aim to do. Sharing more data to better care for the city. On behalf of the Data Commons Collective, Lia Hsu (Strategic Advisor at Amsterdam Economic Board) asked the Amsterdam Smart City network for input and feedback on their Data Commons initiative on the last Demoday of 2023.

What is a (data) common?

Commons are natural resources that are accessible to everyone within a community. Water. Fertile soil. Clean air. Actually everything the earth has given us. We as humanity have increasingly begun to exploit these commons in our pursuit of power and profit maximisation. As a result, we risk exhausting them.

Data is a new, digital resource: a valuable commodity that can be used to improve products and services. Data can thus also be used for the common good. However there are two important differences between a common and a data common: data in commons never runs out, and data in commons is not tied to any geographical location or sociocultural groups.

Four principles for Data Commons

The Data Commons collective is currently working on different applied use cases to understand how data commons can help with concrete solutions to pressing societal problems in the areas of energy, green urban development, mobility, health and culture. Each data commons serves a different purpose and requires a different implementation, but there are four principles that are always the same:

1. The data common is used to serve a public or community purpose
2. The data common requires cooperation between different parties, such as individuals, companies or public institutions
3. The data common is managed according to principles that are acceptable to users and that define who may access the data commons under what conditions, in what ways they may be used, for what purpose, what is meant by data misuse
4. The data common is embedded to manage data quality, but also to monitor compliance with the principles and ensure that data misuse is also noticed and that an appropriate response (such as a reprimand, penalty or fine) follows.

The Data Commons Collective is now in the process of developing a framework, which provides a self-assessment tool to guide the formation of Data Commons initiatives by triggering consideration of relevant aspects for creating a data commons. It is a means of reflection, rather than prescription, to encourage sustainable and responsible data initiatives.

Energy Data Commons case and Value Workshop by Waag

After the introduction to the Data Commons Collective and Framework by Simone van der Burg (Waag) and Roos de Jong (Deloitte), the participants engaged in a value workshop led by Simone. The case we worked with: we’re dealing with a shortage of affordable and clean energy. Congestion issues are only expected to get worse, due to increased energy use by households en businesses. An energy Data Commons in neighbourhoods can have certain benefits. Such as preventing congestion issues, using clean energy sources more effectively, becoming self-sufficient as a neighbourhood and reducing costs. But under what circumstances would we want to share our energy data with our neighbours? What are the values that we find important when it comes to sharing our energy data?

Results: Which values are important when sharing our energy data?

In smaller groups, the participants discussed which values they found important for an energy data common using a value card deck from Waag. Some values that were mentioned were:

• Trustworthiness: It is important to trust one another when sharing our energy data. It helps when we assume that everyone that is part of the common has the right intentions.
• Fun: The energy Data Commons should be fun and positive! The participants discussed gamification and rewards as part of the common.
• Knowledge: One of the goals of sharing data with each other is to gain more knowledge about energy consumption and saving.
• Justice and solidarity: If everyone in the common feels safe and acknowledged, it will benefit the outcome. Everyone in the common should be treated equally.
• Inclusion and Community-feeling: It is important that people feel involved in the project. The Data Commons should improve our lives, make it more sustainable but also progress our social relations.

During this Demoday, we got to know the Data Commons collective and experienced which values we find important when sharing our data with others. Amsterdam Economic Board will remain involved in the Data Commons Collective in a coordinating role and work on use cases to understand how data commons can work for society.

Would you like to know more about the Data Commons Collective or do you have any input for them? Please feel free to reach out to me via sophie@amsterdamsmartcity.com or leave a comment below.

Grid congestion is becoming increasingly significant and will start to pose a problem in the low-voltage network in the coming years. This will prevent homeowners from transitioning away from gas, result in low efficiency for their solar panels, and could make it impossible to have a charging station at their doorstep. Alliander does not want to hinder the energy transition. Therefore, they are looking for a way to involve homeowners in the issue of grid congestion and provide solutions that are still feasible with a crowded grid.

In the energy work session on the 14th of December, Wouter van Rooijen (Alliander) discussed the challenges related to grid congestion. From 2030 onwards, it is expected that a significant portion of the low-voltage network will experience both over- and under-voltage. While the network will be reinforced as quickly as possible, the lack of labour capacity is also prompting the consideration of alternative solutions.

The solution that emerged from Wouter's co-creation process was WijkWise. In this work session, Wouter aimed to validate the WijkWise concept and find parties that could contribute to its development and market implementation. Dave van Loon from Kennisland moderated the session.

WijkWise – Understanding the neighbourhood's grid situation

The WijkWise concept focuses on three problems:

• The growth of grid congestion at low-voltage
• Homeowners' uncertainty about making sustainable investments. For instance, because they may not know if their solar panels will yield a good return.
• Homeowners' lack of awareness regarding the impact their choices have on the stability of the grid.

The proposed solution:
"With WijkWise, Alliander continues to facilitate homeowners in making their homes more sustainable. Alliander does this by providing insight into the neighbourhood's grid situation and recommending the best investment. Residents can make informed choices that contribute to payback time, comfort, and certainty. A good choice benefits both the homeowner and the grid operator."

The idea is to provide more insight into the neighbourhood's grid situation and offer tailored advice for home sustainability. This way, homeowners can determine whether they should invest in insulation, a heat pump, or solar panels.

Alliander does not want to develop this concept alone, but is seeking partners to bring this concept to market.

Discussion

After the concept presentation, a brief discussion followed. The main questions raised were:

• Can providing insight into the neighbourhood's grid situation have (negative) effects on the housing market?
  → They don't know yet; further investigation is needed.
• Can this data be shared freely?
  → The data shared will be at the neighbourhood level (transformer level) and not in real-time (monthly). If there is user data involved, consent must be obtained.
• What behaviour change do you expect?
  → That, during the investment moment, consideration will be given to the grid situation for the most advantageous investment.

After the discussion, we worked in groups with the Empathy Canvas from Kennisland to view the WijkWise concept from the perspective of the homeowners. This tool helped us really view the problems from the perspective of a homeowner.

Empathy Mapping

In three groups, we delved into the homeowner's situation. The recurring themes in the empathy maps were:

• A sense of unfairness for the homeowner. They invest in sustainability and are rewarded with grid congestion problems.
• A feeling of uncertainty for the homeowner. They want assurance that their investment will yield results.
• Little trust in the grid operator and the government. First, everyone had to get solar panels, and now suddenly it doesn't fit, and net metering is being discontinued (or not?)
• Limited understanding by homeowners because they find it very complicated and don't want to delve into it. It's not an urgent problem for them.
• Collaboratively seeking solutions can be very positive, but can also lead to friction.

Alliander plans to take the next steps with this concept in 2024. In 2024, they are planning to do the follow-up research, make the minimal viable product, and launch the first version of the product at the end of the year.

Do you know of any stakeholders that absolutely need to be involved, or would you like to be involved in the implementation of the WijkWise concept? Please contact Noor at noor@amsterdamsmartcity.com. Special thanks to Wouter and Dave for this interesting session.

Following the Data Dilemmas event in October, which focused on underground infrastructure, this deep dive session delved further into the question: How can we look under the ground without digging? The session began with an introduction by Alliander, followed by additional insights from Port of Amsterdam, Eurofiber, City of Amsterdam, and Stedin. After exploring the issue, various parties pitched their solutions.

The problem of Alliander

Alliander is anticipating a significant workload in the next 2-10 years, requiring a lot of resources (personnel, materials, and services). We are transitioning away from gas, which means that many gas connections have to be removed. Currently, Alliander is removing around 12,000 connections per year, this is expected to increase to around 100,000 in 2030.

The primary challenge in the removal process is locating the gas line. Due to missing or outdated drawings, ground subsidence, or discrepancies between installation and location, they are often difficult to locate. This leads to time-consuming and costly excavation and often excavation damage.

Alliander employs several search methods to locate the gas lines:

• Probe: This is a probe that can be entered via the main gas valve, with a transmitter so that you can trace it from the outside.
• Gas camera:  Attached to the probe to see where the gas connections are.
• Ground penetrating radar (GPR): Sonar scan of the ground.
• Chenny: Similar to probe.
• Frequency on metal tubes: For metal pipes, you can set a frequency on the pipe that can be detected.
• Ultra-sonic: By putting a sound signal on the pipe you can register the vibrating gas molecules with a microphone.

These techniques are not always sufficient and come with many drawbacks. This is why Alliander is seeking a better way for technicians to know where to dig without opening the ground.

Additional Insights

Additional insights from various stakeholders highlight common challenges related to underground infrastructure. The main problem is that the data of the underground is not the same as the real-time situation. This leads to scanning methods being necessary in the first place.
The data which is documented is also lacking because it doesn’t show things such as ground pollution, and the z-coordinate (depth) is also missing. There is potential for improvement since most parties have better databases of their own assets. This data is unfortunately not shared since it is not required by KLIC (Information and Coordination Center for Underground Infrastructure).

Solution Pitches

1. SpectroAG – Hamed Mehdipoor: Combines GPR, electromagnetic wave emission, robots, and drones to scan large ground areas in high resolution. The data is analyzed by an AI Brain Cloud, providing a 3D representation of asset locations. Challenges may arise in areas with clay ground, since this is always a problem with GPR.

2. Inframent – Marina Kurnevich: A startup addressing asset registration issues. Their solution involves taking photos of open trenches with a smartphone or tablet, instantly uploading them to their application, and adding location data. This ensures immediate and accurate registration of underground data.

3. Infratags – Henk Schwietert (Evalan): Their passive (no battery) RFID tags (Infratags) can be attached to cables and connection sleeves, allowing easy identification above ground using a scanner. The low-cost tags, around 50 cents each, can easily help find tagged assets. However, challenges include conflicting interests and delayed returns on investment. The Infratag was developed in collaboration with Tallo.

4. HvA Sensorlab - Marcel van der Horst: While not offering a direct solution, HvA Sensorlab has students capable of working on the problem. They have access to advanced equipment for developing or improving solutions.

5. VLabs – Diemer Cohen Stuart: Uses GIS data and Augmented Reality (AR) to visualize accurate geodata through AR glasses. This simplifies operational work, improves quality control, and allows for on-site guidance with work instructions. The glasses provide 5-10 cm accuracy, with a cost of 8500 euros per pair.

Are you interested in any of these solutions, would you like more information, or do you have an even better solution? Please don’t hesitate to reach out to Noor – noor@amsterdamsmartcity.com, or leave a comment below. We will continue with this topic in 2024!

English version below

We zien het misschien niet, maar de ondergrond ligt vol met assets en is voortdurend in beweging. Er liggen elektriciteitskabels, gasleidingen, riolering, stadswarmte, glasvezel, en nog veel meer, die constant moeten worden onderhouden, verwijderd, of bijgelegd. De ambities van Nederland voor de energietransitie, snel dataverkeer, mobiliteitsoplossingen, circulaire economie en klimaatadaptie, leggen alleen nog maar meer druk op de schaarse ondergrond. Goed inzicht hebben in wat er precies onder de grond ligt en goede samenwerking tussen de verschillende partijen die de grond in moeten is daarom essentieel.
 
Tijdens de Data Dilemma’s evenementen van Amsterdam Smart City verkennen we de mogelijkheden voor het gebruik van data en nieuwe technologieën om stedelijke en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken, met een focus op verantwoorde digitalisering. Het doel is om data te gebruiken om steden veiliger, schoner en toegankelijker te maken.
 
In deze editie van Data Dilemma’s, bespraken we het dilemma van de ondergrond: Hoe zorg je dat de data van de ondergrond klopt met de werkelijkheid en hoe kunnen de partijen die de grond in moeten beter samenwerken. De sprekers van dit evenement waren Ceciel Kempers (Alliander), Marco Scheffers (Gemeente Amsterdam) en Vincent van Mierlo (Eurofiber Nederland) die ieder hun tools en dilemma’s deelden als zij met hun organisatie de grond in gaan.

Het Scan de Sleuf project - Ceciel Kempers

Ceciel Kempers, bedrijfsontwikkelaar bij Alliander, vertelde over hun ‘Scan de sleuf’ project, waarbij ze een 3D scan maken van open werksleuven om inzichtelijk te maken waar alle assets precies liggen. Bij Alliander levert de huidige aanpak van schetsverwerkingen op dit moment nog veel problemen op. De doorlooptijd van assetregistratie is op het moment 550 dagen. Dit zorgt ervoor dat de data over de ondergrond soms flink achterloopt op de werkelijkheid wat weer kan leiden tot graafschade, gevaarlijke situaties en veel uren die gaan naar het zoeken van assets. 
 
Volgens Ceciel moet de buitensituatie leidend gemaakt worden door middel van een 3D scan, een Scan de Sleuf, waar er letterlijk een scan gemaakt wordt van de werksleuf in de grond wanneer deze open ligt. Dit kan gewoon met een tablet of smartphone worden gedaan en de technologie zal beschikbaar zijn voor iedereen die de grond in moet. Als de grond dan ooit weer open moet, kan er op de 3D scan precies gezien worden waar de kabels zich bevinden. Dit zorgt er op de korte termijn voor dat er minder discussies ontstaan met aannemers over aangelegd werk en dat er minder liggingsregistraties worden afgekeurd. Later zal het ook de registratie versnellen en de kwaliteit van liggingsdata verbeteren. Op de lange termijn zullen ook graafschade en gevaarlijke situaties afnemen. 
 
Een ander groot voordeel van 3D data is dat afstanden nauwkeurig ingemeten kunnen worden door middel van pixelafstanden. Daarnaast kan er een kaart laag, die de kabels en leidingen in de ondergrond weergeven, op de werkelijkheid gelegd worden aan de hand van geo-referentie. 
 
De eindvisie van het Scan de Sleuf project is om een landelijke 3D-database van de ondergrondse situatie te maken: De ‘Understreetview’ van Nederland.

Data samenbrengen in de Digital Twin van de ondergrond - Marco Scheffers

Bij de Gemeente Amsterdam is er vanuit de ambtenaren een werkgroep ondergrond ontstaan, vertelde Marco Scheffers, data-adviseur ondergrond en geo-informatie bij de Gemeente Amsterdam. Volgens hen moest er meer gedaan worden aan de ondergrond in Amsterdam, de huidige kwaliteit van informatie over de ondergrond is onvoldoende om de huidige en toekomstige verdeling van ruimte inzichtelijk te maken. Daarom is er besloten te gaan werken met regie op de ondergrond.  
 
De eerste stap is het vormen van het Datafundament ondergrond, een digitale basis binnen de Amsterdamse Digital Twin. Het bestaat uit relevante ondergrondgegevens van systemen en fenomenen die vitaal zijn voor de stad, denk hierbij aan kabels, leidingen, historische assets, funderingen van gebouwen en fysische eigenschappen van de bodem. Uiteindelijk is het plan om ook 3D informatie te verschaffen en te bouwen aan een Digital Twin van de ondergrond.  
Er wordt nu gebouwd aan data over de ondergrond op het platform data.amsterdam.nl. Niet alle data over de ondergrond is openbaar, de KLIC data (Kabels en Leidingen Informatie Centrum) is alleen toegankelijk voor bevoegden. De Digital Twin van Amsterdam is te zien op 3d.amsterdam.nl.

Een dynamische ondergrond zonder z-coördinaat - Vincent van Mierlo

De laatste spreker was Vincent van Mierlo, strategisch adviseur bij Eurofiber Nederland. Eurofiber is gespecialiseerd in het aanleggen van glasvezelaansluitingen, ze werken dus met vitale infrastructuur. Dit betekent dat als deze processen uitvallen of verstoord worden, er snelle reparaties vereist zijn. Dit leidt met hun 60.000 kilometer aan glasvezelkabel tot 500 handelingen per week.
 
Bij 3D visualisaties van de bovengrond wordt het meteen duidelijk of de data klopt, maar bij 3D visualisaties van de ondergrond kun je niet makkelijk zien of de data correct is. Dit kan een risico op schade aan netwerken veroorzaken omdat er wordt uitgegaan van theoretische data. De leggegevens zijn niet per se hetzelfde zijn als de liggegevens (en dat die termen maar één letter van elkaar verschillen leidt ook tot verwarring). De ondergrond blijft dynamisch waardoor ook kabels en leidingen in de werkelijkheid anders gepositioneerd kunnen zijn dan verwacht. In principe liggen glasvezelkabels op 60 cm diepte maar dat is lang niet altijd het geval. Daarom zou 3D visualisaties kunnen helpen met het verschaffen van niet alleen de X en Y coördinaten, maar ook de Z-coördinaten (diepte).  
 
Volgens Vincent is het belangrijk om een geharmoniseerde werkwijze van 3D inmeten in te stellen die op landelijk niveau wordt vastgelegd. Daarnaast moet er eenzelfde taal/jargon worden gekozen. Want als we niet dezelfde taal spreken, dan wordt het onmogelijk om samen te werken.
 
We willen graag onze sprekers bedanken voor de interessante presentaties en het publiek voor de waardevolle discussie. De dilemma’s in de ondergrond brengen een hoop vragen met zich mee waar we graag met het Amsterdam Smart City netwerk aan verder werken.

Vervolg: We gaan door met het vraagstuk: Hoe kijken we onder de grond zonder te graven? Waarbij we met partijen die de grond in moeten, en partijen met slimme technologische oplossingen bespreken wat er allemaal mogelijk is om te kijken onder de grond zonder te graven. Heb je ook te maken met de vraagstuk, of kun je helpen met het vinden van een oplossing? Neem dan contact op met noor@amsterdamsmartcity.com.

Data Dilemmas: Looking Below Ground and Collaborating Above

We may not see it, but the underground is filled with assets and is constantly in motion. It contains electricity cables, gas pipelines, sewage systems, district heating, fibre optics, and much more, all requiring regular maintenance, removal, or expansion. The ambitions of the Netherlands for the energy transition, fast data traffic, mobility solutions, circular economy, and climate adaptation only add more pressure to the already limited underground space. Having a clear understanding of what lies beneath the ground and fostering effective collaboration among the various stakeholders involved in underground activities is essential.

During Data Dilemma's, we explore the possibilities for using data and new technologies to address urban and societal challenges, with a focus on responsible digitalization. The goal is to use data to make cities more safe, clean and accessible.

In this edition of Data Dilemmas, we discussed the dilemma of the underground: How to ensure that underground data matches reality and how the parties involved in underground activities can collaborate more effectively. The speakers for this event were Ceciel Kempers (Alliander), Marco Scheffers (City of Amsterdam), and Vincent van Mierlo (Eurofiber Netherlands), each sharing their tools and dilemmas when working beneath the ground.

The Scan the Trench Project - Ceciel Kempers

Ceciel Kempers, a business developer at Alliander, shared insights into their "Scan the Trench" project, where they create a 3D scan of open work trenches to make the exact locations of all assets visible. Alliander's current approach to make a work sketch of the situation is causing significant problems. The asset registration process takes 550 days at present, resulting in outdated data about what's underground, which can lead to excavation damage, hazardous situations, and significant hours spent searching for assets.

According to Ceciel, the outdoor situation should be the guiding force through a 3D scan, a "Scan the Trench," where a scan is created of the open trench in the ground. This can be done with a tablet or smartphone and will be available to anyone who needs to work in the underground. If the ground ever needs to be reopened, the 3D scan can precisely show the location of the assets, reducing disputes with contractors over completed work and rejected location registrations in the short term. In the long term, it will also accelerate asset registration and enhance the quality of location data, reducing excavation damage and dangerous situations.

Another significant advantage of 3D data is the ability to measure distances accurately using pixel distances. Additionally, a map layer depicting underground cables and pipelines can be overlaid on reality through geo-referencing.

The vision for the future of the Scan the Trench project is to create a national 3D database of the underground situation: the "Understreetview" of the Netherlands.

Bringing Data Together in the Digital Twin of the Underground - Marco Scheffers

At the municipality of Amsterdam, a group dedicated to the underground was formed by civil servants, as explained by Marco Scheffers, a data advisor specializing in the underground and geoinformation at the City of Amsterdam. They believe that more attention should be given to the underground in Amsterdam, as the current quality of information about the underground is insufficient to make the current and future spatial distribution transparent. Therefore, a decision was made to work on managing the underground.

The first step involves establishing the Data Foundation for the underground, a digital base within Amsterdam's Digital Twin. It comprises relevant underground data from systems and phenomena vital to the city, such as cables, pipelines, historical assets, building foundations, and soil properties. The ultimate plan is to provide 3D information and build a Digital Twin of the underground. Data about the underground is currently being developed on the platform data.amsterdam.nl. Not all underground data is publicly accessible; the KLIC data (Cables and Pipelines Information Center) is only accessible to authorized personnel. The Digital Twin of Amsterdam can be viewed at 3d.amsterdam.nl.

A Dynamic Underground without Z-Coordinates - Vincent van Mierlo

The final speaker was Vincent van Mierlo, a strategic advisor at Eurofiber Netherlands. Eurofiber specializes in installing fiber optic connections, so they work with critical infrastructure. This means that when these processes fail or are disrupted, quick repairs are required, which results in around 500 actions per week with their network of 60,000 kilometres of fibre optic cables.
With 3D visualizations of the surface, it's immediately clear whether the data is accurate. However, with 3D visualizations of the underground, it's not easy to determine the correctness of the data. This can pose a risk of network damage because it relies on theoretical data. The laying data may not necessarily match the lying locations, and the similarity of the terms "laying" and "lying" also leads to confusion. The underground remains dynamic, and cables and pipelines can be positioned differently in reality than expected. In principle, fibre optic cables are supposed to be at a depth of 60 cm, but this is not always the case. Therefore, 3D visualizations could help provide not only X and Y coordinates but also Z-coordinates (depth).

According to Vincent, it is important to establish a harmonized approach to 3D mapping at a national level. Additionally, a common language/jargon should be adopted because if we don't speak the same language, collaboration becomes impossible.

We would like to thank our speakers for their informative presentations and the audience for their valuable discussions. The underground dilemmas bring forth numerous questions that we are eager to continue addressing with the Amsterdam Smart City network.

Next Steps: We will proceed with the question: How can we look beneath the ground without excavation? We will discuss with parties involved in underground activities and those with smart technological solutions to explore what is possible in investigating beneath the ground. If you are dealing with similar questions or can assist in finding a solution, please contact noor@amsterdamsmartcity.com.

When thinking about the decarbonization of cities, Local Energy Systems (LES) are often mentioned as one of the key enablers in the future. While there is agreement that LES have a role to play in the energy system of the future, what exactly is this role and how do we scale up implementation of this solution?

Cities are a major source of GHG emissions, with UN estimates suggesting that cities are responsible for ~75% of global emissions, mainly by means of transport and energy use in buildings. The decarbonization of buildings within urban areas can prove especially difficult, as space is limited, issues like grid congestion delay further electrification and there are a lot of stakeholders involved.

LES can be a solution in the decarbonisation of buildings in urban areas, like residential spaces, business parks and hybrid areas, creating positive energy districts that simultaneously reduce their impact on the grid.  Preliminary LES pilot programs indicate that a LES can support decarbonization by integrating renewable generation and efficiently using energy by decreasing energy losses due to smart grids, communal energy management systems and by combining generation and use as locally as possible. We are however still in the early stages of building and growing LES around the globe, which is why we are focused on getting the right stakeholders together and learning about the requirements for scaling up such systems.

## Case & Set-up of the Session

During the latest Transition Day we hosted a work session on the topic of LES. In the past months, a number of partners in the Amsterdam Smart City network have expressed interest in the topic and would like to work together on the topic. Simultaneously the HvA, who is working on the ATELIER project with the aim to create Positive Energy Districts (PEDs), developed a framework to structurally categorize the various aspects involved in implemeting a LES. During the Demo Day, we considered two topics related to LES The first was a the framework created by the HvA, with the intention of capturing feedback and validating the approach.  Secondly, we considered how we can move from an informal network around LES, to a structural coalition that can scale up the concept.

## Insights

A framework for structurally capturing aspects of a LES

Omar Shafqat from the HvA / ATELIer project presented their framework for structurally capturing and monitoring aspects of LES. The framework categorizes various aspects into policy, market, technical and social considerations (from top to bottom). Next to that, it divides these aspects on a timeline along a planning horizon from longer term (planning) to shorter term (management). The framework is shown below in this image.

In response to the framework, the participants shared some the following feedback:
-        Testing the framework is necessary to validate and improve it. This implies an inventorization of LES projects and working through a few specific cases to check how the framework can be applied, and how it can benefit project managers/owners.
-        The framework should also be presented and validated by other key stakeholders such as Amsterdam’s “Task Force Congestion Management”.
-        Participants raised the question of who exactly will use the framework, and how? Is this intended as an instrument to be used primarily by academics, and researchers, or also by practitioners?

Forming a coalition on the advancement of LES

The second part of the work session was moderated by Joost Schouten from Royal Haskoning DHV, who led the discussion on the need for building a coalition around LES. He argued that the further development of LES requires an ecosystem approach, since multiple parties with different interests are involved, but there is no clear ‘owner’ of the problem.

A ‘coalition of the willing’ could help to advance the development of LES. A discussion in breakouts led to the following insights:
-        A coalition should be formed by the community itself, but it requires a party that coordinates during the kick-off phase. A discussion emerged around whose role should be to take on the coordination phase. Some participants were of the view that this should be led by a governmental party, others thought this should be organised by a network party like Amsterdam Smart City.
-        To effectively build a coalition, the involved parties need to be interdependent. To make sure that it is clear that the parties in a LES are interdependent, the parties need to state their interests in developing a LES, to determine whether there is a common goal.
-        Even when these interests are not fully aligned, communication between parties can help bridge gaps. Discussion leads to understanding and empathy.
-        An ambassador can be a vital enabler in the beginning of building a coalition, as a clear face and point of contact for such a group.
-        There are already many other communities and coalitions working on topics related to LES, including but not limited to 02025, New Amsterdam Climate platform, TET-ORAM, TopSector Energie, among others.  A key question is whether a new coalition is necessary, or whether it should be possible to join forces with an existing coalition / initiative.

## Conclusions and next steps

Many work session participants indicated support and interest to further contribute to the development of the LES project. The HvA framework was viewed as a useful tool to capture learnings from LES projects to facilitate scaling up. Additionally, the question of how to facilitate collaboration and coalition forming requires further attention. There are many parties involved in the development of LES, and they don’t always have the same interests. However, this is not an issue that any party can ‘own’ or ‘solve’ on its own. It requires an ecosystem approach, which is something that will need to be further detailed.

For now, we will simultaneously work on further building the coalition and looking for LES projects that can be used to test and further develop the framework. If you would like to know more or get involved in the project, for example by contributing you own LES to be tested by the framework itself, let me know via noor@amsterdamsmartycity.com.

This challenge was introduced in the Amsterdam Smart City network by Lennart Zwols from gemeente Amsterdam and Omar Shafqat (HvA). The session was prepared with and moderated by Joost Schouten from Royal HaskoningDHV. Do you have any questions or input for us? Contact me via noor@amsterdamsmartcity.com or leave a comment below. Would you like to know more about the LES challenge? You can find the overview of the challenge with the reports of all the sessions here.

Op 31 oktober organiseren FAN en TKI Urban Energy de tweede fysieke netwerkbijeenkomst van de Smart Energy Community, in het testlab van ElaadNL, Arnhem, met als onderwerp:
 
Domotica en Home Energy Management Systems in de praktijk
 
Eindgebruikers aan het woord
Hoe weerbarstig is de praktijk? Sommige eindgebruikers zijn zelf al aan de slag gegaan met domotica om hun energiegebruik slim aan te sturen. Wij laten drie van deze enthousiastelingen aan het woord: Jan Kerdel, Michiel Damoiseaux & Harm van den Brink. Wat zijn hun ervaringen? Waar liepen ze tegenaan?
 
Setting the scene: HEMS & Domotica
Jasmijn Kleij van TKI Urban Energy gaat in op de vraag of Domotica ook kansen op voor slim energiemanagement biedt, of dat het nu nog vooral een oplossing voor de enthousiaste knutselaars.
 
Praktische lessen uit Belgie
Giovanni Oorthuizen van Xemex zal een presentatie geven over de nieuwe wet- en regelgeving in België, hoe zij daarop inspelen met energiediensten, en hun ervaringen met eindgebruikers.
 
En verder
* Paneldiscussie over Domotica, energiemanagement en de rol van de eindgebruiker
* Speeddaten & netwerken
 
Aanmelden
https://www.aanmelder.nl/smartenergyday/subscribe
 
Volledige programma ochtendsessie:
https://www.aanmelder.nl/smartenergyday/wiki/924116/ochtendprogramma
 
Volledige programma middagsessie: 'Smart Energy Day 2.0', georganiseerd door TKI Urban Energy, Dutch Power, Connectr, RVO en ElaadNL
https://www.aanmelder.nl/smartenergyday/part_program

We invite you to contribute to the conference "Reinventing the City 2024 - Blueprints for messy cities?"

Deadline to submissions: November 14, 2023
Notification of acceptance: December 14, 2023
submit here>>

The AMS Scientific Conference (AMS Conference) explores and discusses how cities can transform themselves to become more livable, resilient and sustainable while offering economic stability. In the second edition of “Reinventing the City” (23-25 April 2024), the overarching theme will be <em>"</em>Blueprints for messy cities? Navigating the interplay of order and complexity'. In three captivating days, we will explore 'The good, the bad, and the ugly' (day 1), 'Amazing discoveries' (day 2) and 'We are the city' (day 3).

Call for abstracts
The AMS Conference seeks to engage scientists, policymakers, students, industry partners, and everyone working with and on cities from different backgrounds and areas of expertise. We therefore invite you to submit your scientific paper abstract, idea for a workshop or special session with us. Submissions should be dedicated to exploring the theme ‘Blueprints for messy cities?’. We especially invite young, urban rebels to raise their voice, as they are the inhabitants of our future cities.

Assessment
Our scientific committee responsible for the content of the conference program will assess all submissions and select a final program of contributions. Notification of acceptance will follow before 1 December 2023.

Topics
mobility | circularity | energy transition | climate adaptation | urban food systems | digitization | diversity | inclusion | living labs | transdisciplinary research

SUBMISSIONS AND CONTRIBUTIONS
| SCIENTIFIC PAPER ABSTRACTS |
We invite academics, industry partners, and professionals from all ages engaged in the related fields of urban design, governance, architecture, data science, engineering and/or sociology to submit an abstract for a conference presentation of your scientific paper (250-450 words).

| WORKSHOPS |
If you have a workshop proposal, please outline its purpose, the specific knowledge, techniques, or practices it covers, its objectives and learning outcomes, teaching strategies and resources, target audience, and any prerequisites, including the required level of experience (250-450 words).

| SPECIAL SESSIONS |
Next to scientific papers and workshops, we encourage you to submit different types of special sessions. These special sessions can include interactive forums, excursions, or practical demonstrations, depending on the subject and objectives. When submitting your proposal for a special session, we ask you to clearly highlight the session's objectives, expected collaborators (if applicable), the intended audience, and the type of session. Please also indicate whether you prefer an online or in-person format. Please note that you will be responsible for the content and organization of the session (250-450 words).

Submit here>>

Click here to visit the event page and find more information on details about the Scientific Conference.

Thursday, the 30th of August, we had the first follow-up session about Local Energy Systems (LES) since the Transition day session in June. Over the summer Omar Shafqat (HvA, ATELIER), dr. Renée Heller (HvA), and Lennart Zwols (municipality of Amsterdam), have worked on finding a solution to the barriers to scaling up LES. They focused on the barrier of sharing information and learnings of LES projects. In this session, Omar presented a framework that could help overcome this barrier.

A barrier to scaling up LES: Lack of knowledge
In the previous session, we discussed how the difficulty with starting a new LES project is often that the information on how to do this is not readily available. Many pilots have been done, or are still ongoing, and there are definitely reports on the learnings of these pilots. Unfortunately, these learnings are not always available to everyone, and if they are, quite difficult to find and aggregate.
Lennart therefore proposed to make a framework in which we can gather all the information on LES pilots and projects, so we have a central place for the collecting and sharing of information. Omar and Renée have created this framework, which Omar presented in this session. The framework has three objectives:

1.     Collecting the learnings of the pilots in one place.
2.     Defining the gaps in our knowledge.
3.     Creating a starting point for people who want to create their own LES.

Definition of a Local Energy System
To properly create a framework in which various information of relevant LES projects can be collected, it was necessary to have a good definition of a LES. Omar presented the definition as follows:
A local energy system is an interactive, non-linear system that must contain:

• Local generation
• Controllable demand
• Storage
• Energy Management Systems
• Energy communities

IMAGE DEFINITION LES

Hans Roeland Polman (AMS) commented that he was missing the infrastructure in this definition. Omar clarified that the lines between these five entities symbolize the infrastructure and that it is indeed an important component of LESs.
When we speak of LES it is always a balancing act. Different stakeholders have different objectives for implementing a LES, maximizing renewables, minimizing costs, flexibility/congestion, grid dependence, etc. This implies that the aspects of a LES are of differing importance to stakeholders, which is important to take into account with information gathering and sharing.

The first version of the framework for collecting information
After discussing the definition of LES, we dived into the framework. The goal of this framework is to have one format in which we collect information and learnings from all the LES pilots and projects (starting with the ones in our own network). This will allow us to speak a common language, easily compare projects, identify stakeholders and their interests, see where the knowledge gaps are, and more easily find specific information about LES.

Note: This framework is not the interface for the end-user. The framework should be used to catalogue information and learnings so that we have the information on all the different projects in the same format. We can then use this to build a user interface that end-users can interact with. How to best do this is still a topic of discussion.
The framework is presented below. On the x-axis, you can see the time scale. On the left you have the long-term (planning) phase, and on the right the short-term (management) phase.

On the left side, you can see the four areas in which the framework is divided:

• Policy
• Energy markets
• Energy systems
• Community/user aspects

The colour-coded third dimensions show which blocks relate to certain topics of interest, and should have information added on this topic. The topics of interest that have been added now are:

• Congestion
• Energy balance

It might be interesting to add others as well.

IMAGE LES FRAMEWORK

It was suggested by the group that electricity/heating might also be an interesting topic to add. Hans (AMS) also suggested that it would be interesting to add information about local infrastructure, such as a local heat network.

Discussion and questions
After the presentation of the framework a discussion followed. Many questions were raised which require further examination. A few of the key questions were:

• What should the scope be of this framework? Are we just looking at our own region, or do we want it to be used on a much larger scale?
• How do we connect to the other organizations and projects to this framework, and refrain from doing double work?
• Who is the owner of this framework and will keep it up to date?
• To make this framework usable for project managers, it should have a clear template that can be filled in. Who is going to make this, and how do we ensure that project managers of LES projects fill this in?

Next steps and call to action:
There are still many questions that need to be answered, and we will continue the research and learn by doing. We will start with the ATELIER and the LIFE project, to see if we can put them into this framework. This will be done by Omar (HvA, ATELIER), and Hans (AMS, LIFE). They will also create the first version of a template in which the information can be collected so that project managers can fill out this information. This will then be tested with the project managers of the LIFE project to see if the template and framework are indeed workable.

This will give a good starting point to see if the framework is suitable for the collection of information and learnings of LES projects. However, it will be far from complete. The ATELIER and LIFE projects don’t contain all the topics to properly test the framework and create templates for everything. We therefore need more partners with LES projects that can help test and develop this framework.

So if you are working on a Local Energy System project, and you would like to help further develop the framework, by giving feedback on the framework itself or using your project to validate the effectiveness of the framework, please let us know.

Digitale technologie en data zijn essentieel voor de energietransitie. In de energietransitie geldt: geen stroom zonder data. Digitale innovaties bieden uitkomst om vraag en aanbod van elektriciteit in balans te houden, binnen de beschikbare netcapaciteit. Zelf leveren ze ook een stroom van data op.

Tegenover de kansen die digitale technologie en data bieden voor de energietransitie, staan zorgen over bijvoorbeeld de zeggenschap van burgers over hun gegevens, de cyberveiligheid van de energievoorziening en de verdeling van lusten en lasten van een datagedreven energiemarkt.

In het rapport Stroom van data. Energiedata benutten voor een maatschappelijk verantwoorde energietransitie onderzoekt het Rathenau Instituut hoe data gebruikt kunnen worden voor een duurzame energievoorziening. Het rapport bevat een analyse van de concept-Energiewet en de afspraken voor data-uitwisseling die sectorpartijen zelf al maken. Vier case studies illustreren welke kwesties opspelen bij het gebruik van data voor de stroomvoorziening. De cases gaan over burgers die zich verenigen om lokaal energie op te wekken en te gebruiken, een virtuele energiecentrale, een platform voor balanshandhaving op het elektriciteitsnet en een platform om overbelasting op het net te voorkomen.

Samen slimmer investeren: daaraan werken Amsterdam Economic Board en Metropoolregio Amsterdam in de ‘Transitieversneller voor de Metropool Amsterdam’. Met dit inspiratiedocument versnellen zij de transities die nodig zijn voor de slimme, groene en gezonde metropool van morgen.

Er zijn acht investeringsthema’s geselecteerd: gezondheidsbevordering en preventie, waterstof, slimme elektriciteit, circulaire bouw, slimme mobiliteit, veilig data delen, artificial intelligence (AI) en een duurzame digitale infrastructuur. Deze thema’s bouwen voort op de kracht van onze regio en zijn in lijn met de financiële mogelijkheden en doelen vanuit Den Haag en Brussel.

Lees het artikel voor meer informatie.

What will happen if we scale up our hydrological capacity to a stunning level of 13% Amsterdam wide? Researcher Tim Busker explains this in our new video

HvA-studenten Data Science voorspellen voor Vattenfall het energielabel voor gebouwen die dat nog niet hebben, om de energietransitie te versnellen.

Heeft jouw kantoorgebouw energielabel D? Dan is er werk aan de winkel. Om de klimaatdoelen uit het Parijsakkoord te halen en de opwarming van de aarde te beteugelen, moet de gebouwde omgeving versneld verduurzamen en vanaf 2023 minimaal energielabel C scoren. Een vernieuwd energielabel moet daarbij helpen. Maar wat als je dat nog niet hebt? HvA-studenten buigen zich voor partner Vattenfall tijdens een hackathon over de vraag: Kan voor gebouwen zonder energielabel een schatting voor een energielabel worden bepaald aan de hand van beschikbare data?

Na twee uur begaf de dataserver het al. Niet zo gek, er was haast en drukte: binnen een hackathon van een kleine week moesten de studenten van minor Data Science allemaal tegelijk de beschikbaar gestelde data over energieverbruik van Vattenfalls klanten analyseren. Met als doel: een zo accuraat mogelijk voorspelmodel voor de energielabels van gebouwen. Normaal ben je al weken lang bezig met datasets verkennen voordat je over kan gaan op opschonen, categoriseren, analyseren en voorspellen middels machine learning, stelt Rick Wolbertus, docent-onderzoeker Data Science van lectoraat Energie en innovatie. ‘Nu moesten ze dat in enkele dagen doen. Daarin zie je de kracht van een hackathon: binnen een bizar korte tijd krijg je verrassende uitkomsten; een groepje had een 84% accuraatscore in hun voorspelling voor energielabels, dat is echt knap.’

Energielabel bepalen

Van woningen tot fabriekshallen, het energielabel is een middel om de energie-efficiëntie van gebouwen te kwalificeren. Sinds begin dit jaar heeft het energielabel een metamorfose ondergaan, kent het andere kwalificeringseisen en is het bovendien verplicht geworden voor alle gebouwen. Met de nieuwe en vereenvoudigde bepalingsmethode (NTA 8800) wordt de energie-efficiëntie nu uitgedrukt in het energieverbruik per vierkante meter gebouwoppervlakte. Deze indicator is goed te vergelijken met werkelijk energieverbruik en moet beter inzicht geven in de energiezuinigheid van het gebouw. Daar kunnen maatregelen aan gekoppeld worden voor verduurzaming.

De hackathon voor energielabels is het eerste vraagstuk uit de praktijk voor studenten die voortkomt uit de tienjarige samenwerking tussen HvA Centre of Expertise Urban Technology en energieleverancier Vattenfall. De hackathon levert snel een frisse blik op, vertelt Tim Pellenkoft, data scientist bij Vattenfall. ‘De studenten, met verschillende achtergronden in onder andere journalistiek, technische bedrijfskunde en aviation, hebben andere denkbeelden die tot nieuwe inzichten leiden. Zo zagen zij patronen in bouwjaar, waar ik zelf nog niet op was gekomen. Oud bouwjaar? Vrijwel altijd een laag energielabel. Daar tegenover staan nieuwere gebouwen, die met een hoger label vaak beter zijn geïsoleerd.’

Het is aan de studenten om zulke variabelen, die invloed hebben op het energielabel, uit de data te halen. Daarin werden verrassende keuzes gemaakt, zag ook Wolbertus. ‘De data toonden enorme verschillen in verbruik tussen gebouwen van diverse industrieën. Industrieën die gigantische machines in hun gebouw gebruiken, die wil je scheiden van andere type bedrijven. Dus moet je categorieën maken en die in de voorspelling (middels machine learning-modellen) van elkaar scheiden. Zo voorkom je scheve analyses en kun je accurate verbanden leggen. Daar kwamen studenten zelf mee!’

Inzicht in verbeterpotentieel voor gebouwen

De uitkomsten uit de analyses en voorspellingen van de studenten kunnen bijdragen aan een model dat energieleveranciers, gebouwbeheerders, bouw- en installatiebedrijven inzicht geeft in het verbeterpotentieel van het energieverbruik van gebouwen. Want om de klimaatdoelen van het Parijsakkoord te halen, staat de (bestaande) gebouwde omgeving nog voor een aantal uitdagingen: significante energiebesparing, zelf zoveel mogelijk energie opwekken, energie verbruiken op de momenten dat het duurzaam wordt opgewekt en het realiseren van alternatieven voor aardgas als bron van verwarming. Heb je dat op orde? Dan mag je rekenen op een ‘perfecte’ energielabel-score A+++.

Voor veel gebouwen is het nog niet zo ver. Daarom zijn data en voorspelmodellen nuttig, aldus Pellenkoft. ‘Die bieden periodiek inzicht voor onze klanten, zodat zij kunnen sturen om vanaf 2023 het verplichte energielabel C voor kantoorgebouwen te realiseren.’ En de studenten? Vattenfall gaat met vier studenten tien weken lang voortbouwen op de inzichten uit de hackathon, om tot een eindproduct te komen zoals een verbeterd voorspelmodel. Pellenkoft: ‘Zo kunnen zij meer leren over data science-projecten in de praktijk, en stomen we studenten heel gericht klaar voor werk na de studie.’

Meer informatie?

• Centre of Expertise Urban Technology
• Transitiethema Energy Transition
• Lectoraat Energie en innovatie
• Faculteit Techniek
• Energieleverancier Vattenfall

Het is één van de punten op de duurzaamheidsagenda van de Gemeente Almere: energie. En maar goed ook, want we gebruiken er heel wat van met elkaar. Hoe komen we er aan en hoe verzamelen we onze energie in de toekomst? Over die vraagstukken hebben verschillende Almeerders zich al gebogen.

Goed nieuws: deze mensen hebben antwoorden gevonden! In deze aflevering gaat presentatrice Nadia Zerouali weer in gesprek met jonge Almeerders die hun mening en dromen met ons delen, spreken we innovatieve ondernemer Luuk Wiehink over zijn app Earn-E én uiteraard weer een expert die gespecialiseerd is in dit onderwerp: Jeike Wallinga, lector aan hogeschool Windesheim. En we kunnen al met je delen dat deze verhalen je een hoop energie meegeven.

Te luisteren via Spotify, Soundcloud of iTunes

Frans Timmermans, Chef Klimaat van de Europese Commissie, lanceerde op 11 december de Europese Green Deal, het baanbrekende klimaatplan dat van Europa in 2050 het eerste klimaatneutrale continent in de wereld moet maken.

Met de Green Deal gaat Europa een ongekende uitdaging aan, die tegelijk ook nieuwe kansen biedt. Het eerste doel ligt al in 2030. Dan moet de CO2-uitstoot met 55 procent zijn teruggedrongen (versus 1990).

13 procent van het totale elektriciteitsgebruik schrijven we vandaag op het conto van verlichting – in 2006 was dat nog 19%. Met de totale omschakeling naar LED kan dat worden teruggebracht naar maar liefst 8 procent of bijna de helft in 2030. De missie moet dan ook zijn om LED-verlichting tot een algemeen goed en zelfs een verplichting te maken; niet alleen in de Benelux, maar ook zeker in Europa.

Ter illustratie: Als we vandaag zouden overgaan naar een totale ver-LED-ding van Europa, betekent dat over de periode 2006 – het jaar waarin werd opgeroepen om de gloeilamp wereldwijd uit te faseren – tot 2030 een besparing van 198 megaton aan CO2. Dat staat gelijk aan 267 elektriciteitscentrales of pakweg 50.000 (vijftig duizend!) windmolens.* De besparing voor Nederland alleen is 3,5 megaton aan CO2. Dat staat gelijk aan het elektriciteitsgebruik van drie miljoen huishoudens volgens de Nederlandse Licht Associatie en Fedet.**

Met de Green Deal ligt de weg open om de ver-LED-ding in Europa te versnellen. Dat is echt noodzakelijk en haalbaar: bijna 85 procent van alle lichtpunten in de Benelux kan nog vervangen worden door (connected) LED-lampen.

De voordelen voor gemeenten:
- Significante reductie van de CO2 uitstoot
- Energiebesparing
- Data gedreven onderhoud - transparant - veilig
- Veiligheid stad
- Toekomstbestendig - klaar voor digitalisatie
- Te integreren met een Smart City applicatie
- Eenvoudig beheer

Met het gebruik van de Green Deal kunnen gemeentes hen project laten subsideren als deze voldoet aan een aantal voorwaarden. Wij denken hier graag in mee.

Meer info over de Green Deal via de link.

Onderzoek van SEEV4-City staat voor slimme laadtechnologieën voor elektrische voertuigen die hernieuwbare energiebronnen integreren. Daarmee willen de onderzoekers internationale steden inspireren.

Het onderzoek SEEV4-City (Smart, Clean Energy and Electric Vehicles for the City) van de Faculteit Techniek en Centre of Expertise Urban Technology is de grote winnaar van het ‘HvA Onderzoek van het Jaar’ 2021. Het onderzoek naar slimme laadtechnologieën voor elektrische voertuigen won zowel de jury- als de publieksprijs. Juryvoorzitter Geleyn Meijer roemde de onderzoekers om de aandacht die zij in hun onderzoek tonen voor zowel de stad als het onderwijs van de hogeschool.

‘Het winnen van de prijs is een mooie erkenning van actieonderzoek waarin de HvA heeft geholpen om de volgende stap te zetten in de transitie van Amsterdam richting elektrisch rijden, slimmer gebruik van laadinfrastructuur en integratie van groene energie’, vertelt hoofddocent Urban Analytics Pieter Bons en betrokken bij het vijfjarige internationale onderzoek SEEV4-City.

SEEV4-CITY

Elektrische auto’s staan vaak ’s avonds aan de laadpaal. Dit zorgt voor ‘spitsuur’ op het elektriciteitsnet. Tegelijkertijd wordt veel zonne-energie die overdag wordt opgewekt nooit gebruikt. Dit kan anders. Batterijen van elektrische auto’s kunnen worden ingezet voor de opslag van duurzame energie. Een slimme laadpaal zorgt er vervolgens voor dat niet alleen de auto’s, maar ook bedrijven en huishoudens de duurzame energie op een later moment kunnen gebruiken. Resultaat: CO2-reductie, kostenbesparing, toename van energie-autonomie en een stabieler elektriciteitsnet. SEEV4-City onderzocht hoe dit op grotere schaal kan worden toegepast middels zes pilots in vijf Europese steden: Amsterdam (NL, 2x), Kortrijk (BE), Leicester (UK), Loughborough (UK) en Oslo (NO).

FLEXPOWER-PILOT VOOR SLIM LADEN

Hoe werkt dat in de praktijk? Bons: ‘Zelf heb ik aan de Flexpower-pilot  gewerkt in Amsterdam. Hier werd voor 400 publieke laadpalen een tijdsafhankelijke laadsnelheid geïntroduceerd (Smart Charging-technologie). Met een Flexpowerpaal krijg je sneller energie als het rustig is op het energienet (’s nachts) of als er veel aanbod is van lokale groene energie (op een zonnige dag). Tijdens de avonduren (18:00-21:00) is er een piek in de energievraag van huishoudens en werd de laadsnelheid juist verlaagd om de belasting op het elektriciteitsnet te verminderen. Zo zorg je voor een goede spreiding van de energievraag over de dag. Simulatiemodellen gevoed door real-world data maakten het mogelijk om de impact van dit soort nieuwe laadprofielen direct te evalueren. Hier zit toekomst in, binnenkort begint gemeente Amsterdam alweer de kick-off van Flexpower 3!’

SUPERBATTERIJ IN JOHAN CRUIJFF ARENA

De tweede pilot in Amsterdam vond plaats in de Johan Cruijff ArenA . Hier werd met een superbatterij van drie megawatt geëxperimenteerd, die bestaat uit 148 tweedehands accu's afkomstig uit elektrische auto's. Onderzoeker Jos Warmerdam: ‘Slimme Vehicle2Grid (V2G)-technologie gekoppeld aan de batterij regelt, wanneer nodig en na toestemming van de eigenaar, dat de juiste hoeveelheid energie uit geparkeerde auto's aan het stadion wordt geleverd. Dat gebeurt in combinatie met de 7200 vierkante meter zonnepanelen op het dak van de Johan Cruijff ArenA. De duurzame energie dient als extra opslag en back-up voor het stadion, zodat bij stroomstoringen voetbalwedstrijden en popconcerten altijd kunnen doorgaan. De batterij vervangt daarmee twee vervuilende dieselgeneratoren. En door efficiënter energiegebruik zijn de elektriciteitskosten van het stadion lager.’

Het experiment kan een rol gaan spelen op publieke laadpalen, volgens Bons. ‘Een collectief wagenpark van elektrische voertuigen dat een mega batterij vormt voor de stad? Dat zou goed kunnen functioneren als buffer om het complexe systeem van vraag en aanbod, pieken en dalen op het elektriciteitsnet onder controle te houden, van elektrische auto’s tot omliggende huishoudens en bedrijven.'

INTERNATIONALE SAMENWERKING VOOR INSPIRATIE

Vanwege de internationale samenwerking had SEEV4-City vijf jaar lang een educatief en inspirerend karakter. 'Steeds meer steden in Europa werken aan duurzame mobiliteit en de technische mogelijkheden voor slimme laadinfrastructuur', vertelt projectleider Mark van Wees. ‘Kijken we naar de internationale pilots, dan zien we steden met uiteenlopende situaties, niveaus en regelgevingen. Juist door die diversiteit in context kon een breder spectrum aan innovaties worden onderzocht.'

‘Kennis over de pilots werd open tussen de steden gedeeld', vertelt Renée Heller, lector Energie en Innovatie en betrokken bij het onderzoek sinds de opstart. 'Niet alleen over technische innovaties, ook over methodiek, handel op de elektriciteitsmarkt en beleid. Dat werd gedaan door middel van workshops, webinars, publicaties. Bovendien konden we zo een completer pakket informatie doorvoeren in ons onderwijs. We hebben minors, onderwijs- en transitiemodules ontwikkeld, zodat studenten actief mee konden doen middels data-analyses en experimenten met nieuwe businessmodellen.’

'Het is voor onderzoekers inspirerend en motiverend om samen te werken met collega-onderzoekers die met ons de mondiale doelstellingen en persoonlijke ambities delen', stellen Van Wees en Warmerdam. 'We staan nog maar aan het begin van elektrisch vervoer, en daarmee het opladen van elektrische voertuigen in Nederland. Dus de kennis en ervaring die bij deze pilots zijn opgedaan, gaan in de toekomst nog veel toegepast worden!'

INTERNATIONALE PARTNERS VAN SEEV4-CITY

SEEV4-City is een Europees project en een samenwerking tussen de Hogeschool van Amsterdam, de Gemeente Amsterdam, Johan Cruijff ArenA, Katholieke Universiteit Leuven, Avere, Polis, Cenex, stichting Cenex Nederland, Leicester City Council, University of Northumbria University, Amsterdam Energy ArenA en Oslo Kommune. Het project is gefinancierd door het Interreg North Sea Region Programme 2014 - 2020 .

HVA-ONDERZOEKERS VAN SEEV4-CITY

Renée Heller, Mark van Wees, Jos Warmerdam, Pieter Bons, Robert van den Hoed, Aymeric Buatois, Britt Broekhaus, Pieter Lommers, Bronia Jablonska, Hugo Niesing, Ramesh Prateek, Janna Boonstra, Gieta Inderdjiet.

Meer informatie

Website SEEV4-City
Centre of Expertise Urban Technology
Lectoraat Energie en innovatie
Twitter, LinkedIn & Facebook

AMSTERDAM, 21 JANUARY 2021 - Green IT Amsterdam and Sustainable Digital Infrastructure Alliance are joining forces.

Both organisations have a strong focus on making the digital infrastructure more sustainable. Together they want to initiate or join innovation projects focused on sustainability. Additionally both organisations will work together to make the knowledge and technology they develop commercially available to the market as quickly as possible. For example by creating startups that develop and sell software, cloud services and other tools that can be used by data centres and others to green their digital infrastructure.

Elektrisch rijden, slim laden, auto’s delen: mobiliteit is radicaal aan het veranderen. Hoe moeten bedrijven in de mobiliteitssector omgaan met die talloze mogelijkheden en de toenemende complexiteit die daarmee gepaard gaat? Onderzoeker René Bohnsack (HvA) ontwikkelde een tool met businessmodel-patronen: een verzameling van bewezen praktische oplossingen en verdienmodellen die gebruikt kan worden om de creativiteit in het innovatieproces te stimuleren.

‘Onze missie is om bedrijven in staat te stellen te profiteren van de innovatie van businessmodellen in de context van digitale transformatie, duurzaamheid en internationalisering’, vertelt onderzoeker en projectleider Bohnsack. ‘Daarom ontwikkelden we in 2014 ons onafhankelijke businessmodel-platform Venturely, om bedrijven sturing te geven in innovatieprocessen binnen sterk veranderende markten. Dat doen we online met stapsgewijze begeleiding, praktische sjablonen en tools voor bedrijfsmodellering.’

Tool ingezet voor e-mobiliteit

Venturely heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een database met bewezen oplossingen en verdienmodellen binnen uiteenlopende sectoren. ‘Voor de HvA zijn we in 2020 een aparte module gestart binnen de tool omtrent elektrisch vervoer’, vertelt Bohnsack. ‘Bedrijven op het gebied van mobiliteit, zoals aanbieders van laadoplossingen, hebben namelijk te maken met diverse uitdagingen door de huidige energietransitie. Denk aan een nieuwe fysieke en digitale infrastructuur, nieuw beleid én nieuwe businessmodellen.’

‘We hebben bestaande businessmodellen voor elektrisch rijden verzameld en gecategoriseerd in een database, op een manier zodat iedereen ze kan begrijpen en gebruiken voor hun eigen businessmodellen en doeleinden. We bieden de businessmodel-patronen voor elektrische mobiliteit aan in overzichtelijke lijsten met labels, zodat beroepsbeoefenaars uitgerust zijn met een hulpmiddel om businessmodellen voor de toekomst te creëren, uit te breiden en te herzien.’

Een businessmodel beschrijft de waarde die een organisatie biedt aan verschillende klanten. Het geeft daarnaast de capaciteiten en stakeholders weer die nodig zijn voor het creëren, vermarkten en leveren van deze waarde. Met als doel: winstgevende en duurzame inkomstenstromen genereren. Dat is niet makkelijk in een sterk veranderende sector als die van mobiliteit. Driekwart van de startups faalt, mede door het gebrek aan een gezond businessmodel.

Handig in het onderwijs

Bohnsack: ‘De tool helpt je out-of-the box te denken en begeleidt in het nemen van de juiste stappen in het innovatieproces. Daarom is de tool ook bij uitstek geschikt binnen het onderwijs, waar hij al ingezet wordt. Studenten kunnen verschillende scenario’s naast elkaar zetten en deze eenvoudig visualiseren, om te experimenteren met creatieve ideeën. Zij komen zo hopelijk weer met nieuwe innovatieve businessmodellen binnen de mobiliteitssector die werken.’

Fictief voorbeeld in tool Venturely voor businessmodellen

Partners Heliox en Over Morgen

Het project gericht op elektrische mobiliteit is een samenwerking met Heliox en Over Morgen, die als klankbord dienden en de data controleerden. Heliox  zet zich in om inspirerende ideeën om te zetten in innovatieve en betrouwbare energieproducten en -diensten. Over Morgen  is een adviesbureau dat werkt aan een duurzame leefwereld met een integrale aanpak op het snijvlak van gebiedsontwikkeling en energietransitie.

Me2 en V2X

Het idee om de tool uit te breiden met een database succesvolle businessmodellen komt uit eerdere onderzoeken omtrent eigen businessmodellen waar Bohnsack bij de HvA aan werkte: Me2 en Vehicle2Grid (V2X). In het project Me2 werden lokale gebruikers van elektrische voertuigen (EV) en eigenaren van lokale slimme meters bijeen gebracht door een nieuw platform: Smart City Aggregator. Doel was het ontwikkelen en verifiëren van een stedelijke marktplaats dat vraagsturing van e-mobiliteit en automatisering van slimme meters bij elkaar brengt, met een innovatief businessmodel.

In het project V2X werd een pilot uitgerold waar de batterij in een EV als buffer gebruikt wordt, en elektriciteit teruglevert aan het net bij piekbelasting. Wanneer een auto de hele nacht bij een laadpaal staat, start de laadsessie op een moment waarop juist weinig vraag is naar elektriciteit, zoals ’s nachts. En op momenten met veel vraag naar (en een tekort aan) duurzame elektriciteit kan de energie uit de batterij weer terug worden gestuurd naar het elektriciteitsnet. Het project testte de gebruikerservaring voor de consument en bijpassende businessmodellen.

Meer informatie

Het project omtrent de Venturely-tool is onderdeel van lectoraat Energie en innovatie. Het lectoraat valt onder het onderzoeksthema Energietransitie van Centre of Expertise Urban Technology, dat gaat over het leveren van een bijdrage aan de lokale duurzame energietransitie met focus op warmtenetten, vergroting zonne-energie, smart grids (met focus op inpassing van elektrische mobiliteit), energieneutrale- en positieve gebouwen/wijken en de ontwikkeling van laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer.

In gesprek met docent-onderzoeker Lisette Klok (HvA) over klimaat in het onderwijs

Hoe wordt er binnen het onderwijs aandacht besteed aan klimaatverandering? Docent-onderzoeker Lisette Klok (HvA minor Klimaatbestendige stad) spreekt over hoe de thematiek van klimaatverandering in hun opleiding terugkomt, wat de opleiding de studenten hierover wil meegeven en hoe zij zelf tegen deze thematiek aankijken. ‘Zij kennen de urgentie van het wereldwijde klimaatprobleem en weten dat we ons moeten aanpassen aan de klimaatverandering die gaande is.’

‘Bij de minor Klimaatbestendige stad van de Hogeschool van Amsterdam leren studenten alles over klimaatverandering, de gevolgen hiervan voor de stad en hoe stedelijk gebied klimaatbestendig ingericht kan worden. Klimaatverandering betekent meer extremen: heftiger regenval en meer hitte. Extreme buien leiden tot wateroverlast en waterschade. Hitte geeft gezondheidsproblemen en zet de leefbaarheid van steden onder druk. Ook droogte en zeespiegelstijging zijn thema’s binnen de minor. Om al deze nadelige gevolgen van klimaatverandering te voorkomen en prettig te kunnen blijven leven, moet de inrichting van het stedelijk gebied worden aangepast. De belangrijkste vraag binnen de minor is daarom: Hoe kunnen steden, wijken en straten klimaatbestendig worden ingericht rekening houdend met meer hitte, extreme regenval, droogte en overstromingen?

MINOR KLIMAATBESTENDIGE STAD

De studenten die voor deze minor kiezen doen dit, omdat zij weten dat er in de nabije toekomst veel werk verricht zal moeten worden om Nederland klimaatbestendig in te richten. Zij kennen de urgentie van het wereldwijde klimaatprobleem en weten dat we ons moeten aanpassen aan de klimaatverandering die gaande is.

MEETONDERZOEKEN IN DE EIGEN WOONOMGEVING

Naast theoretische kennis, gastcolleges en excursies, voeren studenten ook meetonderzoeken uit om temperaturen en neerslagpatronen in de eigen woonomgeving in kaart te brengen. Ook doen de studenten praktijkervaring op doordat zij een actueel klimaatbestendig project voor een echte opdrachtgever moeten uitvoeren. De meeste studenten vinden dit onderdeel van de minor het leukst. Gemeentes, waterschappen of adviesbureaus dienen vaak als opdrachtgever en de studenten oefenen in de rol van opdrachtnemer. Hierdoor proeven zij de sfeer die er in ‘de echte wereld’ hangt met de bijbehorende ‘officiële’ vergaderingen.

AAN DE SLAG MET UITEENLOPENDE VRAAGSTUKKEN

Ze werken daarbij aan veel verschillende vraagstukken: Wat zijn de meest urgente locaties om maatregelen te nemen met het oog op wateroverlast, droogte en hitte? Met welke inrichtingsmaatregelen kan een bepaalde wijk of straat klimaatbestendig ingericht worden? Hoe verhouden de baten van deze maatregelen zich met de kosten? Hoe zou een klimaatbestendig ontwerp voor een bepaalde buurt eruit kunnen zien? Hoeveel oppervlaktewater, waterberging, groen of groene daken zijn nodig om te voldoen aan de klimaatbestendige beleidsdoelen van een gemeente?

KLIMAATBESTENDIG ONTWERPEN

Het gewenste eindresultaat van zo’n praktijkopdracht is in de meeste gevallen een klimaatbestendig ontwerp van een gebied onderbouwd met een gedegen kwetsbaarheidsanalyse, kloppende argumentaties, juiste berekeningen en ondersteund door mooie visualisaties. Zo werken we in de minor samen met praktijkpartijen om verder te werken aan technische en ontwerp gerelateerde vraagstukken rondom klimaatverandering.’

STUDENTEN IN ACTIE:

Studenten zetten straten onder water
HvA-dak proeftuin voor 10.000m2 klimaatbestendige daken
Gezocht: verkoeling in Amsterdam
Studenten onderzoeken waterpasserende bestrating

Centre of Expertise Urban Technology gaat langjarig en strategisch partnerschap aan met Vattenfall

Centre of Expertise Urban Technology van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) gaat een partnerschap aan voor tien jaar met energieleverancier Vattenfall, om toe te werken naar 100% fossielvrij elektriciteitsverbruik van alle HvA gebouwen. Tevens biedt Vattenfall als praktijkpartner urgente vraagstukken aan om een langdurige onderwijs- en onderzoekslijn te bepalen. Daarmee kan HvA serieuze stappen zetten in verduurzaming en de energietransitie. ‘De bevindingen uit onze onderzoeken dienen als voorbeelden voor het toekomstige energiesysteem in Nederland.’

De tienjarige samenwerking start in 2022, maar het eerste thema van de langdurige onderzoekslijn is al bepaald om toe te werken naar fossielvrij elektriciteitsverbruik: ‘uurmatching’. Dit is de zoektocht naar een oplossing voor de mismatch per uur tussen enerzijds het verbruik van duurzame elektriciteit en anderzijds het aanbod van duurzaam opgewekte elektriciteit. Deze mismatch wordt veroorzaakt doordat duurzame bronnen niet altijd voldoende elektriciteit produceren of elektriciteit produceren op momenten dat er geen behoefte is.

HvA wil samen met Vattenfall  in de komende jaren toewerken naar 100% fossielvrij elektriciteitsverbruik (100% uurmatching) in haar gebouwen. Ook de panden van de Universiteit van Amsterdam  (UvA) en Centrum Wiskunde & Informatica  (CWI) dienen als proeftuin van dit onderzoek. Om de oplossingen voor mitsmatch te vinden, ontwikkelt de HvA de komende jaren onderzoeksprojecten ondersteund door nationale en Europese subsidiefondsen.

Op zoek naar de challenge

‘Voor het onderwijs zoeken we samen met Vattenfall naar een overkoepelende ‘challenge’, die we elke paar jaar bijstellen naar behoefte vanuit de beroepspraktijk’, vertelt Felia Boerwinkel, themaregisseur Energietransitie bij Centre of Expertise Urban Technology van de HvA. ‘Vattenfall dient vraagstukken bij ons in, en gezamenlijk met onderwijs en onderzoek gaan we dit invullen met opleidingsminors, stageplaatsen, workshops en gastcolleges. In onze studio’s benutten we specifieke technologieën en vaardigheden voor de kennis- en innovatievraagstukken, en komt onderwijs in aanraking met onderzoek. Zo kunnen we studenten heel gericht klaarstomen voor werk na de studie.’

Vattenfall is een belangrijke speler in het Amsterdamse en Nederlandse energieveld als eigenaar van een deel van het Amsterdamse warmtenet, marktleider in publieke laadpunten en energieleverancier van vele klanten. Renee Heller, lector Energie & Innovatie bij de HvA: ‘Door met Vattenfall samen te werken aan verduurzaming en energie-innovaties kunnen we grote impact hebben. Het is een groot bedrijf waar voor onze studenten ook veel kansen liggen, voor stages en als toekomstige werkgever. Met het krappe aanbod van technici is het voor Vattenfall interessant onze studenten te leren kennen.’

Krachten bundelen

‘Door een lange samenwerking met een praktijkpartner kunnen we continu van elkaar leren, onderzoek constant bijsturen en beter weten wat voor vaardigheden studenten moeten ontwikkelen; nu en voor de toekomst’, vult Boerwinkel aan. ‘Daarnaast biedt een structurele samenwerking de kans om onderzoek thematisch breed aan te vliegen en andere Centres of Expertise en lectoraten van de HvA erbij te betrekken. Binnen het lectoraat Energie & Innovatie hebben we kennis over de techniek, maar in een transitie spelen brede vraagstukken om echt resultaat te boeken, bijvoorbeeld over gedragsverandering, beleid en financierbaarheid.’

Energielevering universiteitsgebouwen

De samenwerking kreeg vorm als onderdeel van een nieuwe energie-aanbesteding van HvA, UvA en CWI, uitgevoerd door Facility Services (FS). Vattenfall kwam uit de bus als energieleverancier en partner op onderwijs en onderzoek tussen 2022 en 2032. Door eerdere samenwerkingen vonden FS en Urban Technology elkaar snel. ‘In ons partnerschap werken we al jaren aan duurzaamheidsambities, zoals duurzame inkoop en het energiezuinig maken van onze panden’, vertelt Rowan Boeters van FS. ‘Nu we met Vattenfall langdurig in het huwelijksbootje zijn gestapt, kunnen we aan lange termijndoelen werken en een serieuze bijdrage leveren aan de energietransitie. We zijn nu bezig met de routekaart hoe we onze elektriciteitsinkoop duurzamer, groener kunnen maken. Wij geloven in het verbinden van onderwijs, onderzoek en de beroepspraktijk, om daarin echt resultaten te boeken.’

Centre of Expertise Urban Technology

Het Centre of Expertise Urban Technology van de HvA draait om de belangrijke opgaven voor de stad, namelijk het toewerken naar circulaire, competitieve en leefbare steden. Vier thema’s staan centraal: Energietransitie, Circulaire stad, Designing Future Cities en Connectiviteit/Mobiliteit. Thema Energietransitie gaat over het leveren van een bijdrage aan de lokale duurzame energietransitie met focus op warmtenetten, vergroting zonne-energie, smart grids (met focus op inpassing van elektrische mobiliteit), energieneutrale- en positieve gebouwen/wijken en de ontwikkeling van laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer. Als Centre of Expertise van de Faculteit Techniek fungeert Urban Technology als linking pin tussen onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk.